Юртимиз ўтмиши ҳақида қалам тебратаркансиз, беихтиёр, сиз эмас, қўлингиздаги қалам сўзлаб, қоғозни хушнуд этиб, ўқувчи қалбига нур бағишлайди. Бу тинч ва осойишта диёр бағридаги ҳар бир маскан ўзининг бой ўтмиши ва тарихига эгадир. Самарқанднинг Ғарб томонидаги тарихий Анҳор (ҳозирги Пастдарғом) тумани ҳам сержило ўтмишга бурканган, атрофида машҳуру манзур шаҳарлар, маънавий-маданий …
BatafsilМОТУРИДИЙЛИКНИ ҚАЙТА ТИРИЛТИРГАН АЛЛОМА
Манбаларда тўлиқ исми Абул Муъин Маймун ибн Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Муътамид Насафий Макҳулий шаклида келтирилади. Баъзи муаллифларнинг келтиришича, куняси “Абул Маъин” шаклида ўқилса-да, одатда тўғри ўқилиши “Абул Муъин” шаклида эканлиги таъкидланади. Турли манбаларда бобоси ва отасининг ҳанафий мазҳабига хизмат қилган олимлардан бўлганликлари келтирилади. Шогирдлари орасида “Ақоидун Насафий” номли асари …
BatafsilИМОМ МОТУРИДИЙ АСАРЛАРИНИНГ ИСЛОМ ИЛМ-ФАНИ РИВОЖИГА ҚЎШГАН ҲИССАСИ
Имом Мотуридий номи билан машҳур бўлган улуғ алломанинг тўлиқ исми Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Маҳмуд Абу Мансур Мотуридий Самарқандий Ансорийдир. У киши кенг фикрли, заковат ва фаҳм эгаси, турли фанларни ўзлаштирган буюк олим бўлган. Китобларни тасниф этган ва ботил эътиқод соҳибларига раддиялар берган. Мотуридия таълимотининг машҳур вакили Абул Муин Насафий …
BatafsilҲАДИС ИЛМИ АРБОБЛАРИДАН БИРИ – ИМОМ АБУ ИСО ТЕРМИЗИЙ
Ҳадис (الحديث) – яъни: жаноб пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.) нинг айтган сўзлари ва қилган амаллари тўғрисида етказилган хабарлардир. Уларда мусулмонлар жамоалари турмушининг турли диний – ҳуқуқий жиҳатлари ўз аксини топган. Ҳадисларда аслида жаноб пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.) нинг сўзи, яъни: қавли; бирор нарсага муносабати, хайрихоҳ ёки хайрихоҳ эмаслиги, қарори, яъни: тақрири; хулқ-атвори; …
BatafsilМавлоно Ўзбек хожа Шаҳрисабзий (ми? ёки) Ургутий
Мавлоно Ўзбек хожа Шаҳрисабзий XVIII асрнинг иккинчи ярмида таваллуд топган. У илм ўрганиш мақсадида Ҳиротнинг Каррух шаҳарчасидаги Ислом шайх мадрасасига боради. Бу пайтда Ислом шайх даргоҳида қирқ минг муриду шогирдлар таълим-тарбия олаётган эди. У узоқ вақт пирга хизмат қилгач, устози Ислом шайх одатий шогирдларини синовдан ўтказади. Ислом шайх Қуръони оятларидан …
BatafsilИмом Жавзийнинг ҳаёти ва илмий мероси
Имом Жавзийнинг асл исмлари Абул Фараж Абдурраҳмон ибн Абул Ҳасан Али ибн Муҳаммад ибн Али ибн ал‑Жавзий ал‑Қураший ат‑Тамимий Ҳанбалий бўлиб, “Жамолиддин” лақаби билан танилган. У киши Имом, Аллома, Ҳофиз, Ироқ диёри олими ва таниқли воиз ва муфассир ҳамда илм-фаннинг турли йўналишларида ёзилган кўплаб асарлар муаллифидир. Айрим манбалар[1]да зикр қилинишича, …
BatafsilАБУ МАНСУР АЛ-МОТУРИДИЙ (870-944)
Абу Мансур ал-Мотуридий сунний эътиқодидаги икки йирик оқимлардан бири бўлмиш Мотуридийа оқимининг асосчиларидан ҳисобланади. Унинг ҳаёти ҳақида маълумотлар жуда оздир. Тўлиқ номи Абу Мансур Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Маҳмуд ал-Ҳанафий ал-Мотуридий ас-Самарқандийдир. Буюк калом имоми ва фиқҳ олими асли Самарқанднинг Мотурид қишлоғидан (ҳозирги Жомбой туманида жойлашган) бўлиб, унинг тахаллуси шу …
BatafsilДАРВЕШ ШАЙХ АЗИЗОН АВЛОДЛАРИ
Дарвеш шайх Азизоннинг Муҳаммад Тоҳир ва Муҳаммад Мўмин исмли ўғиллари бўлганлиги манбаларда қайд этилган. Муҳаммад Тоҳир ва Муҳаммад Мўмин ҳасабда ҳам насабда ҳам ака-ука эдилар. Оталари каби Алиобод мавзеида таҳсили илм ҳосил қилиб, мазкур ҳудуд яссавия шайхларидан рухсат олиб, ўз замонларида камолга етган саодат манбаи бўлганлар. Муҳаммад Тоҳир шайх – …
BatafsilДАРВЕШ ШАЙХ АЗИЗОН ҲАСАБНОМА(СИЛСИЛА)СИ ВА НАСАБНОМАСИ
Ҳар бир ўзбек фарзанди “етти авлод”ини билиши, айниқса, ўзининг насабномаси-шажараси ва унинг тарихини билиши муҳим ва долзарбдир. Шундан келиб чиқиб тадқиқотимиз асосий обьекти бўлган Дарвеш шайх Азизоннинг устоз-шогирдлик ва насл-насаб занжирини ўрганиш унинг тарихи, фаолиятини ўрганиш учун муҳим аҳамият касб этади. Бошқа жиҳатдан тарихнинг ёрдамчи соҳаси бўлган генеалогия фани учун …
BatafsilАБУ ҲАФС БУЖАЙРИЙ ВА УНИНГ “АЛ-ЖОМЕЪ АЛ-МУСНАД” АСАРИ
IX-X асрларда Бужайрий нисбаси билан танилган бир қанча алломалар самарали ижод қилганлигини кўплаб манбаларда учратиш мумкин. Уларнинг бири Абу Ҳафс Бужайрий бўлиб, у зотнинг тўлиқ исми Абу Ҳафс Умар ибн Муҳаммад ибн Бужайр ибн Ҳозим ибн Рошид Ҳамадоний Хушуфағоний Самарқандий Бужайрийдир. У зот ҳадис илмининг амири Имом Бухорий ҳазратлари билан …
Batafsil