ALLOMALAR

Movarounnahr islomiy merosi oʻz sohasining har bir yoʻnalishida mumtoz darajaga yetganligi barchaga maʼlum. Ammo bu boradagi yangidan-yangi jihatlarni kashf etish bugungi kunimizgacha davom etmoqda va aniqki, kelajakda ham keng koʻlamda davom etadi. Zamonaviy tadqiqotlar doimiy tarzda uning asarlaridagi yangi qirralarini kashf etishda davom etayotgan yurtimizning jahonga mashhur olimlaridan biri Abu …

IX-XII asrlar Sharqda ilm-fan yuksak darajada rivojlangani bois Sharq Renessansi deb eʼtirof etilgan. Ayniqsa, oʻsha davrlarda yurtimizning koʻhna va qadimiy Xorazm, Buxoro, Samarqand, Kesh, Nasaf, Termiz, Shosh, Fargʻona, Afshona, Zamaxshar, Sogʻarj, Dabusiya kabi shahar va qishloqlari ilm-fan va madaniyat oʻchogʻi hisoblangan. Shu bois, u joylardan yetishib chiqqan allomalar oʻzining ilmiy …

Mulla Ali al-Qori XVI asrning eng yetuk allomalaridan boʻlib, muhaddis, faqih, usul olimi, mufassir, mutakallim, mutasavvif, tarixchi, qiroat, munozara, lugʻat va nahv olimi va adib, oʻz asrining tengsiz namoyondasi hisoblanadi. U kishining ismi Ali, otasining ismi Sulton Muhammad boʻlgan. Hirotda tugʻilgani uchun “Hiraviy”, Makkada istiqomat qilgani uchun Makkiy nisbalari bilan …

Abu Hafs Umar Nasafiy oʻz davrining buyuk ulamolari, oʻz yurtining peshqadamlaridan ilm olgan. Allomaning ustozlari haqiqatdan ham asrining eng ilmli va yetuk olimlari edilar. Bu haqda “Hidoya” asarining muallifi quyidagicha yozadi: Najmiddin Umar Nasafiyning shunday deganini eshitganman: “Men besh yuz ellik shayxdan hadis rivoyat qildim”. Shuningdek, Margʻinoniy alloma ustozlarining ismlarini oʻzining …

Abdulkarim Samʼoniyning hadis ilmi taʼlim metodologiyasiga bagʻishlangan “Adabul imlo val istimlo” asarida asosan ustoz-shogirdga tegishli odoblar, taʼlim berish va olish uslublari haqida maʼlumotlar keltirilgan. Avvalgi maqolada mumliy – hadis rivoyat qiluvchi shayxning odoblari haqida maʼlumot berilgan edi. Bu safar mustamliy – hadis yozib oluvchi talabaning odoblari haqida soʻz boradi. “Adabul …

Ushbu maqolada islom ilmlari, xususan, ahli sunna aqida maktablaridan sanaluvchi moturidiylik taʼlimoti rivojiga oʻz hissasini qoʻshgan gʻaznalik ikki olim haqida soʻz yuritiladi. Bular Jamoluddin Gʻaznaviy va Sirojuddin Gʻaznaviylardir. Bulardan, Jamoluddin Ahmad ibn Muhammad ibn Mahmud Gʻaznaviy (vaf. 593/1197). Olimning hayoti haqida koʻp maʼlumot saqlanib qolmagan. Mashhur hanafiy faqihi Kosoniy va …

Maʼlumki, yashab turgan muhiti kishining jamiyatda oʻz oʻrnini topishida, hayotdagi intilish va maqsadlarini belgilashida katta oʻrin tutadi. Ayniqsa, Alloh yoʻliga hayotini bagʻishlagan ilm ahllari, fazilat sohiblari, yaxshilik egalari uchun ijtimoiy muhit alohida ahamiyat kasb etadi. Chunki, ular bu dunyoda faqat Alloh taoloning roziligini istab harakat qiladi. Guvohmizki, ular hamma vaqt …

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyev Toshkent shahrining qadimiy va moʻtabar maskani – Hastimom dahasida barpo etilayotgan Islom sivilizatsiyasi markazi binosi bilan tanishib, uning asosiy peshtogʻini qurishda Samarqanddagi Ulugʻbek madrasasidan andoza olish kerakligi haqida gʻoyat muhim taklifni ilgari surdilar. Ushbu taklifning tarixiy ahamiyatini anglash uchun sulton Ulugʻbek hayoti va ilmiy merosini chuqur …

Islom dini manbasining birinchisi Qurʼoni karim boʻlsa, ikkinchisi hadisi sharifdir. Dinimizda har ikkala ilmni oʻrganishga birday targʻib etilgan. Chunki, hadislar oʻzi mustaqil manba sifatida eʼtirof etilgan boʻlsada, Qurʼon oyatlarining tafsiri (sharhi) hisoblanadi. Shuning uchun, dunyoning yetuk olimlari har asrda bu ilmni oʻrganib, uning rivoji uchun oʻz hissalarini qoʻshishga harakat qilib …

Abdulhay Laknaviy sanab ado qilib boʻlmaydigan darajadagi shogird va tinglovchilari bilan ajralib turadigan allomadir. U hofizasi kuchli, ziyrak va teran aql egasi boʻlgani sababli ilm berishdagi mukammal darajaga oʻsmir yoshidayoq, yaʼni, oʻn yetti yoshida erishdi. Abdulhay Laknaviy bu marhalaga erishgan zahoti Farangimahalning ilmiy ahamiyatini eʼtiborga olgan holda, dars berish va …