МАҚОЛАЛАР

Ҳадис аҳли мадрасалари ичида Ҳижоз мадрасалари алоҳида ўрин тутади. Чунки, Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг асосий фаолиятлари Макка ва Мадина билан боғлиқ бўлган. Оятларнинг нозил бўлиши ва ислом шариати мана шу ўлкада тўлиқ шаклланган. Бу мадраса ҳадис ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилишнинг кўп аҳамиятли экани билан ажралиб туради. Зеро, …

Қадим замонларданоқ халқимиз ўзининг қўҳна тарихи, бой мероси, ранг-баранг ва юксак маданияти, урф-одатлари ва анъаналари билан ажралиб турган. Халқимизнинг буюк сиймолари миллий ва жаҳон илм-фани, маданиятининг барча соҳалари ривожига салмоқли ҳисса қўшиб келганлар. Истиқлолнинг бизга берган энг буюк неъматларидан бири шу бўлдики, элимизнинг бой тарихи, миллий ва маънавий қадриятлари, етук …

Хадича розияллоҳу анҳо ислом оламида муқаддас саналган ер Маккаи Мукаррамада туғилиб, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг завжаи мутаҳҳаралари бўлиб, ўша ҳудудда вафот этди. Хадича бинти Хувайлид ибн Абдулуззо ибн Қусай Қурашия Асадия “Фил воқеаси”дан ўн беш йил олдин Маккада арабларнинг асл қавми бўлмиш Қурайшнинг энг эътиборли оиласида таваллуд топган. Унинг ота …

Тасаввуф таълимотининг XIV аср охиридаги назариётчиларидан бири, Хожагон-нақшбандия тариқатининг йирик вакили Хожа Муҳаммад Порсо номи билан машҳур бўлган Муҳаммад ибн Муҳаммад ибн Маҳмуд Ҳофизий Бухорий (1349-1420) Бухорода туғилган, мадрасаларда ўқиб, Қуръон, ҳадис, калом каби турли диний илмларни чуқур ўрганиб, замонасининг забардаст олимларидан бири бўлиб етишган ва Баҳоуддин Нақшбанддан сўнг Марказий …

Имом Бухорий ҳаёти ва илмий мероси дунё мусулмонлари – олимлар, тадқиқотчилар ва шарқшунослар томонидан кенг ўрганиб келинмоқда. Юртимизда ҳам буюк муҳаддиснинг маънавий мероси ва ибратли ҳаёти жадаллик билан тадқиқ этилмоқда. Буюк ватандошимиз ҳадис илмининг султони Имом Бухорийнинг ҳаёти ва бой илмий-маънавий меросини ўрганар эканмиз, унинг дунё қараши, ички олами ғоятда …

Ислом динида ёлғиз Аллоҳ таолонинг ўзига сиғиниш, шаръий аҳкомларни ижро этиш ибодат саналишини барчамиз яхши биламиз. Ибодат шу доирадаги амаллар билан чекланиб қолмайди. Шу билан бир қаторда Аллоҳнинг розилиги йўлида бажарилган ҳар қандай савоб амал ибодат даражасида деб талқин қилинади. Инсонларнинг ўзаро муамалотларида адолат ва ҳурмат, фарзанд тарбияси, атрофдаги махлуқотларга …

Имом Бухорийнинг зеҳни ва ёдлаш қобилияти жуда кучли бўлгани учун устозлари уни ниҳоятда ҳурмат қиларди ва олдида дарс айтишдан қўрқиб турарди. Фатҳ ибн Нуҳ Нишопурий: “Мен Ибн Маданийни олдига келганимда, Муҳаммад ибн Исмоил Бухорий унинг ўнг тарафида ўтирганини кўрдим. Ибн Маданий ҳадис айтганида хато қилиб қўйишдан қўрққанидан унга қараб қўярди”, …

Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази манбалар хазинасида “Усмон мусҳафи” нусхаларидан бирининг факсимилеси сақланмоқда. ИҲТнинг Ислом тарихи, санъати ва маданиятини ўрганиш маркази (ИРСИКА) томонидан тақдим этилган ушбу бебаҳо бойлик Қоҳира шаҳридаги Имом Ҳусайн даҳмасида сақланаётган Қуръони каримнинг қадим нусхаси асосида тайёрланган. Мазкур факсимиле туркиялик олим доктор Таййор Олти Қулочнинг “Қоҳира мусҳафи” …

Фахриддин Розий ўз илмий фаолиятида, хусусан, фалсафий рисолаларида қадимги юнон олимлари Аристотель, Гераклит, Эпикур, Демокритдан, шунингдек шарқнинг машҳур мутафаккирлари Форобий ва Ибн Сино асарларидан кенг фойдаланган ва уларга шарҳлар ёзган. Олимнинг “Мифтоҳ ал-улум”, “Ниҳоят ал-улум”, “Илм ал-ахлоқ” асарларида оламни билишнинг турли йўл ва усуллари, инсон доимо ўз билимини орттира бориши …

Имом Бухорийнинг (810-870 й.й.) ровийлар илмига бағишланган “ат-тарих” деб номланган уч асари маълум бўлиб, улар “катта”, “ўрта” ва “кичик” тарихлар сифатида номланган “ат-Тарих ал-кабир”, “ат-Тарих ал-авсат” ва “ат-Тарих ас-сағир” асарларидир. Улардан дастлабки иккитаси бизнинг кунимизгача етиб келган. “Ат-Тарих ал-кабир” асари мазкур асарлар ичида мавзу ва маълумотлар қамрови билан ажралиб туради. …