MAQOLALAR

Qozi soʻzi arab tilidagi “qazo”dan olingan boʻlib, lugʻaviy maʼnosi “kesish”, “ajratish” va “hukm qilish” maʼnolarini anglatadi. Hanafiy ulamolar taʼrifiga koʻra, oʻziga xos yoʻl bilan xusumatlarni ajratish va nizolarni kesish “qazo” deb yuritilgan. Islom dinining kirib kelishi, jamiyat hayotining barcha sohalarining shariat qoidalari asosida tartibga solinishi Oʻrta Osiyo hududida ham qozilik …

Maʼlumki, Imom Buxoriyning “At-Taʼrixul kabir” asari hadis roviylari haqidagi ayrim maʼlumotlarni ham qamrab olgan biografik manbadir. Imom Buxoriy unga oʻzi tanigan-bilgan barcha roviylar haqidagi maʼlumotlarni kiritgan. Bular orasida Samarqandiy nisbasi bilan kelgan uch nafar roviy ham bor. Ular Ibrohim ibn Shammos Abu Isʼhoq Samarqandiy, Isʼhoq ibn Ibrohim Abu Ali Samarqandiy …

Amir Temur nafaqat oʻzbek davlatchiligi, balki Yevroosiyo tarixida ham yorqin iz qoldirgan. Tarixiy manbalarda u barpo etgan saltanatning kuch-qudrati, ichki va tashqi siyosati, bunyodkorlik ishlari va boshqalar haqida koʻplab maʼlumotlar keltirilgan.  Manbalarning baʼzilari xorijlik tarixchi va sayyohlar qalamiga mansub. Ushbu maqolada biz ulardagi ayrim maʼlumotlarni oʻzlikni anglash nuqtayi nazaridan tahlil …

XX asrning 90-yillari boshida dunyoda sodir boʻlgan geosiyosiy oʻzgarishlar natijasida Markaziy Osiyo mintaqasida bir qator mustaqil davlatlar tashkil topdi. Mustaqil davlatlar oʻrtasidagi ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy sohalardagi oʻzaro hamkorlik hamda xalqaro maydonda Oʻzbekiston Respublikasi oʻz milliy manfaatlarini himoya qilishida, eng avvalo, Yevropa va Osiyo mintaqasidagi rivojlangan davlatlar bilan oʻzaro manfaatli aloqalar …

Til insonning eng mukarram, shu bilan birga, eng xatarli aʼzosidir. Agar inson uni yaxshilikka ishlatsa, ulkan ajr-mukofotga ega boʻladi. Bordi-yu yomonlikka ishlatsa, malomatga qoladi. Oqil moʻmin shirin soʻzli va ochiq yuzli boʻladi. Fitna va yomonlikdan yiroq turadi. Tilini yolgʻon, gʻiybat va chaqimchilik bilan odamlar orasida nizo keltirishdan saqlaydi.          Qurʼoni …

Nizomiddin Mir Alisher Navoiy – buyuk shoir, mutafakkir va davlat arbobi. 1441-yil 9-fevralda Hirot shahrida tavallud topgan. Otasi Gʻiyosiddin Muhammad (uni Gʻiyosiddin Kichkina deb ham atashgan) saroyning nufuzli amaldorlaridan, onasi (ismi maʼlum emas) Kobul amirzodalaridan Shayx Abu Said Changning qizi boʻlgan. Alisher Navoiyning bolaligi temuriy hukmdor Shohruh Mirzo (1377-1447) hukmronligining …

Kalomullohning Niso surasi 36-oyati karimasida Alloh taolo marhamat qiladi: “Allohga ibodat qilingiz va unga hech narsani sherik qilmangiz! Ota-onalarga esa yaxshilik qilingiz! Shuningdek, qarindoshlar, yetimlar, miskinlar, qarindosh qoʻshniyu begona qoʻshni, yoningizdagi hamrohingiz, yoʻlovchi (musofir)ga va qoʻl ostingizdagi (qaram)larga ham (yaxshilik qiling)! Albatta, Alloh kibrli va maqtanchoq kishilarni sevmaydi”. Janobi Paygʻambarimiz …

Maʼlumki, qozi lavozimi islom huquqshunosligidagi oʻziga xos mansablardan biri sanalgan. Qozi soʻzi arab tilidagi “qazo”dan olingan boʻlib, lugʻaviy maʼnosi “kesish”, “ajratish” va “hukm qilish” maʼnolarini anglatadi. Hanafiy ulamolarining taʼrifiga koʻra oʻziga xos yoʻl bilan xusumatlarni ajratish va nizolarni kesish “qazo” deb yuritilgan. Zamonaviy tadqiqotlarda “qozilik” deganda mahkama, yaʼni “sud” muassasasi …

Movarounnahrga islom dini kirib kelishi bilan diniy taʼlim va u bilan bogʻliq ilmlar ham rivojlana boshladi. Ayniqsa, diniy va dunyoviy ilmlar uzviy holda taraqqiy etdi. Aynan shu davrdan boshlab hududlarda maktablar va madrasalar paydo boʻla boshladi. Madrasalar qadimdan Yaqin va Oʻrta Sharq mamlakatlarida alohida nufuzga ega oʻquv maskani sifatida katta …