Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi bukhari.uz
Шариат илмлари, хусусан, ҳадис илмида олимларнинг туғилган ва вафот этган йилларини билиш ниҳоятда муҳим аҳамият касб этади. Шу сабабдан машҳур муҳаддис Али ибн Мадиний роҳматуллоҳи алайҳ: “Ҳадисларнинг маъносини англаш илмнинг ярми бўлса, уларни ривоят қилган ровийларни таниш эса қолган ярми”, – деганлар.Суфён Саврий роҳматуллоҳи алайҳ: “Баъзи ровийлар ёлғон ишлатганлари учун биз уларнинг тарихларини ўргандик”,- деганлар.
Ҳадис илмида тарихни билиш нақадар муҳим эканини кўриш учун қуйидаги воқеани зикр қилиш кифоя:
Бир тоифа яҳудийлар Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам Ҳайбар яҳудийларини жизядан озод қилганлари ҳақида сохта ҳужжат тайёрлаб, уни ўша пайтдаги давлат раҳбарига олиб бордилар. Подшоҳ ҳужжатни ўқиб, текширишиб кўриш учун уни машҳур муҳаддис Хатиб Боғдодийга берди. Ҳужжат билан танишиб чиққан муҳаддис уни қалбаки эканини айтди. Ундан бундай қарорга келишининг сабаби сўралганда:
“Бу ерда Муовия розияллоҳу анҳунинг гувоҳликлари келтирилган, лекин у зот Макка фатҳидан кейин иймонга келганлар. Ҳайбар эса Макка фатҳидан бир йил аввал, 7-йилда фатҳ бўлган. Ундан ташқари, бу ерда Саъд ибн Муоз розияллоҳу анҳунинг ҳам гувоҳликлари келтириляпти, у зот эса Ҳайбар воқеасидан икки йил аввал, Ҳандақ ғазотидан озгина ўтиб вафот этганлар”, – деб жавоб бердилар. (Заҳабий, Сияри аъламун нубала 18/280).
Шу эътибордан, ҳижрий иккинчи асрдан то бугунги кунимизгача бўлган даврда яшаб ўтган энг машҳур муҳаддис олимларнинг рўйхатини тузиб, унда уларнинг туғилган ва вафот этган йиллари, ҳаётларининг асосий қисми ўтган шаҳарларни ҳамда энг машҳур асарларини зикр қилдим.
Эслатма: Олимларнинг туғилган ва вафот этган йиллари ҳижрий йил ҳисобида берилган, “шаҳар” номли устунда муҳаддис олим ҳаётининг кўп қисмини ўтказган шаҳарлар келтирилган.
| № | Муҳаддис | Машҳур асарлари | Яшаган йиллари | Шаҳар | |
|
Ҳижрий иккинчи аср (мил. 719-816 йиллар) |
|||||
| 1 | Омир ибн Шураҳбил Шаъбий | Китобут талоқ | таҳ. 19-103 | Кўфа | |
| 2 | Муҳаммад ибн Сирин | 33-110 | Басра | ||
| 3 | Ибн Шиҳоб Зуҳрий | Мағозий аннабавийя | таҳ. 50-124 | Мадина | |
| 4 | Абдулмалик ибн Журайж | Муснад | 80-150 | Макка | |
| 5 | Маъмар ибн Рошид | Жомеъ | 95-153 | Басра | |
| 6 | Шўъба ибн Ҳажжож | 82-160 | Басра | ||
| 7 | Суфён Саврий | Жомеъ | 97-161 | Кўфа, Басра | |
| 8 | Молик ибн Анас | Муватто | 93-179 | Мадина | |
| 9 | Абдуллоҳ ибн Муборак | Зуҳд | 118-181 | Марв, Ҳамадон | |
| 10 | Вакиъ ибн Жарроҳ | Зуҳд | 129-197 | Кўфа | |
| 11 | Суфён ибн Уяйна | Жомеъ | 107-198 | Кўфа, Макка | |
| 12 | Яҳё ибн Қаттон | 120-198 | Басра | ||
| 13 | Абдураҳмон ибн Маҳдий | 135-198 | Басра | ||
|
Ҳижрий учинчи аср (мил. 816-913 йиллар) |
|||||
| 1 | Абу Довуд Таёлисий | Муснад | 133-204 | Басра | |
|
2 |
Абдурраззоқ ибн Ҳаммом Санъоний | Мусаннаф | 126-211 | Санъо | |
|
3 |
Абдуллоҳ ибн Зубайр Ҳумайдий | Муснад | 219 в.э. | Макка | |
|
4 |
Абу Убайд Қосим ибн Саллом | Амвал, Ғорийбул мусаннаф |
157-224 |
Хирот, Боғдод, Тартус | |
| 5 | Муҳаммад ибн Саъд | Табақотул кубро | 168-230 | Басра, Бағдод | |
|
6 |
Яҳё ибн Маъийн | Тарих ва илал, Маърифатур рижал |
158-233 |
Бағдод |
|
| 7 | Али ибн Мадиний | Илал, Асмо вал куна | 161-234 | Басра | |
|
8 |
Абу Бакр ибн Абу Шайба | Мусаннаф | 159-235 | Кўфа | |
| 9 | Исҳоқ ибн Роҳавайҳ | Муснад | 161-238 | Марв, Нишопур | |
| 10 | Аҳмад ибн Ҳанбал | Муснад, Зуҳд | 164-241 | Бағдод | |
| 11 | Абдуллоҳ Доримий | Сунан, Жомеъ | 181-255 | Самарқанд | |
|
12 |
Муҳаммад ибн Исмоил Бухорий | Жомеъ Ассаҳиҳ, Тарихул кабир | 194-256 | Бухоро | |
| 13 | Муҳаммад ибн Яҳё Зуҳлий | Зуҳрият | 172-258 | Нишопур | |
| 14 | Муслим ибн Ҳажжож | Саҳиҳ, Китабут тамйиз | 204-261 | Нишопур | |
| 15 | Абу Зуръа Абдуллоҳ Розий | Асмо зуафа | 200-264 | Рай | |
| 16 | Муҳаммад ибн Язийд ибн Можа | Сунан, Тарих | 209-273 | Қазвин | |
| 17 | Абу Довуд Сулаймон Сижистоний | Сунан, Маросил | 202-275 | Сижистон, Басра | |
| 18 | Бақий ибн Махлад Андалусий | Муснад | 201-276 | Қуртуба | |
| 19 | Абу Ҳотим Розий | Табақоти тобеъин | 195-277 | Рай | |
| 20 | Муҳаммад ибн Исо Термизий | Сунан, Шамоил, Илал | 209-279 | Термиз | |
| 21 | Абу Бакр Аҳмад Баззор | Муснад | 210-292 | Басра | |
|
Ҳижрий тўртинчи аср (мил. 913-1010 йиллар) |
|||||
| 1 | Аҳмад ибн Шуайб Насоий | Мужтабо, Сунан | 215-303 | Насо | |
| 2 | Абу Яъло Мусилий | Муснад | 210-307 | Мосул | |
|
3 |
Абу Бишр Муҳаммад Дулабий | Куна ва асма | 224-310 | Дулаб | |
|
4 |
Муҳаммад ибн Жарир Тобарий | Таҳзийбул асар ва сунан, Тарихул мулук вал умам | 224-310 | Бағдод | |
| 5 | Муҳаммад ибн Ҳузайма | Саҳиҳ | 223-311 | Нишопур | |
| 6 | Абу Авона Исфироини | Мустахраж | таҳ. 230-316 | Исфароин | |
| 7 | Абу Жаъфар Таҳовий | Шарҳи маъонил осор | 239-321 | Тоҳо | |
| 8 | Абу Жаъфар Уқайлий | Зуафо | 322 в.э. | Макка | |
| 9 | Ибн Абу Ҳотим Розий | Жарҳ ва таъдил, Илалул ҳадис | 240-327 | Рай | |
| 10 | Абу Али ибн Сакан | Саҳиҳул мунтақо | 294-353 | Бағдод | |
| 11 | Абу Ҳотим ибн Ҳиббон Бустий | Саҳиҳ, Сиқот | 270-354 | Буст | |
|
12 |
Абул Қосим Сулаймон Табароний | Муъжамул кабир –авсат -соғир | 260-360 | Исфаҳон | |
| 13 | Абу Бакр Муҳаммад Ожурий | Шариат фи сунна |
280-360 |
Ожур, Бағдод, Макка | |
| 14 | Ҳасан ибн Абдураҳмон Ромаҳурму-зий | Алмуҳаддисул фасил | таҳ. 265-360 | Ромаҳур-муз | |
| 15 | Абу Муҳаммад Абдуллоҳ ибн Адий | Комил фи маърифати зуафо |
277-365
|
Гурган | |
| 16 | Абу Шайх ибн Ҳайён | Китабул Азама, Сунан | 274-369 | Исфаҳон | |
|
17 |
Абу Бакр Исмоилий | Мустахраж ала Саҳиҳил Бухорий | 277-371 | Гурган | |
|
18 |
Абу Аҳмад Ҳоким Кабир | Илал, Асмо вал куна | 285-378 | Нишопур | |
|
19 |
Абу Ҳафс ибн Шоҳин | Тарғиб фи масоилил аъмал | 297-385 | Бағдод | |
| 20 | Абул Ҳасан Дорақнутий | Сунан, Илал | 305-385 | Бағдод | |
|
21 |
Муҳаммад ибн Исҳоқ ибн Манда | Тасмиятул машоих |
310-395 |
Исфаҳон |
|
|
Ҳижрий бешинчи аср (мил. 1010-1107 йиллар) |
|||||
|
1 |
Абу Масъуд Димашқий | Атроф саҳиҳайн, Ажвиба |
401 в.э. |
Дамашқ |
|
| 2 | Абу Абдуллоҳ Муҳаммад Ҳоким Нийсабурий | Мустадрак
|
321-405 | Нишопур | |
| 3 | Абу Бакр Барқоний | Суалот | 336-425 | Хоразм, Бағдод | |
| 4 | Абу Нуайм Исфаҳоний | Ҳулятул авлиё, Далоилун нубувва | 336-430 | Исфаҳон | |
| 5 | Абу Муҳаммад Ибн Ҳазм Зоҳирий | Муҳалло, Маротибул ижмаъ, Милал | 384-456 | Қуртуба | |
| 6 | Абу Бакр Байҳақий | Сунунул кубро, Шуъбул ийман | 384-458 | Байҳақ | |
| 7 | Ибн Абдулбар | Тамҳид, Истизкор | 368-463 | Шатива | |
|
8 |
Абу Бакр Хатиб Бағдодий | Тарихи Бағдод, Алфақиҳ вал мутафаққиҳ | 392-463 | Бағдод | |
| 9 | Абул Валид Божий | Истийфа, Мутақо | 403-474 | Бийжо | |
| 10 | Абу Наср ибн Макула | Икмал фи рофъи иртияб | 421-таҳ. 475 | Укбаро | |
|
11 |
Абу Абдуллоҳ Ҳумайдий | Жомеъ байна саҳиҳайн |
420-488 |
Мальорка, Бағдод | |
|
Ҳижрий олтинчи аср (мил. 1107-1204 йиллар) |
|||||
| 1 | Муҳаммад ибн Тоҳир Мақдисий | Шуруту аиммату ситта | 448-507 | Қудус | |
| 2 | Абу Шужоъ Дайламий | Фирдавсул ахбор | 445-509 | Ҳамадон | |
|
3 |
Ҳусайн ибн Масъуд Бағавий | Шарҳи Сунна, Масобиҳус Сунна | таҳ. 436-516 | Бағшур | |
| 4 | Абу Бакр ибн Арабий | Аризатул аҳвазий, Аҳкамул қуръан | 468-543 | Севилья | |
| 5 | Қози Иёз | Икмалул муълим, Илмаъ | 476-544 | Сеута | |
| 6 | Абу Мансур Дайламий | Муснадул фирдавс | 483-558 | Ҳамадон | |
| 7 | Абу Саъуд Самъоний | Ансоб | 506-562 | Марв | |
| 8 | Абул Қосим ибн Асокир | Тарихи Димашқ | 499-571 | Дамашқ | |
| 9 | Абу Тоҳир Силафий | Муъжам | 472-576 | Исфаҳон | |
| 10 | Абдулҳақ Ишбилий | Жомеъ байна саҳиҳайн | 510-581 | Бийжо | |
|
11 |
Абу Бакр Ҳозимий | Иътибар фи насих вал мансух | 548-584 | Ҳамадон | |
| 12 | Абул Фараж ибн Жавзий | Мавзуот, Илал | 510-597 | Бағдод | |
|
Ҳижрий еттинчи аср (мил. 1204-1301 йиллар) |
|||||
| 1 | Абдулғаний Мақдисий | Камал фи асмои рижал | 541-600 | Қудус | |
| 2 | Мажидид-дин ибн Асир | Жомеъул усул, Ниҳоя | 544-606 | Мосул | |
| 3 | Абул Ҳасан ибн Қаттон | Баёнул ваҳам вал ийҳам | 562-628 | Қуртуба, Фас | |
| 4 | Абу Бакр ибн Нуқта | Тақйид, Зайлул икмал | 579-629 | Бағдод | |
|
5 |
Изуддин ибн Асир | Усудул ғоба, Комил фи тарих | 555-630 | Жизра | |
| 6 | Зиёвуддин Мақдисий | Мухтаро, Фазоилул аъмал | 569-643 | Дамашқ | |
| 7 | Абу Амр Усмон ибн Салоҳ | Маърифату анваъи илмул ҳадис (муқаддима Ибн Салоҳ) | 577-643 | Дамашқ | |
| 8 | Абу Аббос Қуртубий | Муфҳим | 578-656 | Қуртуба | |
| 9 | Абдулазим Мунзирий | Тарғиб ва Тарҳиб | 581-656 | Қоҳира | |
| 10 | Абу Шома Мақдисий | Хутбату китаб муаммал | 599-665 | Дамашқ | |
|
11 |
Яҳё ибн Шараф Нававий | Риёзус солиҳин, Шарҳи Муслим | 631-676 | Наво | |
|
12 |
Носириддин ибн Мунаййир | Мутаворий ала тарижимил Бухорий | 620-683 | Искандария | |
| 13 | Зайниддин ибн Мунаййир | Шарҳи саҳиҳил Бухорий |
629-695 |
Искандария |
|
|
Ҳижрий саккизинчи аср (мил. 1301-1398 йиллар) |
|||||
| 1 | Ибн Дақиқул Ийд | Шарҳул илмам, Иҳкамул аҳкам
|
625-702 | Қус | |
| 2 | Бадриддин ибн Жамоа | Манҳалур ровий | 639-733 | Ҳама | |
| 3 | Ибн Саййидун Нас | Нафҳуш шазий, Уйунул асар | 671-734 | Қоҳира | |
| 4 | Абу Ҳажжож Миззий | Туҳфатул ашроф, Таҳзийбул камол | 654-742 | Ҳалаб, Дамашқ | |
| 5 | Шарофид-дин Муҳаммад Тийбий | Шарҳу мишкотил масобийҳ
|
743 в.э. | Табриз | |
| 6 | Муҳаммад ибн Абдулҳодий | Танқиҳут таҳқиқ | 705-744 | Дамашқ | |
| 7 | Шамсуддин Заҳабий | Сияру аъламун нубало, Тазкиратул ҳуффаз | 673-748 | Дамашқ | |
| 8 | Алоуддин ибн Туркманий | Жавҳарун нақий, Баҳжатул ариб | 683-750 | Қоҳира | |
| 9 | Тақийуддин Субкий | Шифаус сиқом, Сайфус сақил | 683-756 | Субк, Дамашқ | |
| 10 | Абу Саид Алоъий | Жомеъут таҳсийл | 694-761 | Дамашқ, Қудус | |
|
11 |
Жамолид-дин Зайлаъий | Насбур роя, Исъаф | таҳ. 720-762
|
Қоҳира | |
|
12 |
Абу Абдуллоҳ Муғлатой | Икмалут таҳзибул камол | 689-762 | Қоҳира | |
| 13 | Салоҳиддин Сафодий | Вофий бил вафият | 696-764 | Дамашқ | |
| 14 | Тожиддин Субкий | Табақотуш шофеъий кубро | 727-771 | Қоҳира, Дамашқ | |
| 15 | Ибн Касир | Жомеъ масанид ва сунан | 700-774 | Мижлал, Дамашқ | |
| 16 | Бадриддин Заркаший | Нукат ала китаби ибн Салоҳ | 745-794 | Қоҳира | |
| 17 | Ибн Ражаб Ҳанбалий | Жомеъ улум ва ҳикам | 736-795 | Бағдод, Дамашқ | |
|
Ҳижрий тўққизинчи аср (мил. 1398-1495 йиллар) |
|||||
|
1 |
Сирожид-дин ибн Мулаққин | Бадрул мунир, Тавзиҳ | 723-804 | Қоҳира | |
|
2 |
Сирожид-дин Булқиний | Маҳосинул истилаҳ | 724-805 | Маҳалла-тул кубро | |
| 3 | Зайниддин Ироқий | Табсира ва тазкира | 725-806 | Қоҳира | |
| 4 | Нуриддин Ҳайсамий | Мажмауз завоид | 735-807 | Қоҳира | |
| 5 | Валиюддин Ироқий | Албайан ват тавзиҳ | 762-826 | Қоҳира | |
|
6 |
Муҳаммад ибн Холфа Уббий | Икмал икмалу муаллим | 827 в.э. | Тунис | |
| 7 | Шиҳобид-дин Бусирий | Мисбаҳуз зужаж | 762-840 | Бусир | |
|
8 |
Муҳаммад ибн Вазир Яманий | Алавасим вал қовасим | 775-840 | Санъо | |
|
9 |
Иброҳим ибн Сибт Ажамий | Табйин асмоил мудаллисийн | 753-841 | Ҳалаб | |
| 10 | Муҳаммад ибн Носириддин Дамашқий | Жомеъ асар, Итҳафус солик | 777-842 | Дамашқ | |
| 11 | Ибн Ҳажар Асқалоний | Фатҳул борий, Нузҳатун назар | 773-852 | Қоҳира | |
|
12 |
Бадриддин Айний | Умдатул Қорий, Нуҳабул афкор | 762-855 | Қоҳира | |
| 13 | Абу Фазл ибн Фаҳд | Ниҳаятут тақриб | 787-871 | Асфун, Макка | |
| 14 | Тақиюддин Шумуний | Алъалий рутба | 801-872 | Қоҳира | |
|
15 |
Қосим ибн Қутлубуға | Мунятул алмаъий, Тожут тарожим | 802-879 | Қоҳира | |
| 16 | Абу Ҳасан Биқоий | Нуқоту вофия | 809-885 | Буқоа | |
|
Ҳижрий ўнинчи аср (мил. 1495-1592 йиллар) |
|||||
| 1 | Шамсиддин Саҳовий | Фатҳул муғис, Зовъул ломий | 831-902 | Қоҳира | |
|
2 |
Жалолиддин Суютий | Тадрибур ровий, Алфиятул асар | 849-911 | Суют, Қоҳира | |
|
3 |
Шиҳобид-дин Қасталоний | Иршадус сорий, Маваҳибул ладуния | 851-923 | Қоҳира | |
|
4 |
Абу Яҳё Закариё Ансорий | Фатҳул Боқий, Фатҳул аллом |
таҳ. 823-926 |
Сунайка |
|
|
5 |
Шамсиддин Муҳаммад Солиҳий | Субулул ҳуда вар рошад | 942 в.э. | Дамашқ | |
|
6 |
Муҳаммад ибн Тулун Дамашқий | Ғурофул алийя, Зоҳаирул қоср | 880-953 | Дамашқ | |
|
7 |
Нуриддин Киноний | Танзиҳ шариатил марфуа | 907-963 | Дамашқ, Мадина | |
| 8 | Ризоиддин ибн Ҳанбал | Фаръул асис | 908-971 | Ҳалаб | |
| 9 | Ибн Ҳажар Ҳайтамий | Фатаваи ҳадисийя | 909-973 | Абу Ҳайтам | |
|
10 |
Алоуддин Али Муттақий Ҳиндий | Канзул уммал, Маваҳибул алийя | 888-975 | Бурҳанпур | |
| 11 | Муҳаммад Фаттоний | Мажмау биҳарул анвар | 913-986 | Гужарот | |
| 12 | Қутбиддин Наҳраволий | Жамъу байна кутуби ситта | 917-990 | Гужарот, Макка | |
|
Ҳижрий ўн биринчи аср (мил. 1592-1689 йиллар) |
|||||
|
1 |
Мулла Али Қорий | Мирқотул мафотиҳ, Шарҳи муватто | таҳ. 930-1014 | Хирот, Макка | |
| 2 | Абдуроуф Муновий | Файзул қодир, Итҳафус сония | 952-1031 | Қоҳира | |
|
3 |
Бурҳонид-дин Лаққоний | Қазоул ватар, Баҳжатул маҳофил | таҳ. 970-1041 |
Лакана |
|
|
4 |
Абдулҳақ Деҳлавий | Муқаддима фи мусталаҳул ҳадис |
959-1052 |
Деҳли |
|
| 5 | Умар Байқуний | Манзума Байқуния | 1080 в.э. | Дамашқ | |
|
Ҳижрий ўн иккинчи аср (мил. 1689-1786 йиллар) |
|||||
|
1 |
Иброҳим ибн Ҳасан Куроний | Ҳошияту нузҳатун назар | 1025-1101 | Шаҳрон, Мадина | |
|
2 |
Муҳаммад ибн Абдулбоқий Зарқоний | Талҳисул мақосидул ҳасана | 1055-1122 | Қоҳира | |
|
3 |
Абдуллоҳ ибн Салим Басрий | Зияус сорий, Имдад фи улуввил иснад | 1049-1134 | Макка | |
| 4 | Абу Ҳасан Синдий | Ҳаваши ала усули ситта | 1139 в.э. | Синд, Макка | |
| 5 | Абул Фидо Ажлуний | Кашфул Хофа | 1087-1162 | Дамашқ | |
| 6 | Абдуллоҳ Амасий | Нажаҳул қорий | 1085-1167 | Амаса | |
| 7 | Муҳаммад Ҳошим Татовий | Факиҳатул бустан | 1104-1174 | Татто | |
| 8 | Ибн Ҳиммат Димашқий | Туҳфатур ровий | 1091-1175 | Дамашқ | |
|
9 |
Муҳаммад Саид Сунбул | Аваилул Сунбулийя | таҳ. 1100-1175 | Макка | |
|
10 |
Шоҳ Валиюллоҳ Деҳлавий | Ҳужжатулло-ҳил болиға, Изалатул хофа | 1110-1176 | Деҳли | |
|
11 |
Изуддин Амир Санъоний | Тавзиҳул афкор, Самаротун назор | 1099-1182 | Санъо | |
|
Ҳижрий ўн учинчи аср (мил. 1786-1883 йиллар) |
|||||
| 1 | Муртазо Забидий | Итҳаф садатул муттақин | 1145-1205 | Забид | |
| 2 | Абдулазиз Фариҳорий | Кавсарун набий, Миброс | 1209-1239 | Панжоб | |
| 3 | Абдулазиз Деҳлавий | Ажалатун нафиъа, Бустанул муҳаддисин | 1159-1239 | Деҳли | |
| 4 | Муҳаммад Шавконий | Найлул автор, Бадрут толий | 1173-1250 | Санъо | |
| 5 | Муҳаммад Абид Синдий | Маваҳибул латифа | 1190-1257 | Синд, Мадина | |
| 6 | Аҳмад Али Саҳаронфу-рий | Таълиқоту ала Саҳиҳил Бухорий | 1297 в.э. | Саҳаранпур | |
|
Ҳижрий ўн тўртинчи аср (мил. 1883-1980 йиллар) |
|||||
|
1
|
Абдулҳай Лакнавий | Аррофъу ват такмил, Фаваид баҳийя | 1264-1304 | Лакнау | |
| 2 | Муҳаммад Ҳасан Санбҳалий | Тансиқун низом | 1263-1305 | Самбҳал | |
| 3 | Зоҳир Аҳсан Нимавий | Осорус сунан | 1278-1322 | Лакнау | |
|
4 |
Тоҳир ибн Солиҳ Жазоирий | Тавжиҳун назор | 1268-1338 | Дамашқ, Қоҳира | |
|
5 |
Муҳаммад ибн Жаъфар Каттоний | Назмул мутаносир | 1274-1345 | Фас | |
|
6 |
Халил Аҳмад Саҳаран-фурий | Базлул мажҳуд | 1269-1346 | Саҳаранпур | |
| 7 | Анваршоҳ Кашмирий | Файзул борий, Арфуш шазий | 1292-1352 | Кашмир, Девбанд | |
|
8 |
Абдураҳмон Муборак-фурий | Туҳфатул аҳвазий | 1283-1353 | Муборакпур | |
| 9 | Абдулазиз Панжобий | Буғятул алмаъий | 1303-1359 | Девбанд | |
| 10 | Шаббир Аҳмад Усмоний | Фатҳул мулҳим | 1305-1369 | Бижнор, Дабхел | |
| 11 | Муҳаммад Зоҳид Кавсарий | Нукатут торифа, Таънибул хотиб | 1296-1371 | Истанбул, Қоҳира | |
|
12 |
Аҳмад Муҳаммад Шокир | Умдатут тафсир, Абҳас фил аҳком | 1309-1377 | Қоҳира | |
|
13 |
Аҳмад ибн Сиддиқ Ғумарий | Фатҳул ваҳҳоб | 1320-1380 | Марокаш | |
| 14 | Абдулҳай Каттоний | Фиҳрисул фаҳорис | 1302-1382 | Фас | |
|
15 |
Бадрул Алим Миротҳий | Бадрус сорий, Таржимонус сунна | 1316-1385 | Саҳаранпур, Девбанд | |
| 16 | Абдураҳмон Муаллимий | Анварул кашифа | 1313-1386 | Утма | |
| 17 | Зафар Аҳмад Усмоний | Иълаус сунан, Имдодул аҳком | 1310-1394 | Саҳаранпур, Ҳайдаробод | |
|
18 |
Муҳаммад Идрис Кандеҳ-лавий | Таълиқус собиҳ, Минҳатул муғис | 1317-1394 | Девбанд, Лоҳур | |
|
19 |
Маҳди Ҳасан Жийлоний | Сайфул мужалла | 1300-1396 | Шоҳжаҳонпур | |
| 20 | Юсуф Баннурий | Маорифус сунан | 1326-1397 | Карачи | |
|
Ҳижрий ўн бешинчи аср (мил. 1980 -ҳозирга қадар) |
|||||
| 1 | Закариё Кандеҳлавий | Авжазул масолик | 1315-1402 | Кандеҳла, Саҳаранпур | |
| 2 | Муҳаммад Ясин Фадоний | Ташнифул асмаъ, Ниҳа-ятул матлаб | 1335-1410 | Макка | |
| 3 | Ҳабибурраҳмон Азамий | Нусратул ҳадис | 1319-1412 | Мавнат (Ҳиндистон) | |
|
4 |
Абдул-фаттоҳ Абу Ғудда | Софаҳат мин собрил улама, Қиймат заман | 1336-1417 | Ҳалаб | |
| 5 | Аҳмад Разо Бижнорий | Анварул борий | 1324-1418 | Бижнор (Ҳиндистон) | |
|
6 |
Абдурашид Нумоний | Ибн Можа ва китабуҳу Сунан | 1333-1420 | Карачи | |
|
7 |
Абдуллоҳ Сирожид-дин | Шарҳи манзума Байқуния | 1342-1422 | Ҳалаб | |
Манба: islaminstitut.uz
