МАҚОЛАЛАР

Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот марказнинг қўлёзмалар фондида тарихга ҳам оид асарлар мавжуд бўлиб, улардан бири “Тазкираи Муқимхония” қўлёзмасидир. Унда уч сулоланинг сиёсий жараёнлардаги тўқнашувлари ва Мовароуннаҳрда янги бир сулола аштархонийларнинг сиёсат майдондаги ўрни ва аҳамияти баён қилинган. Асардаги воқеа-ҳодисалар муаллиф томонидан барча тафсилотлари билан тасвирланган. Муҳаммад Юсуф Мунший ибн Хўжа …

Насронийликда “Иегово шоҳидлари”, “Пятидесятник” каби радикал оқимлар мавжуд бўлгани каби мусулмонлар орасида мутаассиблик ғояларига асосланган гуруҳлар тарихда ҳам, ҳозир ҳам етарлича топилади. Бундай тўдалар, қайси ўзини динга мансуб деб кўрсатишидан қатъий назар, фаолияти дин ва жамият равнақига эмас, аксинча, тор доирадаги ғаразли шахс ё гуруҳлар, яъни учинчи томон манфаатларига хизмат …

 Қуръони каримнинг юзга яқин ояти каримасида мўмин-мусулмонларни сабр қилишга чақиради. Жумладан, Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилган: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ “Эй имон келтирганлар! Сабр қилинг. Сабр ила ғолиб келинг. Курашга бел боғлаб туринг. Аллоҳга тақво қилинг. Шояд нажот топсангиз.”![1] Бу дунёда кишига етган …

Маълумки, Ислом дини аввалида мусулмонлар жамиятининг бошқаруви бевосита пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам бошқарувларида бўлган. У зот вафотларидан сўнг мусулмонлар жамияти халифалар бошқарувига ўтди. Кейинчалик Ислом сарҳадлари кенгайиб халифалик ҳам турли ҳудудларга бўлиниб кетди ва алалоқибат мусулмон ўлкаларида номи халифалик, бошқарув тузуми мулкчиликка, маълум бир ҳудудларга асосланган подшоҳликлар вужудга …

Алишер Навоий 1464-1469 йилларда йирик илмий-маърифий ва маданий марказларидан ҳисобланмиш Самарқандда бўлиб, замонасининг машҳур олиму фузалолари билан учрашади ва улардан сабоқ олади. Ҳазрат Навоийнинг Самарқанддаги ҳаёти ва ижодий фаолияти атоқли навоийшунос олимлар В.Абдуллаев [1], Б.Валихўжаев [2] асарларида атрофлича ёритилади. Алишер Навоийнинг Самарқандда бўлиши тасодифми, заруратми? Навоий учун зарурат эди. Самарқанд …

Адашган ва ҳақ йўлдан тойган ислом душманлари ҳамма даврларда ҳам бўлган. Улар турли гуруҳлар пайдо бўлиши учун асос вазифасини ўтаган ёки  мавжудларини тўлдириб келган. Тарихдан маълумки, бундай кимсалар исломнинг тез тарқалаётганини кўра олмай, уни бузиш йўлига кирган. Макру ҳийлаларини динни ёмонотлиқ қилиш ва умматни адаштириш учун ишга солган. Ичи тўла …

Буюк Турон замини тарих ва тақдирлари туташган турли халқларни бирлаштирган макон. Бунинг замирида ягона иқтисодий манфаат билан бирга, сиёсий ва маданий қарашларнинг муштараклиги туради, десак, ҳақиқатни айтган бўламиз. Чунки, Туркистон ўлкаси барча замонларда ҳам савдо маркази, ҳам илм-маърифат ва санъат ўчоғи вазифасини ўтаган. Маориф тизимининг асоси бўлмиш халқ таълими ХIХ …

X асрнинг охирида Мовароуннаҳр ҳаётида жуда муҳим воқеалар юз берди. Сомонийлар давлатининг қулашидан кейин бу минтақа устидан ҳокимиятни Қорахонийлар ўз қўлига олди (ҳукм дав. 999-1211 йй.). Қорахонийлар исломни қабул қилган турк қабилалари иттифоқини бошқарди. Минтақадаги туркий халқлар шаҳар-деҳқончилик минтақаларига аста-секин кириб келиши ва ўтроқ бўлиб қолиши араб истилоларидан анча илгари …

Ватан остонадан, инсон яшаб, нафас олиб турган гўшадан бошланади. Одамзот ўзи вояга етган она заминга доим меҳр-муҳаббат кўрсатиши, унинг муқаддас саналган ҳар бир ҳовуч тупроғини кўзига тутиёдек суриши, унга нисбатан бир умр фарзандлик садоқати билан яшаши ҳам фарз ҳам қарздир[1]. Абу Наср Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Узлуғ ибн Тархон Форобий …

Отанинг ҳаққи, меҳри, муруввати онаникидан кам эмас. Буни ота бўлгач биламиз, фарзандимиз бемор бўлгач, сезамиз. Болаларимиз очликдан бироз қийналганда, отани эслаймиз. Оила бошлиғи бўлиш машаққат эканини рўзғор ташвишлари бўйнимизга тушгач, ҳис этамиз. Ота бўлиш ҳам шараф, ҳам масъулият, ҳам бурчдир. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ота ҳақида бир гўзал ҳадис …