МАҚОЛА

Аллоҳ таоло Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг умматини ҳар бир ишда мўътадил бўлган, адолатли уммат эканлигини таърифлаб: ﴿وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ﴾ “Шунингдек (яъни ҳақ йўлга ҳидоят қилганимиз каби), сизларни бошқа одамлар устида гувоҳ бўлишингиз ва пайғамбар сизларнинг устингизда гувоҳ бўлиши учун ўрта (адолатли) бир миллат қилдик”[1] дейди. …

Аҳли сунна уламолари айтади: “Бандаларнинг феъллари (иш-ҳаракатлари) ҳақиқатан Аллоҳ таоло яратган нарсалардир. Саҳоба ва тобеинлар ҳам шу фикрда бўлган”. Бандаларнинг иш-ҳаракатлари Аллоҳнинг яратгани ва уларнинг касбидир. Яъни, банданинг иш-ҳаракатини Аллоҳ таоло яратади. Банда ишни қилади, аммо у ишни яратиш Аллоҳдан бўлади. Иш-ҳаракат бандага нисбат берилса, “қилди” дейилади. Аллоҳ таолога нисбат …

Ҳали Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак қабрлари совумай туриб, бу динда турли-туман фирқалар пайдо бўлгани, афсуски, айни ҳақиқат. Улар совуннинг кўпиги каби бир пайдо бўлиб, сўнг йўқолиб кетган бўлса-да, бузуқ ғоялари қисман ёки тўлиғича сақланиб қолди. Ҳатто бугунги кунда ҳам уларнинг янгидан янгилари ўртага чиқиб, ўзининг бузуқ ғоя ва ботил …

Қуръони каримда дин ишларидан айримлари очиқ-ойдин баён қилинган бўлса, айримлари Пайғамбар алайҳиссаломнинг ҳадислари орқали ёритиб берилган. Аллоҳ таоло: “Сизга эса одамларга нозил қилинган (маълумотлар)ни баён (тафсир) қилиб беришингиз учун ва тафаккур қилсинлар, деб бу зикрни (Қуръонни) нозил қилдик” (Наҳл сураси, 44-оят), деб таъкидлаган. Демак, Қуръони каримни Аллоҳ таоло ирода қилганидек …

АВВАЛГИ ДИНЛАРДАГИ ҒУЛУВ Динда чуқур кетиш мусулмонлар орасида турлича бўлганидек, аввалги динларда ҳам турлича бўлган ва Қуръони каримда ўтган умматларни динда чуқур кетиб, амалларни бажаришда муболаға қилиши таъқиқлангани очиқ-ойдин баён қилинган. ﴿ قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعُوا أَهْوَاءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَأَضَلُّوا …

Ғулувнинг луғавий ва истилоҳий маънолари Ғулув (الغُلو) сўзи луғавий жиҳатдан: чегарадан ошиб ўтиш, бирор бир ишда ҳаддан ошмоқ маъносини англатади. Қозондаги сув иссиқнинг шиддатидан қайнаб тошса ҳам “غَلَا القِدرُ” деб айтилади. Матонинг нархи одатий нархидан ошса ҳам “غَلا السعر” – мато қиммат бўлди, дейилади[1]. Истилоҳий маъноси: Бирор нарсада ҳаддан ошиб …

Аҳли сунна вал жамоа уламолари, улуғ тилшуносларнинг айримлари, масалан, Субкий, Ибн Ҳожиб ва бошқалар “(У) Арш узра “муставий” бўлмиш Раҳмондир” (Тоҳо сураси, 5-ояти)даги “истава” лафзи “Аршни эгаллади ва уни ўз ўрнида сақлади” маъносида келган, дейди. Аллоҳ таоло Ўзининг қудрати билан махлуқотларининг энг каттаси бўлмиш Аршни пастга тушиб кетиб, Ерни босиб …

Ғулув – динда чуқур кетиш, амалларни бажариш­да ҳаддидан ошиш, асл эътиқодий манбаларни нотўғри талқин этишга олиб келувчи омиллардан бири бўлиб, унинг оқибатида ақидапарастлик пайдо бўлади. Шунингдек, Аллоҳ таолонинг барча исм-сифатларининг азалий ва абадий деб эътиқод қилмаслик, бандаларнинг амалларини тақдир қилиниб, банданинг ўз амали учун мукофотланиши ёки жазоланиши каби ақидавий масалалардаги …

Динингизни Аллоҳ учун холис қилинг, шунда амалларнинг ози ҳам жаннатга киришингизга кифоя қилади(Имом Ҳоким ривояти)[1]. Аллоҳ таоло бандаларига кучи етмайдиган нарсани буюриб, уларни қийнаб қўйишни асло хоҳламайди. Банданинг ўзи ҳам кучи етмайдиган нарсага ўзини мажбурлаши шариатимиз мезонларига зиддир. Аллоҳ таоло бандаларига тоқати етадиган амалларни буюрган. Аллоҳ таоло буюрган ҳамма нарса …

Ҳозирги кунда дунёдаги кўплаб мамлакатлар қатори, мусулмон ўлкаларида ҳам фаҳш ишлар кучайиб, кенг ёйилиб бормоқда. Унинг олдини олиш эса долзарб муаммо бўлиб қолмоқда. Ислом дини бундай шайтоний иллатлардан қаттиқ қайтаради. Аллоҳ таоло Қуръони каримда: ﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا لَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ وَمَنْ يَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ …