БАFРИКЕНГЛИК ҚАРОР ТОПГАН ЮРТДА РИВОЖЛАНИШ БЎЛАДИ

Аллоҳ таолога беадад шукрки, юртимизда юздан зиёд миллат ва элат вакиллари ўзаро ҳурмат, дўстлик ва ҳамжиҳатлик муҳитида яшайди. Албатта, башарият учун хайрли бўлган бу ҳодиса замирида янги Ўзбекистоннинг бағрикенглик ва тотувлик ғояларига хайрихоҳлик сиёсати мужассам.

Ўзбек халқи асрлар мобайнида эътиқод қилиб келаётган, инсон қадрини, илм-маърифатни, эзгулик ва бағрикенгликни тарғиб этувчи ислом дини ва пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом биз — мўминларни бошқа дин вакиллари билан тинч-тотув ҳаёт кечириш, уларнинг ҳақига риоя этиш ва жамият равнақи йўлида ҳамкорлик қилишга чақирганлар.

Унутмаслик керакки, ўзга дин вакиллари билан муомалага киришган киши улар ҳавас қиладиган даражада гўзал ахлоқли бўлиши лозим. Қайси жамиятда бағрикенглик тамойиллари мустаҳкам қарор топган бўлса, ўша ерда ўзаро ҳурмат ва дўстона муносабатлар ривожланади, инсонлар тинч ва осойишта ҳаёт кечиради. Тинчлик бўлмаган жойда тараққиёт ва фаровонлик бўлмагани каби бағрикенглик бўлмаган жамиятда осудалик ҳукм сурмайди. Шу боис, инсоният ер юзида ҳаёт кечира бошлаганидан буён бағрикенглик тамойилларига амал қилиб яшашга катта эҳтиёж сезади.

Инсоният тарихига назар ташласак, қайси жамиятда аҳиллик, биродарлик, ўзаро ҳамжиҳатлик мустаҳкам бўлса, кучли тараққиётга эришилганини кўрамиз. Эл осойишта, халқ фаровонликда яшаган. Аксинча, муросасизлик, ўзаро хусумат кучайиб, уруш ва можаролар авж олган жойда юрт вайронага, эл парокандаликка юз тутган. Шунинг учун ислом дини турли эътиқоддагиларни диний бағрикенглик, миллатлараро тотувлик тамойиллари асосида яшашга даъват этган.

Бугунга келиб саодат соҳилига айланган янги Ўзбекистондаги тинчлик ва осойишталик, турли эътиқод эгалари орасидаги тотувлик муҳити таҳсинга сазовор. Ватанимиздаги бундай ҳолатга хорижлик биродарларимиз ҳам ҳавас билан қарайди.

Ўзбекистонда диний бағрикенглик борасида кузатилаётган барқарорлик ва миллатлараро тотувликнинг қатор сабаблари бор. Аввало, Ҳақ таоло бир юртда умргузаронлик қилаётганларни аҳил яшаш ва юртни обод этишга буюрган. Ислом динимиз тўғридан тўғри бағрикенгликка чорлаган. Диний бағрикенглик ва миллатлараро ҳамжиҳатлик тамойили Президентимиз бошлаган инсонпарвар ислоҳотларнинг энг муҳим бўғинига айланган. Шу боис, Ватанимизда миллатлараро тотувлик ва диний бағрикенгликни таъминлаш, меҳр-оқибат ва инсон қадрини улуғлашга ҳамиша улкан эътибор қаратилади. Ҳар йили юртимизда анъанавий ўтказиладиган “Бағрикенглик ҳафталиги” ҳам ана шу юксак эътибор мевасидир.

Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай марҳамат қилган: “Эй инсонлар! Дарҳақиқат, Биз сизларни бир эркак (Одам) ва бир аёл (Ҳавво)дан яратдик ҳамда бир-бирларингиз билан танишишингиз учун сизларни (турли-туман) халқлар ва қабила (элат) лар қилиб қўйдик” (Ҳужурот сураси, 13- оят). Бу ояти карима одам болалари ўртасидаги тенглик ва дўстликка далолат қилгувчи, маърифатга чорловчи илоҳий нидо, аслида.

Имом Термизий ривоят қилган ҳадиси шарифларнинг бирида “Одамларга ташаккур айтмаган Аллоҳга ҳам шукр қилмайди”, дейилади. Юртимиздаги тинчлик, барқарорлик муҳити, диёримизда яшаётган турли дин ва миллат вакиллари орасидаги тотувлик мустаҳкамлиги, қўшни давлатлар ва у ерларда яшаётган халқлар билан юзага келган дўстона алоқалар учун Аллоҳ таолога беадад шукр қилган ҳолда унга сабабчи бўлган давлатимиз раҳбарига — янги Ўзбекистон меъморига, албатта, ташаккур изҳор қилиш лозим.

Атрофимиздаги қўшни халқлар ва миллатлар билан дўстона алоқаларимиз янги Ўзбекистон раҳбарининг инсонпарвар қарашлари ва ислоҳотлари туфайли мутлақо самимий, ишонч ва бирдамлик босқичига кирди. Бу борада Ўзбекистон Республикаси Президенти “Марказий Осиё янги давр остонасида” номли мақоласида бундай ёзади: “Марказий Осиё ўз тараққиётининг янги, тарихий аҳамиятга молик босқичига қадам қўймоқда. Бугун биз чинакам бирдамлик босқичига ўтяпмиз. Бизнинг минтақамизда узоқ йиллар давомида илк бор биргаликда олдинга қараб боришимиз учун пойдевор бўлиб хизмат қилаётган ўзаро ишонч, яхши қўшничилик ва ҳурмат муҳити шаклланмоқда”.

Ватанимиздаги кенг кўламли ислоҳотлар аниқ мақсадларга хизмат қилади. Бу мақсадлар замирида эса, шубҳасиз, инсон қадри мужассам. Динимиз кўрсатмаларига ҳамоҳанг тарзда янги Ўзбекистонда қабул қилинаётган қонун-қоидалар ва меъёрий ҳужжатлар ҳам эътиқод эркинлиги, инсон шаънини ҳурматлаш, ҳақ-ҳуқуқларни ҳимоя қилишни кўзлайди. Ўзбек халқининг мутлақ хайрихоҳлиги билан қабул қилинган, эзгу ниятлар билан янгиланган бош қонун — Ўзбекистон Конституцияси мамлакат фуқароларининг муносиб ҳаёт кечириши, миллатлараро ва конфессиялараро тотувлик, кўп миллатли жонажон Ватанимизнинг фаровонлигини ва гуллаб-яшнашини назарда тутади.

Бош қонунимизнинг 4-моддасида “Ўзбекистон Республикаси ўз ҳудудида истиқомат қилувчи миллат ва элатларнинг тиллари, урф-одатлари ва анъаналари ҳурмат қилинишини таъминлайди, уларнинг ривожланиши учун шароит яратади”, деб ёзилган. Шу йил 25 февралдаги “Ўзбекистон Республикасида фуқароларнинг виждон эркинлигини таъминлаш ва диний соҳадаги давлат сиёсати концепциясини тасдиқлаш тўғрисида”ги қонун ҳам давлатчилигимиз тарихи ва умуминсоний қадриятларга таянган ҳолда ишлаб чиқилган. Мазкур концепция фуқароларнинг тенг ҳуқуқлилигини кафолатлайди, диний конфессиялараро тотувликни мустаҳкамлашга хизмат қилади.

Мамлакатимиз тараққиётининг янги даврида ҳар йили 16 ноябрь Халқаро бағрикенглик куни сифатида кенг нишонлаб келинмоқда. Мазкур сана муносабати билан “Бағрикенглик ҳафталиги” ташкил этилиши ҳамда шу ҳафталик доирасида турли анжуманлар, давра суҳбатлари, учрашувлар, тақдимотлар ва маданий-маърифий тадбирлар ўтказилиши яхши анъанага айланган.

Жамиятимизда динлараро ҳамжиҳатлик ва бағрикенгликни кенг тарғиб этган, ўзаро ҳамкорлик ривожига муносиб ҳисса қўшганларни тақдирлаш учун Вазирлар Маҳкамаси қарори билан “Диний бағрикенглик” кўкрак нишони таъсис этилган.

Ўзбекистон халқи бу ёруғ оламда яшаётган бағрикенг ва меҳмондўст халқлар қаторида зикр этилади. Азалдан диёримизда яшаб келаётган турли миллат ва элат вакиллари ўзаро елкадош бўлиб, бир-бирининг оғирини енгил, мушкулини осон қилган. Шунинг учун хурсандчиликда ҳам, тўй ва маъракада ҳам кўп миллатли халқимизнинг ҳамжиҳатлигига ҳамиша гувоҳмиз.

Парвардигоримиз барча миллат ва эътиқодлар орасида адолат билан иш тутишга чақиради. Чунки башариятнинг асли бир: ҳамма Одам Ато ва Момо Ҳавводан тарқалган. Аллоҳ таоло уларни турли халқлар ва қабилаларга ажратиб қўйган. Инсонларнинг турфа халқ ва қабилаларга бўлинишининг ҳикмати эса ўзаро танишиш, ҳамкорлик ва маърифатда бардавом бўлишдадир.

Муқаддас динимиз ўзидан олдинги самовий динларни эҳтиром қилиш баробарида уларга ва уларга эътиқод қилувчиларга мурувват кўрсатишни буюради. Бу ҳақиқатни ўта улкан заковати билан англай олган мовароуннаҳрлик машҳур муфассир Абул Баракот Насафий “Мадорик ут-танзил” асарида “Мумтаҳана” сурасининг 8-оятини бундай тафсир қилган: “Ўзга дин вакилларига эҳтиром кўрсатинг, уларга сўз билан ҳам, иш билан ҳам яхши муомалада бўлинг!”.

Улуғ алломанинг тафсирда бундай хулосага келишига ҳазрати пайғамбар алайҳиссаломнинг Ҳабашистондан келган насроний меҳмонларни ўз масжидларига туширганлари ва: “Улар бизнинг саҳобаларимизни ҳурмат қилган эдилар. Мен уларни иззат-икром қилишни хуш кўраман”, деб шахсан ўзлари уларга хизмат қилганлари ҳақидаги далил сабаб бўлгандир, эҳтимол.

Ислом тарихида бундай воқеалар жуда кўп…

Ислом таълимоти ўзга дин ва миллат вакиллари билан ҳамиша чиройли ва бағрикенг муносабатда бўлишга чорлайди. Бу гўзал чорловдан ҳосил бўлган эзгу анъаналар бугун ҳам бардавом. Хусусан, имомлар ҳомийлар ва ҳожиларни жалб қилган ҳолда ўзи фаолият юритадиган масжид жойлашган маҳалла ҳудудидаги эҳтиёжманд оилалар ҳолидан мунтазам хабар олиб туради. Бу ҳолатда қайси миллат ё дин вакили бўлишидан қатъи назар, эҳтиёжмандларга ҳам моддий, ҳам маънавий ёрдам кўрсатилади. Эътибор ва ардоқдан кўнгли тоғдек кўтарилган юртдошларимиз эса эл-юртимиз тинчлиги ва фаровонлигини сўраб дуо қилади.

“Ёмғир билан ер кўкаради, дуо билан эл кўкаради”, дейди доно халқимиз. Шу маънода айтиш мумкинки, бугун халқимизга етаётган жами яхшиликларга юрт эгасининг эзгу мақсади, шу мақсаднинг амалий қадамлари ва бу қадамлардан манфаат кўраётган фуқароларнинг чин дилдан қилаётган самимий дуолари сабаб.

Аллоҳ таоло азиз ва мустақил юртимизда яшаётган барча мўмин-мусулмонларнинг, миллат ва элатлар вакилларининг тинч-тотув, ўзаро ҳурмат ва эътиборда истиқомат қилишида мададкор бўлсин. Янги Ўзбекистоннинг, инсон қадрининг фаол ҳимоячиси бўлган муҳтарам Президентимизнинг жамиятда ҳамжиҳатлик ва барқарорлик, инсон ҳуқуқ ва эркинликларини таъминлаш борасидаги эзгу ишларига қут-барака ёғилаверсин.