Mufassir, mutasavvif alloma Alouddin Ali ibn Yahyo Samarqandiyning hayotiga oid maʼlumot manbalarda yetarli emas. Yahyo Samarqandiy alloma Alouddin Buxoriyning[1] talabalaridan boʻlib, mantiq ilmida juda iqtidorli notiq sanalgan. Alloma Movarounnahrdan Turkiyaning Karaman shahriga borib, vafotiga qadar oʻsha yerda yashagan. U tafsir ilmini chuqur oʻrgangan, tafsir kitoblariga sharh yozgan. Alouddin Samarqandiyning “Bahrul ulum” …
Batafsil
Ibn Muqaffa (724-759) VIII asr islom ilm-fanining eng mahsuldor mutafakkirlaridan biri boʻlib, oʻz isteʼdodi va keng tafakkur sohibi ekanligidan guvohlik beruvchi bir qancha asarlari bilan arab-musulmon ilm-fanining, kitobat sanʼatining yuksalishiga katta taʼsir koʻrsatgan. Tarjimalari, falsafiy asarlari uning bepoyon, teran va aniq mantiqqa tayanganini, nozik did sohibi boʻlganini yaqqol namoyon etadi. …
Batafsil
Movarounnahrning ilmiy markazlaridan biri boʻlgan Samarqandda IX – XII asrlarda hadis, tafsir va aqoid kabi islomiy ilmlar bilan bir qatorda fiqh ilmi ham nihoyat darajada taraqqiy etgan. Bu davrda Abu Muqotil Samarqandiy, Nasr ibn Muhammad ibn Ahmad ibn Ibrohim Abullays Samarqandiy, Abu Nasr Iyoz Samarqandiy, Isʼhoq Samarqandiy, Abu Nasr Ahmad ibn Muhammad …
Batafsil
Arab tilini mukammal bilgan Mirzo Somiy fors‑tojik tilida soʻzlashuvchi Buxoro ziyolilarining oʻqishi qulay boʻlishi uchun arab tilidagi ikkita asarni fors tiliga tarjima qilgan. Yuqorida qayd etganimizdek, ulardan biri “Aʼlom an‑nos” asaridir. Ushbu asarning muallifi kim, u qaysi davrga tegishli, degan savollarga hozircha javob topolmadik. Shuningdek, asarning Somiy tomonidan amalga oshirilgan …
Batafsil
Zamonasining yetuk tarixnavisi, koʻzga koʻringan shoir va inshonavis Mirzo Abdulazim Somiy (1838-1907) uzoq yillar Buxoro hukmdorlari amir Muzaffar (1860-1885) va amir Abdulahad (1885-1910) saroyida kotib va bosh munshiy lavozimlarida faoliyat koʻrsatgan. Amir Abdulahad hukmdorligining oʻrtalarida saroy xizmatidan chetlatiladi. Sadr Ziyo, Sadriddin Ayniy va boshqa zamondoshlarining guvohlik berishicha, umrining soʻnggi yillarini …
Batafsil
Abu Abdulloh Muhammad ibn Ismoil ibn Ibrohim ibn al-Mugʻiyra ibn Bardazbeh al-Jufiy al-Buxoriy hijriy 194 yil shavvol oyining 13-kuni (810 yil 20 iyul) tavallud topgan. Imom Buxoriy bolaligidayoq otasi vafot etib, onasi tarbiyasida oʻsgan. U yoshligidan aql-idrokli, oʻtkir zehnli va maʼrifatga havasi kuchli boʻlib, turli ilm-fanlarni, ayniqsa, hadis ilmini zoʻr …
Batafsil
Islom olamida katta nufuzga ega boʻlgan, ayniqsa, faqihlar tabaqasida oʻz faoliyati bilan dong taratgan Abu Zayd Ubaydulloh ibn Umar ibn Iso Dabusiy 978 yili Samarqand va Buxoro oraligʻidagi Dabusiya shahrida tavallud topgan. U oʻz faoliyati davomida koʻplab asarlar yozib, fiqh ilmining rivojiga katta hissa qoʻshgan. Abu Zayd Dabusiy fiqh ilmini …
Batafsil
Nuriddin Muhammad ibn Muhammad ibn Yahyo Avfiy Hanafiy (1171-1172/1233-1242) Buxoro shahrida shoir oilasida tugʻilgan. Otasi Marv shahrining qozisi, bobosi ham bu shaharning qozisi, taniqli muhaddis boʻlgan. Togʻasi Sharafuzzamon Majiddin esa, Gʻarbiy Qoraxonlar davlatining hukmdorlaridan biri Qilich Tamgʻochxonning shifokori boʻlgan. Yahyo Avfiy dastlab Buxoroda tarix, adabiyot, huquq, xattotlik va boshqa ilmlarni …
Batafsil
Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi bukhari.uz