Исломда мазҳабларнинг юзага келиши бевосита фиқҳ тарихи билан боғлиқ. “Фиқҳ” сўзи луғатда “чуқур тушуниш”, “идрок этиш”, “билиш” маъноларини билдиради. Истилоҳий маънода эса “фиқҳ” – шариат ҳукмларини ўрганиш, шариат қоидаларини барча қисмлари билан англаш ҳамда қайси мақсадда ишлаб чиқарилганини тушуниш ва ўзлаштирилган ушбу илмни амалга татбиқ этиш демакдир. Яна бир таърифда: …
Батафсил
Давлатимиз раҳбарининг Конституциямиз қабул қилинганининг 27 йиллигига бағишланган тантанали маросимдаги маърузаси том маънода барча соҳадаги ислоҳотлар жараёнларини чуқурлаштиришнинг ўзига хос “Йўл харитаси” бўлди. Шавкат Мирзиёев асрлар давомида шаклланган маънавий-ахлоқий қадриятлар ва инсоннинг табиий ҳуқуқлари цивилизация жараёнлари натижасида Конституция шаклига келганини, Асосий Қонун деб аталадиган бундай ҳужжат башарият ҳаётида озод ва …
Батафсил
Давоми Деярли барча ҳанафий уламолар ўз асарларида Имом Мотуридийни нафақат мақтаганлар, балки Имом Абу Ҳанифанинг қарашларини энг яхши билган ва тизимлаштириб ёйган аллома – Имом Мотуридий бўлган дея хулоса қилганлар. Масалан, таниқли ҳанафий-мотуридий олимларидан бири Абул Муъин Насафий “Табсиратул адилла” асарида ҳанафий олимлари орасида Имом Абу Ҳанифанинг қарашларини яхши билган …
Батафсил
Тўлиқ исми Нажмиддин Абу Ҳафс Умар ибн Муҳаммад ибн Аҳмад ибн Исмоил ибн Муҳаммад ибн Али ибн Луқмон Насафий Ҳанафий Самарқандий. Бу киши муфассир, фақиҳ, муҳаддис, усулул фиқҳ олими, тарихчи, адиб, назмда ижод қилган тилшунос ва наҳвшунос бўлган. Абу Ҳафс Насафий ҳақида 20 дан ортиқ манбада хабар берилади. Абу Ҳафс …
Батафсил
Давоми Иккинчи ижозатнома тармоғида Имом Мотуридийнинг исми айтилмаган бўлса-да, биз ушбу тармоққа мансуб бўлган ва Салжуқийлар ҳукмронлик қилган вақт мобайнида яшаган олимларнинг ҳам Абу Мансур Мотуридийни Аҳли сунна имоми сифатида эътироф этганликларини аниқладик. Бошқача қилиб айтганда, ҳар иккала тармоқда ҳам ижозат силсиласи салжуқийлар даврига келиб айни бир хил шахсларда бирлашмоқда. …
Батафсил
Қуръони карим тафсирлари ичида энг мўътабарларидан бири, шубҳасиз, Абу Жафар Муҳаммад ибн Жарир Табарийнинг “Жамеъул баян ан таъвили ааил Қуръан” (Қуръон оятлари мажмуавий изоҳларининг баёни) тафсиридир. Бу асар аҳли сунна вал жамоа мазҳабининг энг катта ва эътиборли тафсирларидан бири ҳисобланади. Тафсир муаллифи Имом Табарий Эрон мамлакати ҳудудидаги Табаристон вилоятида ҳижрий …
Батафсил
Маълумкий одамзод ишончга, эътиқодга таяниб яшайди. Бинобарин унинг эътиқоди ҳам ўзи каби ҳурматга лойиқ. Одамзоднинг онгу тафаккурига таҳдид солаётган, соф эътиқодли қалбга тажоввуз қилишга уринаётган кимсаларни нотўғри ғояларини ислом дини қаттиқ қоралайди. Бундай инонлар ўзларининг бузуқ ақидаларини ҳалқни онгига сингдириш учун минг хил найранглар ўйлаб топишмоқда. Улар амалга ошираётган ишларида …
Батафсил
Аллоҳ таоло инсонга беҳисоб неъматлар берган, у ўзига берилган неъматларни дунё ва охират ҳаёти учун фойдали бўлган йўлда ишлатмоғи лозим. У зот Қуръони Каримда шундай марҳамат қилади: “Аллоҳ сенга ато этган нарса билан охиратингни истагин ва ва дунёдан бўлган насибангни ҳам унутмагин. Аллоҳ сенга эҳсон қилгани каби сен ҳам (одамларга) эҳсон …
Батафсил
Калом илми атамаси – диний ақидавий ғоя ва мафкураларни ишончли далилларга таяниб ўрганмоққа айтилади. Яъни ишончли саҳиҳ нақлий ва ақлий-мантиқий далиллар асосида диний эътиқодга доир соғлом ақидавий маълумотларни ўзлаштиришдан иборатдир. Уламолар калом илмига турли хил таъриф берганлар. Аҳмад Ибн Муҳаммад ибн Муҳаммад Валалий Микносий ўзининг “Фалсафату-т-тавҳид ав-ашрафу-л-мақосид” номли китобида: “У …
Батафсил
Эзгу тараққиёт сари қадам ташлаётган жамиятимизда илм-фан ривожи йўлида кенг шароитлар яратиб берилмоқда. Таълим тизими ва кадрлар тайёрлаш соҳасида ўз қадриятларимизга таянган ҳолда, ривожланган давлатларда синовидан ўтган услублар таълимда кенг жорий этилмоқда. Ўзбекистон таълим тизимида амалга оширилаётган ислоҳотлар ҳозирда жаҳонда ҳам катта эътибор билан эътироф этилмоқда. Албатта, ҳар бир давлатнинг …
Батафсил
Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi bukhari.uz