ALLOMALAR

Hijriy ilk asrlar (milodiy VII asr)dan boshlab Movarounnahr, ayniqsa koʻhna Samarqand hududidan koʻplab olimlar yetishib chiqib, oʻlkada islom dinining keng yoyilishi bilan bir qatorda hadis, fiqh, tafsir va aqida kabi islomiy ilmlar rivojiga hissa qoʻshgan. Quyida hudud tarixi, islom dinining kirib kelishi va uning Bunjikat, Maymurgʻ, Varagʻsar, Vazor, Yorkas, Burnamaz, …

Oʻzbekiston qadimdan buyuk mutafakkirlari bilan jahonga mashhurdir. Yurtimizdan yetishib chiqqan olimlar dunyo tamadduniga benazir hissa qoʻshgan. Buning natijasida oʻrta asrlarda uygʻonish davri, yaʼni Sharq Renessansi vujudga kelgan. Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev ham 2020-yil 29-dekabr kuni Oliy Majlisga Murojaatnomasida: “Biz oʻz oldimizga mamlakatimizda Uchinchi Renessans poydevorini barpo etishdek ulugʻ maqsadni qoʻygan ekanmiz, …

Abul Barakot Nasafiy (vaf. 710/1310) tafsir, fiqh, aqida va usulul fiqh kabi sohalarda sermahsul ijod qilib, islomiy ilmlar rivojiga katta hissa qoʻshgan buyuk olimlardan biridir. Alloma aqidaga oid “Umdat aqidati ahli sunna val jamoa” (“Ahli sunna val jamoa aqidasi asosi”), “Bahrul kalom” (“Kalom ilmi dengizi”), “Umdatul aqoid” (“Aqidalar asosi”), “Al-Eʼtimod …

Soxta shayxlarning  Islom olamining buyuk namoyandalarini, ayniqsa, ahli sunna val jamoa imomlari boʻlmish Imom Moturidiy va Imom Ashʼariyni adashganlikda ayblashi kundan-kunga avj olmoqda. Ular musulmonlarning sof eʼtiqodiga rahna solish, oʻzaro ixtilof chiqarish orqali  oʻziga tobe qilishni maqsad qilgan. Ushbu maqolada soxta shayxlarning gaplari asossiz ekanini isbotlash koʻzda tutilgan.  Vatandoshimiz Muhammad …

Imom Abu Said Mursiy: “Oʻtgan barcha paygʻambarlar oʻzining qavmiga atiya qilingan, lekin bizning paygʻambarimiz hadya qilinganlar”, dedilar. Xoʻsh, “atiyya” bilan “hadya”ning farqi nima? Farqi shundaki, atiyya muhtojlarga beriladi. Hadya mahbublarga beriladi. Shuning uchun Paygʻambarimiz Muhammad sollallohu alayhi va sallamga ushbu istilohni qoʻllaymiz. واعلمأنّالبخاريرحمهاللهتعالىصنفكتابهفيستعشرةسنة وخَرَّجهمنستمائةألفحديث وقدسمعهمنهتسعونألفرجل وعُلِّقعليهثلاثوخمسونشرحاً واثنانوعشرونمُسْتَخْرَجاً وأشهرالمُسْتَخْرَجاتللإسماعيلي وقدرأيتُخطبتهفيأعلىذروةالفصاحةوالبلاغة ورأيتمقولةلرافضيقال …

Zarafshon daryosi oʻrta oqimida Oqdaryo va Qoradaryoga ajralib, quyi oqimida yana birlashgan. Oʻrta asrga oid yozma manbalarda bu ikki daryo oraligʻidagi yerlar Miyonqol deb atalgan. Amir Temur va temuriylar, undan keyingi davrlarda Miyonqol hududi “Sugʻudi Xurd” – “Kichik Sugʻd” yoki “Yarim Sugʻd”, Oqdaryo shimolidagi yerlar, to Nurota togʻ tizmalarigacha boʻlgan …

Arbinjon shahri tarixda “Arbinjon”, “Arbinjoni”, “Arbinj”, “Rabinjon” va “Arabnajn” nomlari bilan atalgan[1]. Aksar arab manbalarida “أَرْبِنْجَن” –“Arbinjon” shaklida kelgan[2]. Oʻrta asrlarda Samarqand Sugʻdini Buxoro Sugʻdidan Arbinjon va Karmana shaharlaridan Buttamongacha boʻlgan hudud ajratib turgan. Samarqandning Buxoroga yaqin yerlarida Ishtixon, Kushoniya, Dabusiya va Arbinjon joylashgan. Ishtixon va Kushoniya Qoradaryoning shimolida, Dabusiya …

Mavlono Yusuf Xurosonning Hirot yaqinidagi Havof (Haf) shahrida tabib oilasida tugʻilgan. Toʻliq ismi – Yusuf ibn Muhammad ibn Yusuf Tabib Hiraviy. Otasi hirotlik mashhur tabib Muhammad ibn Yusuf boʻlib, ismiga Tabib, Hiraviy, Xurosoniy, Mahalliy nisbalari qoʻshib aytilgan. Mavlono Yusuf dastlabki taʼlimni otasidan olgan. Keyin hirotlik olimlar qoʻlida oʻqigan. Otasidan tabobatni …

Abu Bakr Ahavayniy – Somoniylar davrida yashagan faylasuf va tibbiyot olimi. Buxoroda tabiblar oilasida tugʻilgan. Farorudiydagi (Movarounnahrning qadimgi shaharlaridan biri) mashhur hakimning nabirasi boʻlgan. Toʻliq ismi Abu Bakr Rabiʼ ibn Ahmad Ahavayniy Buxoriy. Abu Hakim, Abu Bakr nomlari bilan mashhur boʻlgan. Alloma baʼzi manbalarda “Ajviniy” nisbasi bilan ham kelgan. Yoshligidan tib, mantiq …

Ali Shoh Buxoriy — Elxoniylar (XIII-XIV asrlarda Erondagi moʻgʻul hukmdorlari unvoni boʻlib, Sulton Mahmud Gʻozon (Qozon) Xulaku Eron va Iroqda asos solgan Xulagiylar (Elxoniylar) davlati[1]) hukmronligi davrida yashagan astronom. U 1226 yil Buxoroda ziyoli, tujjor oilada tugʻilgan. Toʻliq ismi— Ali Shoh Muhammad ibn Qosim Buxoriy. Oʻzi “Alouddin” yoki “Aʼloul Munajjimin” nomlari bilan …