Буюк ватандошимиз, исломий илмлар ривожига улкан ҳисса қўшган беназир аллома, калом илмининг султони Имом Абу Мансур Мотуридийнинг ибратли ҳаёт йўли ва бой илмий-маънавий меросини ҳар томонлама чуқур ўрганишни рағбатлантириш мақсадида жорий йилнинг 14 март куни Президентимиз “Имом Мотуридий таваллудининг 1155 йиллигини кенг нишонлаш тўғрисида”ги қарорни имзолади. Ушбу қарор мотуридийлик таълимотига …
БатафсилМовароуннаҳрда калом илми ривожи ва макҳулий алломалар ҳақида
Ватанимизнинг ҳар бир гўшасидан юзлаб, минглаб алломалар етишиб чиққан. Уларнинг қолдирган бой илмий-амалий мероси нафақат юртимиз, балки жаҳон илм аҳллари учун дастуруламал бўлгани маълум. Юртимиз алломалари илмий-маънавий меросида диний ва дунёвий билимлар қатори калом – ақида илмига бағишланган асарлар ҳам салмоқли ўрин эгаллайди. Халқимизнинг бебаҳо маънавий хазинаси ҳисобланган мазкур асарларни …
БатафсилАБУ ШУЖОЪ САМАРҚАНДИЙ
Самарқанд алломалар юрти. Нажмиддин Насафийнинг “Ал-Қанд фий зикри уламои Самарқанд” номли асарининг бугунгача етиб келган ягона жилдида мингдан зиёд олим ҳақида маълумот берилган. Унинг йигирма жилддан иборат бўлганини эътиборга олсак, минтақада яшаб ўтган олимлар сони ҳақида етарли тасаввур ҳосил бўлади.[1] Самарқанднинг буюк фақиҳларидан бири Абу Шужоъ Самарқандийдир. Насаби Аббос ибн …
БатафсилИМОМ МОТУРИДИЙ ИЛМИЙ ФАОЛИЯТИНИНГ ИСЛОМ ИЛМ-ФАНИДА ТУТГАН ЎРНИ
Алломанинг тўлиқ исми Абу Мансур Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Маҳмуд Ҳанафий Мотуридий Самарқандийдир. Баъзи тарихчилар Имом Мотуридийнинг насабини саҳобий Абу Айюб Ансорий розияллоҳу анҳуга боғлайди. Шу сабабли унга “Ансорий” нисбатини ҳам беради. Имом Мотуридий Самарқанднинг Мотрид қишлоғида дунёга келган. Тарихий манбаларда туғилган йили ҳақида қатъий маълумот йўқ, тақрибий ёки тахминий …
БатафсилСАМАРҚАНДНИНГ УЧ ГАВҲАРИ
Самарқанд алломалар юртидир. Унинг заминида неча-неча уламою фузалолар яшаб ижод қилган. Улар ўртасидаги биродарлик, ҳамфикрлик руҳи минтақада жуда катта илмий мерос ҳосил бўлишига хизмат қилган. Олимларнинг аҳиллиги жамият барқарорлигини, фиқҳий ва ақидавий бирдамликни таъминлаган. Самарқанд уламолари орасида бир-бири билан чамбарчас боғлиқ номлар кўп учрайди. Бир замонда яшаган олимлар мустаҳкам ўзаро …
БатафсилБАДРУДДИН АЙНИЙНИНГ МАЪНАВИЙ МEРОСИ ВА ҲАДИС ИЛМИГА ОИД АСАРЛАРИ ТАҲЛИЛИ
Бадруддин Айний мамлуклар даврининг кўзга кўринган катта аллома, муҳаддис ва фақиҳларидан бири бўлган. У Марказий Осиё диёри ҳанафий фиқҳида маълум ва машҳур бўлган «Ҳидоя» китобини шарҳлаш билан бир қаторда, Имом Бухорийнинг «Саҳиҳул Бухорий» асарига ҳам ниҳоятда мукаммал шарҳ ёзган. Аллома фаолияти давомида амалга оширган ишлари ва тасниф этган асарлари айниқса, …
БатафсилИМОМ ДОРИМИЙНИНГ МОВАРОУННАҲР ҲАДИС ИЛМИ РИВОЖИДА ТУТГАН ЎРНИ
Бугунги кунда инсон руҳий-маънавий камолотининг илмий манбаи бўлган ҳадисшунослик фанига қизиқиш тобора ортмоқда. Бунда кейинги йилларда ислом илмларининг олтин даврида яшаб ижод қилган алломалар меросини ўрганишга кенг йўл очилгани муҳим омил бўлмоқда. Шу боис бўлса керак, халқимизнинг ҳозирги тараққиёт босқичида ўша давр алломаларининг асарларида нозик нуқталар билан ифодаланган дурдоналарни ўрганиш …
БатафсилЎРТА АСРЛАРДА РАЗМОЗ ҚИШЛОҒИДАН ЧИҚҚАН РОВИЙЛАР
IX-XII асрлар ислом оламида илм-фан юксак даражада ривожлангани боис илм-фан ривожининг олтин даври деб эътироф этилган. Айнан шу даврда Хоразм, Бухоро, Самарқанд, Насаф, Термиз, Шош, Фарғона ва Марғинон каби узоқ тарихга эга кўҳна ва навқирон шаҳарлар ҳамда улар атрофида жойлашган Дабусия, Афшона, Замахшар, Кушония, Иштихон, Соғарж, Хушуфағон, Размоз каби шаҳар, …
БатафсилҚОЗИ ҲАСАН МОТУРИДИЙ (V/XI АСР)
Қози Ҳасан Мотуридий ҳижрий бешинчи асрда Самарқандда яшаган буюк ҳанафий олимлардан биридир. Имом Мотуридий оиласига мансуб бу олим тўғрисида жуда кам маълумотга эгамиз. Унинг вафот этган санаси аниқ эмас. Алломага замондош уламолар тарихига таяниб, унинг V/XI аср иккинчи ярмида вафот этганини тахмин қилиш мумкин. Айрим манбаларда унинг 450/1059 йилда вафот …
БатафсилСАЙЙИД АБДУЛЛОҲ МУШКИН ҚАЛАМ ВАСФИЙ ТЕРМИЗИЙ ҲАЁТИ ВА АДАБИЙ МЕРОСИНИНГ ГЕРМЕНЕВТИК ТАДҚИҚИ
Ҳар бир мамлакатнинг ўз тарихи, диний ва миллий қадриятлари борлиги барчамизга маълум. Она юртимиз – Ўзбекистон замини ҳам азалдан ўзининг бебаҳо қадриятлари бўлган маънавий ва моддий бойликлари билан дунё халқлари турмуш тарзига ва маданиятига ижобий таъсир кўрсатган. Дунё олимлари ҳамон аждодларимизга, бой маданий меросимизга алоҳида ҳурмат ва эҳтиром билан қарайди. …
Батафсил