МАҚОЛАЛАР

Давоми Деярли барча ҳанафий уламолар ўз асарларида Имом Мотуридийни нафақат мақтаганлар, балки Имом Абу Ҳанифанинг қарашларини энг яхши билган ва тизимлаштириб ёйган аллома – Имом Мотуридий бўлган дея хулоса қилганлар. Масалан, таниқли ҳанафий-мотуридий олимларидан бири Абул Муъин Насафий “Табсиратул адилла” асарида ҳанафий олимлари орасида Имом Абу Ҳанифанинг қарашларини яхши билган …

Тўлиқ исми Нажмиддин Абу Ҳафс Умар ибн Муҳаммад ибн Аҳмад ибн Исмоил ибн Муҳаммад ибн Али ибн Луқмон Насафий Ҳанафий Самарқандий. Бу киши муфассир, фақиҳ, муҳаддис, усулул фиқҳ олими, тарихчи, адиб, назмда ижод қилган тилшунос ва наҳвшунос бўлган. Абу Ҳафс Насафий ҳақида 20 дан ортиқ манбада хабар берилади. Абу Ҳафс …

Давоми Иккинчи ижозатнома тармоғида Имом Мотуридийнинг исми айтилмаган бўлса-да, биз ушбу тармоққа мансуб бўлган ва Салжуқийлар ҳукмронлик қилган вақт мобайнида яшаган олимларнинг ҳам Абу Мансур Мотуридийни Аҳли сунна имоми сифатида эътироф этганликларини аниқладик. Бошқача қилиб айтганда, ҳар иккала тармоқда ҳам ижозат силсиласи салжуқийлар даврига келиб айни бир хил шахсларда бирлашмоқда. …

Қуръони карим тафсирлари ичида энг мўътабарларидан бири, шубҳасиз, Абу Жафар Муҳаммад ибн Жарир Табарийнинг “Жамеъул баян ан таъвили ааил Қуръан” (Қуръон оятлари мажмуавий изоҳларининг баёни) тафсиридир. Бу асар аҳли сунна вал жамоа мазҳабининг энг катта ва эътиборли тафсирларидан бири ҳисобланади. Тафсир муаллифи Имом Табарий Эрон мамлакати ҳудудидаги Табаристон вилоятида ҳижрий …

Аллоҳ таоло инсонга беҳисоб неъматлар берган, у ўзига берилган неъматларни дунё ва охират ҳаёти учун фойдали бўлган йўлда ишлатмоғи лозим. У зот Қуръони Каримда шундай марҳамат қилади: «Аллоҳ сенга ато этган нарса билан охиратингни истагин ва ва дунёдан бўлган насибангни ҳам унутмагин. Аллоҳ сенга эҳсон қилгани каби сен ҳам (одамларга) эҳсон …

Калом илми атамаси – диний ақидавий ғоя ва мафкураларни ишончли далилларга таяниб ўрганмоққа айтилади. Яъни ишончли саҳиҳ нақлий ва ақлий-мантиқий далиллар асосида диний эътиқодга доир соғлом ақидавий маълумотларни ўзлаштиришдан иборатдир. Уламолар калом илмига турли хил таъриф берганлар. Аҳмад Ибн Муҳаммад ибн Муҳаммад Валалий Микносий ўзининг “Фалсафату-т-тавҳид ав-ашрафу-л-мақосид” номли китобида: “У …

Эзгу тараққиёт сари қадам ташлаётган жамиятимизда илм-фан ривожи йўлида кенг шароитлар яратиб берилмоқда. Таълим тизими ва кадрлар тайёрлаш соҳасида ўз қадриятларимизга таянган ҳолда, ривожланган давлатларда синовидан ўтган услублар таълимда кенг жорий этилмоқда. Ўзбекистон таълим тизимида амалга оширилаётган ислоҳотлар ҳозирда жаҳонда ҳам катта эътибор билан эътироф этилмоқда. Албатта, ҳар бир давлатнинг …

Мотуридийлик таълимотининг асосчиси Имом Мотуридий ҳозирги Ўзбекистоннинг Самарқанд шаҳрида яшаб фаолият юритган. Ҳанафийликка ихтисослашган Имом Мотуридий таълимоти Имом Абу Ҳанифанинг ақидавий қарашларини ривожлантира олди ва юзага келган муаммоларни ақл ва идрок билан ҳал қилишга ҳаракат қилди. Алломанинг издошлари ҳам фиқҳда Абу Ҳанифанинг, эътиқодда эса Имом Мотуридийнинг қарашларини тарғиб этишди. Аммо …

Бугун юртимизда эътиқод эркинлиги, ҳақиқий миллий қадриятлар, улардаги динийлик ва дунёвийлик нисбати қандай бўлиши лозимлиги тўғрисида турли-туман фикрлар билдирилмоқда. Ўзбекистонни ислом республикасига айлантириш, турмуш тарзини, ижтимоий муносабатларини шариат талабларига мослаштириш тарафдорлари ҳам йўқ эмас. Ўз турмушини онгли ташкил этиш, турли режалар тузиш, орзу-ҳавасларига кўнгли ва тафаккурига мос яшашга, комилликка интилиш …

Бизларни Ўзининг Ҳабибига уммат қилган Аллоҳ таолога ҳамду санолар бўлсин. Шафоатларидан умидвор бўладиганимиз Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳис саломга салавотлар бўлсин. Қуйида дуоларда ҳаммамиз сўрайдиганимиз шафоат ва унинг турлари ҳақида бироз тўхталиб ўтамиз. Шафоат нима, кимлар шафоат қилади, кимлар шафоат қилинади каби саволларга имкон қадар жавоб топишга ҳаракат қиламиз. Аввало шафоат ақида …