МАҚОЛАЛАР

Ўзбекистон туб ўзгариш ва ислоҳотлар даврини бошдан кечирмоқда. “Янги Ўзбекистон – янгича дунёқараш” шиори остида Ўзбекистоннинг равнақи, гуллаб-яшнаши учун аввало фидойи, интеллектуал ривожланган, баркамол авлодни тарбиялаш долзарб масалалардан биридир. Ёшларнинг ижтимоий-маънавий ҳаётида тасаввуф таълимоти ва унда акс этган ахлоқий-тарбиявий масалалар муҳим аҳамиятга эга. Тасаввуф тадрижий тараққиётга эга бир таълимот ҳисобланиб, …

Буюк мутафаккир Абдураҳмон Жомий асарлари инсонни маънавий ва руҳий камол топиштиришга қаратилган. Уларда мукаммалликка эришиш йўллари ва усуллари кўрсатилади. “Субҳатул Аброр”, “Силсилатуз заҳаб”, “Туҳфатул аҳрор”, “Лайли ва Мажнун”, “Юсуф ва Зулайҳо”, “Салмон ва Абсол”, “Етти тахт” ,“Искандар ҳикматлари”, “Баҳористон”, “Нафаҳатул унс”, “Тўртликларга шарҳлар” шулар жумласидандир. “Искандарнинг донолиги” шеъри Ўрта асрларнинг …

Оила жамият ҳаётининг бошланғич бўғини сифатида ижтимоий муносабатларда муҳим ўрин тутади. Инсон энг аввало оилада камолга етади, тарбия топади, маънавий-ахлоқий фазилатларни эгаллайди. Оила азал-азалдан Шарқ халқлари ҳаётида энг асосий қадрият сифатида жамиятга маънан етук ва жисмонан баркамол инсонни етказиб берувчи манба вазифасини ўтаб келган. Шу билан бир қаторда, ислом динида …

قَال رسول الله ( صلى الله عليه وسلم ) : الدِّينُ النَّصِيحَةُ لِلَّهِ وَلِرَسُولِهِ وَلأئِمَّةِ الْمُسْلِمِينَ وَعَامَّتِهِمْ Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: “Дин Аллоҳ ва унинг Расули учун ҳамда мусулмонларнинг раҳбарлари ва барча мусулмонлар учун  қилинадиган насиҳатдир!”.[1] Уламолар Ислом динининг моҳияти шу ҳадисда жамланган, деб айтган. Ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи …

Омонат – киши бажариши ва муҳофаза қилиши керак бўлган барча ҳақлар. Киши имкони бўла туриб ўзига ишониб топширилган пул, буюм ва бошқа нарсаларни ишлатишдан тийилиши ва омонатчига уни қайтариб бериши, омонатдорлик дейилади. Кафавий омонат таърифида бундай деган: “Бандаларга фарз қилинган ҳар бир нарса – намоз, закот, рўза ва қарзни тўлаш …

Абдулкарим Самъонийнинг “Адабул имло вал истимло” асари ҳадис илмидаги таълим жараёнига бағишланган муҳим манба ҳисобланади. Хорижлик ва маҳаллий тадқиқотчиларнинг Абдулкарим Самъоний ҳаёти ва ижоди борасида қилган изланишларига қаралганда, олимнинг тарихга оид “Ал-ансоб” номли шоҳ асарига кўпроқ эътибор қаратилгани гувоҳи бўлинади. Шу эътибордан олимнинг тарихчи ва насабшунос жиҳати ўрганилган. “Адабул имло …

Муҳаммад ибн Исмоил Бухорий яшаб ижод этган даврда ҳадис илми жуда кенг тараққий этган. У кишининг вафотидан кейин ҳам бир қанча муҳаддислар етишиб чиққан. Шундай бўлса-да, уламо ва муҳаддислар наздида фақат “Саҳиҳул Бухорий” асари энг саҳиҳ ва энг мукаммал деб эътироф этилган. Бунинг сабаби шуки, Имом Бухорийнинг ровийлардан ҳадис қабул …

Бугунги кунда юзага келаётган глобал ижтимоий муаммоларни ҳал қилиш зарурати ислом динининг тарқалиши ва турли халқларнинг уни қабул қилиши тенденциясини ўрганишни муҳим вазифа қилиб қўймоқда. Ислом дини ва у кириб келган минтақада қарор топган умуминсоний қадриятлар ва анъаналардаги ўхшаш жиҳатлар, бу ҳудуддаги этник гуруҳларнинг ўзаро бағрикенглик ва келишув асосида тинч-тотув …

Таълим ва тарбиянинг шаклланишида оила ва мактаб алоҳида ўринга эга. Миллий тарбия халқнинг тарихий тажрибаси асосида вужудга келиб, ёш авлод мафкуравий онгини шакллантиришга қаратилган анъана, эътиқод ва урф-одатлар тизимида намоён бўлади. Шунинг учун халқимизнинг илмий-маданий тарихини ўрганиш муаммоси ҳозирги даврнинг долзарб масалаларидан бири ҳисобланмоқда. XIX асрда давом этган сиёсий келишмовчиликлар …

Тазкиралар[1] туркий ва мусулмон оламида, хусусан, Туркия, Турон ва Эрон заминида турли тарихий даврларда яшаб ўтган шоирлар ва уларнинг шеърлари жамланган мажмуа сифатида доимо қадрланган ва махсус йўналиш сифатида ривожланиб келган. Тазкиралар Ўрта Осиёда ҳам кўп асрлик тарихга эга, уларнинг катта қисми шоирларнинг ижодига бағишланган бўлса-да, орасида олимлар, ҳукмдорлар, диний …