MAQOLALAR

Turkistonda XIX asr oxirida vujudga kelgan va XX asr boshida rivojlangan maʼrifatparvarlik harakati vakillari boʻlgan jadidlar faoliyati matbuot bilan bogʻliq kechdi. Ular matbuotda eng koʻp eʼtibor qaratgan masala ijtimoiy hayot bilan bogʻliq maqolalar boʻldi. Ular bu borada islom dini, uning amallari, urf-odat masalasiga koʻp bora murojaat qildi. Matbuot ishi Toshkent, …

Oʻrta Osiyo xonliklarida, xususan, Buxoro amirligida toshbosma usulida kitob nashr etish ishlari Yevropa, Osiyo, Rossiya  davlatlaridan keyin, XIX asr oxirida yoʻlga qoʻyildi. Arab mamlakatlari, Eron va Hindistonda esa toshbosma kitoblar nashri XIX asrning boshlarida paydo boʻlgan [4:270-285]. XIX asrning 80-yillariga qadar toshbosma kitoblar amirlikka Hindiston, Arab mamlakatlari, Turkiya va Rossiyadan …

Hech oʻylab koʻrganmisiz, Navoiyni nima uchun ardoqlaymiz? Oltigina oyda butun dunyo falsafasini oʻzida jam qilgan “Xamsa”ni yozgani uchunmi?! Yoʻq, Navoiy shuning uchun Navoiyki, hech bir kas undan oshirib yoza olmaydi! Siz bilan biz Alloh taoloni zikr etganda, nari borsa, jalla jaloluh, deymiz. Hech bir sifatni ishlatmaymiz. Chunki ojizmiz. Hazrat esa, ilhomlanib …

Mustaqillik yillarida mamlakatimizda tarix faniga munosabat davlat siyosati darajasiga koʻtarildi, uning soxtalashtirilgan sahifalarini  ilmiy va xolisona yoritish imkoniyati vujudga keldi. Mustabid tuzum davrida sovet mafkurasi asosida soxtalashtirilgan jihatlardan biri oʻzbek davlatchiligi masalasidir. Olib borilgan tadqiqotlar oʻzbek davlatchiligining yuzaga kelishi va shakllanishi jarayoni qadimgi Xorazm, Baqtriya va Sugʻd davlatlari paydo boʻlishidan …

Urgutlik Asrorxon ibn Muftiy Umarxon – Muftaqir zullisonayn shoir, mudarris, maʼrifatparvar, muftiy boʻlib, koʻp yillar davomida Urgut bekligida qozi vazifasida faoliyat olib borgan. Qozi Eshon Asrorxon 1875-yilda tavallud topgan. Boshlangʻich taʼlimni Choʻbin madrasasida olgan. Yoshlik chogʻlaridayoq Jomiy, Navoiy, Bedil, Mir Kashmiriy, Muqimiy va boshqa yirik shoirlar asarini zoʻr eʼtibor bilan …

Mustaqillik yillarida allomalar ilmiy merosini o‘rganish va diniy qadriyatlarimizni tiklash borasida katta ishlar amalga oshirildi. Allomalar tavallud sanalarining nishonlanishi, ilmiy merosining o‘rganilishi, bu borada yangi ilmiy-tadqiqot markazlari faoliyatining yo‘lga qo‘yilishi va boshqalar shular jumlasidandir. Bunday tadbirlarning amalga oshirilishida bu borada qabul qilingan normativ-huquqiy hujjatlar muhim ahamiyatga ega bo‘ldi. Shu sababdan …

Xiva xonligidagi siyosiy va iqtisodiy jarayonlar kabi u yerdagi madaniy hayot ham yurtimiz tarixida oʻchmas iz qoldirgan. Xonlikdagi madaniyat oʻziga xos yoʻnalishlarda davom etdi. Madaniy hayot ravnaqi taʼlim-tarbiya, adabiyot, tarixnavislik, meʼmorchilik va amaliy sanʼat kabilarda kuzatiladi. Bu davrda Nurmuhammad Gʻarib Andalibning (1710-1770) “Said Vaqqos”, “Zaynul arab”, “Yusuf va Zulayho”, “Layli …

(Bir hadis sharhi) Dinimiz odamlarni halol rizq topishga chaqiradi. Savobli ishning ajrini bayon etadi. Barcha jabhalarda harom qilingan narsalardan foydalanishdan ogohlantiradi. عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ رضى الله عنه عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ  يَأْتِى عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ ، لاَ يُبَالِى الْمَرْءُ مَا أَخَذَ مِنْهُ أَمِنَ الْحَلاَلِ أَمْ مِنَ الْحَرَامِ. …

XIX asr ikkinchi yarimida Chor Rossiyasining Markaziy Osiyoni istilo qilishi bu hududdagi musulmon jamiyatining rus va u orqali Gʻarb madaniyati bilan toʻqnashuviga olib keldi. Bu jamiyatning siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy asoslarini keskin oʻzgartirishi tabiiy edi. Toshbosma kitoblar yordamida Turkiston hududida chop etilgan ilk manbalarni aniqlash va ular yordamida Rossiya imperiyasining madaniy va …

Oʻrta asrlarda ilm-fan va islom madaniyati rivojida Movarounnahr va Xurosondan yetishib chiqqan ulamolar ilmiy merosi katta oʻrin tutgan. Ayniqsa, tafsir, hadis, aqida, tasavvuf va fiqh kabi islomiy ilmlar taraqqiyotida Samarqand, Buxoro, Termiz, Shosh, Margʻilon kabi qadimiy shaharlarda faoliyat yuritgan olimlar ilmiy merosi alohida ahamiyatga ega. Qadim Termizdan yetishib chiqqan Hakim …