ALLOMALAR

Abu Hafs Umar Nasafiy oʻz davrining buyuk ulamolari, oʻz yurtining peshqadamlaridan ilm olgan. Allomaning ustozlari haqiqatdan ham asrining eng ilmli va yetuk olimlari edilar. Bu haqda “Hidoya” asarining muallifi quyidagicha yozadi: Najmiddin Umar Nasafiyning shunday deganini eshitganman: “Men besh yuz ellik shayxdan hadis rivoyat qildim”. Shuningdek, Margʻinoniy alloma ustozlarining ismlarini oʻzining …

Abdulkarim Samʼoniyning hadis ilmi taʼlim metodologiyasiga bagʻishlangan “Adabul imlo val istimlo” asarida asosan ustoz-shogirdga tegishli odoblar, taʼlim berish va olish uslublari haqida maʼlumotlar keltirilgan. Avvalgi maqolada mumliy – hadis rivoyat qiluvchi shayxning odoblari haqida maʼlumot berilgan edi. Bu safar mustamliy – hadis yozib oluvchi talabaning odoblari haqida soʻz boradi. “Adabul …

Ushbu maqolada islom ilmlari, xususan, ahli sunna aqida maktablaridan sanaluvchi moturidiylik taʼlimoti rivojiga oʻz hissasini qoʻshgan gʻaznalik ikki olim haqida soʻz yuritiladi. Bular Jamoluddin Gʻaznaviy va Sirojuddin Gʻaznaviylardir. Bulardan, Jamoluddin Ahmad ibn Muhammad ibn Mahmud Gʻaznaviy (vaf. 593/1197). Olimning hayoti haqida koʻp maʼlumot saqlanib qolmagan. Mashhur hanafiy faqihi Kosoniy va …

Maʼlumki, yashab turgan muhiti kishining jamiyatda oʻz oʻrnini topishida, hayotdagi intilish va maqsadlarini belgilashida katta oʻrin tutadi. Ayniqsa, Alloh yoʻliga hayotini bagʻishlagan ilm ahllari, fazilat sohiblari, yaxshilik egalari uchun ijtimoiy muhit alohida ahamiyat kasb etadi. Chunki, ular bu dunyoda faqat Alloh taoloning roziligini istab harakat qiladi. Guvohmizki, ular hamma vaqt …

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyev Toshkent shahrining qadimiy va moʻtabar maskani – Hastimom dahasida barpo etilayotgan Islom sivilizatsiyasi markazi binosi bilan tanishib, uning asosiy peshtogʻini qurishda Samarqanddagi Ulugʻbek madrasasidan andoza olish kerakligi haqida gʻoyat muhim taklifni ilgari surdilar. Ushbu taklifning tarixiy ahamiyatini anglash uchun sulton Ulugʻbek hayoti va ilmiy merosini chuqur …

Islom dini manbasining birinchisi Qurʼoni karim boʻlsa, ikkinchisi hadisi sharifdir. Dinimizda har ikkala ilmni oʻrganishga birday targʻib etilgan. Chunki, hadislar oʻzi mustaqil manba sifatida eʼtirof etilgan boʻlsada, Qurʼon oyatlarining tafsiri (sharhi) hisoblanadi. Shuning uchun, dunyoning yetuk olimlari har asrda bu ilmni oʻrganib, uning rivoji uchun oʻz hissalarini qoʻshishga harakat qilib …

Abdulhay Laknaviy sanab ado qilib boʻlmaydigan darajadagi shogird va tinglovchilari bilan ajralib turadigan allomadir. U hofizasi kuchli, ziyrak va teran aql egasi boʻlgani sababli ilm berishdagi mukammal darajaga oʻsmir yoshidayoq, yaʼni, oʻn yetti yoshida erishdi. Abdulhay Laknaviy bu marhalaga erishgan zahoti Farangimahalning ilmiy ahamiyatini eʼtiborga olgan holda, dars berish va …

Hijriy 5-6 asrlardagi mashhur yozuvchilardan biri.  Mahmud ibn Umar ibn Ahmad ibn az-Zamaxshariy hijriy 538 yilda vafot etgan. Biz uni arab tilidagi eng ulugʻ mualliflardan deb hisoblaymiz. Ilmiy va diniy taʼlifotlari juda koʻp va juda mashhur. Zamaxshariyning shuhrati faqatgina tafsir ilmiga xos emas balki Zamaxshariy arab tili, balogʻat va fasohat, arab tili …

Mahmud Zamaxshariyning islom dunyosida qisqacha “Kashshof” nomi mashhur boʻlgan “Kashshof an-haqoiqi-t-tanzil va uyuni-l-aqovil fi vujuhi-t-taʼvil” “Qurʼonning berk haqiqatlarini va uni sharhlash orqali rivoyatlar koʻzlarini ochgich” nomli tafsiri olim ilmiy merosining gultoji hisoblanadi. Ushbu asar islom dunyosida oʻzining ilmiy ahamiyati bilan umumeʼtirof etilgan filologik tafsir sifatida baholangan. Manbalardagi maʼlumotlarga qaraganda alloma …

XIII-XIV asrlar Ozarbayjon xalqining tarixida bunyodkorlik davri boʻldi. Uning hududida hunarmandchilik va savdo, arxitektura inshootlari (masjid, madrasa, koʻpriklar, karvonsaroylar), shuningdek yangi ochilgan madrasalarda ilohiyot bilan bir qatorda dunyoviy fanlar oʻqitilib kutubxonalar qurib bitkazildi. Bu davrning eng muhim yutuqlari turli fanlar jumladan, matematika, astronomiya,  tibbiyot, mantiq, falsafa, huquqshunoslik va hokazolar sohasidagi …