Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi bukhari.uz
بسم الله الرحمن الرحيم
١ – بَابُ [ما جاء في] قَوْلِهِ تَعَالَى: {وَوَصَّيْنَا الإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ حُسْنًا}
ALLOH TAOLONING: “BIZ INSONGA OTA-ONAGA YAXSHILIK QILISHNI BUYURDIK”, DEGAN SOʻZI HAQIDAGI BOB
١ – حَدَّثَنَا أَبُو الْوَلِيدِ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ, قَالَ: الْوَلِيدُ بْنُ الْعَيْزَارِ أَخْبَرَنِي, قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا عَمْرٍو الشَّيْبَانِيَّ يَقُولُ: حَدَّثَنَا صَاحِبُ هَذِهِ الدَّارِ، وَأَشار بِيَدِهِ إِلَى دَارِ عَبْدِ اللهِ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ, قَالَ: سَأَلْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: أَيُّ الْعَمَلِ أَحَبُّ إِلَى اللهِ عَزَّ وَجَلَّ؟ قَالَ: الصَّلاَةُ عَلَى وَقْتِهَا، قُلْتُ: ثُمَّ أَيٌّ؟ قَالَ: ثُمَّ بِرُّ الْوَالِدَيْنِ، قُلْتُ: ثُمَّ أَيٌّ؟ قَالَ: ثُمَّ الْجِهَادُ فِي سَبِيلِ اللهِ [عز وجل] .
قَالَ: حَدَّثَنِي بِهِنَّ، وَلَوِ اسْتَزَدْتُهُ لَزَادَنِي.
- Bizga Abul Valid soʻzlab berdi: “Bizga Shoʻba soʻzlab berdi: U: “Valid ibn Ayzor menga xabar berdi”, dedi. U: “Men Abu Amr Shayboniydan Abdullohning hovlisiga ishora qilib: “Bizga bu hovlining egasi soʻzlab berdi”, deganini eshitdim”, dedi. U (Abdulloh) bunday dedi:
“Men Nabiy sollallohu alayhi vasallamdan: “Qaysi amal Alloh azza va jalla uchun suyukliroq?” deb soʻradim. U zot: “Vaqtida oʻqilgan namoz”, dedilar. “Undan keyin qaysi?” dedim. “Ota-onaga yaxshilik qilish”, dedilar. “Undan keyin qaysi?” dedim. “Alloh yoʻlida harakat qilish”, dedilar. U zot menga shularni aytdilar. Yana soʻrasam, javob beraverar edilar”.
٢ – عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عَمْرُو رَضِيَ اللهُ عَنْهُ, قَالَ: رِضَى الرَّبِّ فِي رِضَا الْوَالِدِ، وَسَخَطُ الرَّبِّ فِي سَخَطِ الْوَالِدِ.
- Abdulloh ibn Amrdan rivoyat qilinadi:
“Parvardigorning roziligi otaning roziligiga, Uning gʻazabi otaning gʻazabiga bogʻliqdir”.
٢ – بَابُ بِرِّ الأُمِّ
ONAGA YAXSHILIK QILISH HAQIDAGI BOB
٣ – عَنْ بَهْزِ بْنِ حَكِيمٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ جَدِّهِ، قُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ، مَنْ أَبَرُّ؟ قَالَ: أُمَّكَ، قُلْتُ: مَنْ أَبَرُّ؟ قَالَ: أُمَّكَ، قُلْتُ: مَنْ أَبَرُّ؟ قَالَ: أُمَّكَ، قُلْتُ: مَنْ أَبَرُّ؟ قَالَ: أَبَاكَ، ثُمَّ الأَقْرَبَ فَالأَقْرَبَ.
- Nahz ibn Hakim otasidan, u bobosidan rivoyat qiladi:
“Men: “Ey Allohning Rasuli! Kimga yaxshilik qilay?” dedim. U zot: “Onangga”, dedilar. Men yana: “Kimga yaxshilik qilay?” dedim. U zot: “Onangga”, dedilar. Men yana: “Kimga yaxshilik qilay?” dedim. U zot: “Onangga”, dedilar. Men yana: “Kimga yaxshilik qilay?” dedim. U zot: “Otangga, keyin oʻzingga yaqinroq boʻlgan qarindosh-larga”, dedilar”.
٤ – عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَسَارٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ, أَنَّهُ أَتَاهُ رَجُلٌ فَقَالَ: إِنِّي خَطَبْتُ امْرَأَةً، فَأَبَتْ أَنْ تَنْكِحَنِي، وَخَطَبَهَا غَيْرِي، فَأَحَبَّتْ أَنْ تَنْكِحَهُ، فَغِرْتُ عَلَيْهَا فَقَتَلْتُهَا، فَهَلْ لِي مِنْ تَوْبَةٍ؟ قَالَ: أُمُّكَ حَيَّةٌ؟ قَالَ: لاَ، قَالَ: تُبْ إِلَى اللهِ عَزَّ وَجَلَّ، وَتَقَرَّبْ إِلَيْهِ مَا اسْتَطَعْتَ، فَذَهَبْتُ فَسَأَلْتُ ابْنَ عَبَّاسٍ: لِمَ سَأَلْتَهُ عَنْ حَيَاةِ أُمِّهِ؟ فَقَالَ: إِنِّي لاَ أَعْلَمُ عَمَلاً أَقْرَبَ إِلَى اللهِ عَزَّ وَجَلَّ مِنْ بِرِّ الْوَالِدَةِ.
- Ato ibn Yasor Ibn Abbosdan rivoyat qiladi:
“Bir kishi u(Ibn Abbos)ning oldiga kelib: “Men bir ayolga sovchi qoʻygandim. U menga turmushga chiqishdan bosh tortdi. Ammo boshqa kishi sovchi qoʻyganda, unga turmushga chiqishga rozi boʻldi. Shunda rashk qilib, u(ayol)ni oʻldirib qoʻydim. Men uchun tavbaga yoʻl bormi?” dedi. Ibn Abbos: “Onang tirikmi?” dedi. U: “Yoʻq”, dedi. Ibn Abbos: “Allohga tavba qilib, imkoniyating yetganicha U Zotga qurbat (maʼnaviy yaqinlik) hosil qil!” dedi. (Ato ibn Yasor aytadi:) Men Ibn Abbosning oldiga borib: “Onasining tirikligi haqida soʻrashing boisi nima?” deb soʻradim. U: “Onaga yaxshilik qilishdan koʻra Alloh azza va jallaga yaqin qiluvchiroq amalni bilmayman”, dedi”.
