Home / 2024 / Iyul (page 4)

Monthly Archives: Iyul 2024

ҲАКИМ ТЕРМИЗИЙНИНГ “АЛ-ҲУҚУҚ” АСАРИДА ИЖТИМОИЙ ҲУҚУҚ МАСАЛАЛАРИ

Ҳаким Термизий (ваф. 932 й.) ўз асарларида ислом ҳуқуқига оид кўплаб масалаларни ёритган. Анъанавий фиқҳ масалаларини уларнинг маънавий жиҳатларига урғу берган ҳолда талқин қилиш Ҳаким Термизийнинг ўзига хос услуби ҳисобланади. Бу каби услубни унинг “Баён ал-фарқ”, “Наводир ал-усул”, “Ал-Акёс вал муғтаррун” каби асарларида учратиш мумкин. Ҳаким Термизийнинг ҳуқуққа оид яна …

Батафсил

ديوان حكمت خواجه احمد يسوي (Девони ҳикмат)

№ inv. MR 250/II Муаллифи. Хожа Аҳмад Яссавий (ваф. 562/1166-1167 й.). Шеърият. Асар Туркий Дашти Қипчоқ қабиласи ўртасида сўфий ва «Яссавия» тариқати асосчиси бўлиб, Аҳмад Яссавий ўзининг «Девони ҳикмат» асарида «Яссавия» таълимотидаги поклик, ҳалоллик, тўғрилик, меҳр-шафқат, ўз қўл кучи, пешона тери ва ҳалол меҳнати билан кун кечириш, илоҳий ишқ ва ошиқлик, …

Батафсил

ҲАДИСЛАРДАН ҲУКМ ОЛИШ ВА ҲАЁТГА ТАТБИҚ ЭТИШ УЧУН ЗАРУР БЎЛГАН БИЛИМЛАР(2-қисм)

Ҳадисларидан ҳукм олиш ва ҳаётга татбиқ жуда дақиқ ва масъулиятли иш бўлгани сабабли  кенг қамровли билим ва улкан салоҳият талаб қилади. Бунинг учун биринчи навбатда мусталаҳул ҳадис илмини мукаммал билиш зарур. Шу орқали ҳадиснинг мақбул ё мардуд, саҳиҳ ё заиф, мансух ё носих, маъмулун биҳ (амал қилинадиган, ҳаётга татбиқ этса …

Батафсил

“САҲИҲУЛ БУХОРИЙ”ДА САВДО-СОТИҚ ВА ТИЖОРАТ ОДОБИ

Имом Бухорийнинг шоҳ асаридан ҳаётнинг барча жабҳаларига доир ҳадисларни топиш мумкин. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ўгитлари – чуқур маънога эга бўлган тавсия ва қайтариқлар фақат ҳалоллик ва адолат тантанасига хизмат қилади. Уларни ўқиш-ўрганиш орқали киши одобнинг оддий, лекин ўзи билмаган, аниқроғи, бу хусусда ўйлаб кўрмаган қоидаларини билиб олади. Хусусан, кундалик …

Батафсил

БУЮК ФАҚИҲ, БЕНАЗИР ОЛИМ ВА МАШҲУР МУФАССИР

Ўзбекистон қадимдан буюк мутафаккирлари билан жаҳонга машҳурдир. Юртимиздан етишиб чиққан олимлар дунё тамаддунига беназир ҳисса қўшган. Бунинг натижасида ўрта асрларда уйғониш даври, яъни Шарқ Ренессанси вужудга келган. Президентимиз Шавкат Мирзиёев ҳам 2020 йил 29 декабрь куни Олий Мажлисга Мурожаатномасида: “Биз ўз олдимизга мамлакатимизда Учинчи Ренессанс пойдеворини барпо этишдек улуғ мақсадни …

Батафсил

Ислом арконларига мос шаҳарсозлик маданияти

Айни кунларда Марказда амалиёт ўтаётган Имом Бухорий номидаги халқаро стипендия дастури совриндори Маждий Фолиҳ илмий изланишлари тақдимотини ўтказди. «Ислом меъморлиги ҳамда фиқҳ илмининг шаҳар ва атроф-муҳитга таъсири» мавзусида ташкил этилган тақдимот Тунис пойтахтининг эски шаҳар қисми – Мадина мисолида исломда шаҳарсозлик анъаналарининг фиқҳ илмига хос тарзда шаклланиш жараёнларига бағишланди. Тадқиқотчи …

Батафсил

ҲАДИСЛАРДАН ҲУКМ ОЛИШ ВА ҲАЁТГА ТАТБИҚ ЭТИШ УЧУН ЗАРУР БЎЛГАН БИЛИМЛАР

“Ҳадис” араб тилида гап – сўз маъносини билдиради. “Ҳадис” ва “суннат” сўзлари муҳаддислар ўртасида деярли бир маънода қўлланиб, пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг айтган сўзлари, панду-насиҳатлари, йўл-йўриқлари, хулқу-сийратлари, қилган амаллари, иқрорлари, бошқаларнинг қилган амалларини ман этмаслиги ва ҳаёт йўллари ҳақидаги хабарлар тушунилади. Ана шундай хатти-ҳаракатлари ёки кўрсатмалари ҳақидаги ривоят …

Батафсил

ХОЖА МУҲАММАД ПОРСОНИНГ КАЛОМ ИЛМИГА ҚЎШГАН ҲИССАСИ

Бугунги кунда Ислом динининг асосий оқими – аҳли сунна вал жамоанинг икки йирик мактаби вакиллари – ашъарийлар ва мотуридийлар дунё мусулмонларининг аксар қисмини ташкил этади. Бу икки ақида ғояларини кенг тарғиб қилишда, илмий асослари баён қилинган асар ёзишда ўтган олимлар хизмати беқиёсдир. Зеро, уларнинг фидокорона меҳнатисиз ушбу ақида мактаблари кенг …

Батафсил

قصص الانبياء (Қисос ал-анбиё)

№ inv. MR 250/I Муаллифи – номаълум. Қисса. Асар Одам алайҳиссалом қиссасидан бошланиб, охирги замон пайғамбари Муҳаммад алайҳиссаломгача бўлган пайғамбарлар ҳақидаги қисса, ҳикоялар мажмуаси ташкил топган. асарнинг муқаддимасида Одам алайҳиссаломнинг фарзандлари Қобил ва Ҳобил қиссалари келтирилган. Қиссалар Қуръони Каримдаги қиссалар асосида олинган бўлиб, иккинчи қисми ва Муовия I (41/661 й.) …

Батафсил

БЕҲБУДИЙ ВА УНИНГ ДАВЛАТЧИЛИК ҒОЯСИ

Маҳмудхўжа Беҳбудий XX аср бўсағасида Туркистондаги ижтимоий-сиёсий ҳаракатнинг энг йирик намояндаси, янги давр ўзбек маданияти асосчисидир. Туркистон жадидлари пешвоси, мустақил республика ғояси ташаббускорларидан бири, янги мактаб назариётчиси ва амалиётчиси, ўзбек драматургиясини бошлаб берган биринчи драматург, театрга асос солган шахс, ношир ва журналист. У тарихимизнинг ғоят оғир ва мураккаб даврида яшади. …

Батафсил