MAQOLALAR

Dunyo ilmiy-falsafiy  merosi taraqqiyotida qomusiy allomalarning maʼrifiy, falsafiy, tabiiy-ilmiy taʼlimotlari, xususan, dunyoni bilish,  tabiat, olam va odam, inson ijtimoiy mohiyatiga oid qarashlari doirasida fundamental tadqiqotlar olib borilmoqda[1]. Jumladan, dunyo tamadduniga salmoqli hissa qoʻshgan mutafakkirlar ilmiy merosidagi olamning yaralishi, yaratuvchi va inson, koinot, tabiat, ijtimoiy hayot haqidagi taʼlimotning ilmiy jihatlarini tadqiq …

Naqshbandga oid maʼlumotlarda: “Hazrat Xojaning “Hayotnoma” manzumasi va “Dalil ul oshiqiyn” unvonila tasavvufga doir bir kitobi bordir”[1] deb yozilgan. Shuningdek: “Bahouddin Naqshbandning “Avrod”idan (taʼkid bizniki G.N.) va xalifasi Porso tarafidan yozilgan “Risolai qudsiya” va boshqa tarjimai hol bilan bogʻliq manbalardan tashqari hech qanday asarlari uchramayapti”[2] degan maʼlumot mavjud. Tadqiqotlarimiz davomida Bahouddin Naqshband …

Bagʻrikenglik oʻzbek xalqi maʼnaviyati va madaniyatining ajralmas qismi hisoblanadi. Yurtimizda nafaqat ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy sohalar, balki zaminimizda istiqomat qilib kelayotgan turli millat va elatlar oʻrtasida doʻstlik rishtalarini yanada mustahkamlash, diniy bagʻrikenglik tamoyillarini qaror toptirishga ham alohida eʼtibor qaratib kelinadi. Bu, ayni paytda Oʻzbekistonning barcha sohadagi islohotlarida ham oʻz aksini topgan. Xususan, …

Zakot lugʻatda oʻsish, poklash maʼnosini anglatadi. Sharʼiy istilohda esa, maxsus mollarda vojib boʻlgan haqni maxsus koʻrinishda ado qilishga zakot deyadi. Zakotning vojib boʻlishiga kishining musulmon, oqil, balogʻatga yetgan, moli nisobga yetgan hamda uning qoʻlida bir yil aylangan boʻlishi shart qilinadi. [1, 2\4. 2, 2\372] Zakot musulmonlarga farz qilingan amallardan biridir. …

Usul ul-fiqh fani dalillar va hukmlarga oid fan boʻlgani bois, bu ilmni toʻlaqonli anglash kishidan katta mohirlikni talab qilganligi sababidan bu fanga oid asarlarni mujtahid ulamolargina yozishgan. Maʼlumki, hanafiy mazhabi boʻyicha usul al-fiqh ilmi Movarounnahrda bir necha bosqichlarda rivojlangan. Faxr ul-islom Bazdaviy va Shamsul-aimma Saraxsiylar hanafiy mazhabining bu ilmni eng …

Inson bu dunyoda jismonan sogʻlom boʻlib yashashi uchun suv va havoga qanchalik muhtoj boʻlsa, maʼnan milliy qadriyatlarga, maʼrifatga shunchalik ehtiyoj sezadi.  Bu qadriyatlarning, maʼrifatning ildizi Islom taʼlimoti bilan sugʻorilgan boʻlsa, ikki karra saodatdir! Aksincha boʻlsa, qashshoqlikdan boshqa narsa emas. Soʻnggi paytlarda internet saytlarida, ijtimoiy tarmoqlarda, bosma nashrlarda tarqatilayotgan xabarlar, maqolalarni oʻqib, kishining hayrati oshadi. “Oʻrgimchak toʻri” shunchalar rivojlandiki, fikringiz boʻgʻzingizdan tovush boʻlib chiqar-chiqmas, butun dunyoga tarqalib ketyapti. Bu – yaxshi, …

Alixontoʻra Sogʻuniyning hayot yoʻli, olib borgan faoliyatlari va asarlari xususidagi maʼlumotlar bir qancha ilmiy ishlarda mavjud boʻlib, shulardan dastlabki toʻliq maʼlumotlar uning oʻgʻli Qutlugʻxon Shokirov – Ediqut tomonidan berilgan. U 1992 yil “Sharq yulduzi” jurnalida nashr etilgan “Ikki Turkiston gʻururi” nomli maqolasi orqali otasi haqida keng jamoatchilikka maʼlumot bera boshlagan[1]. …

Har bir olimning qadri asosan uning ilmiy merosi bilan baholanadi. Ulamolar butun umrini bagʻishlagan bu qadrlilik dovoni ikki qirrada namoyon boʻladi. Ular mashaqqat va qadr-qiymatda biri ikkinchisidan oz emas. Birinchisi insonlar asrlar osha foydalanishi uchun yozilgan asarlar boʻlsa, ikkinchisi islom odoblari bilan tarbiyalangan, ilm puxta oʻrgatilgan, olimning shaxsiy hayotida chuqur …

Hijriy uchinchi asr umumislomiy, xususan, sunniy ilmlarni kitobga tushirishning oltin davri hisoblanadi. IV asrdagi hadis ilmi ulamolari, tabiiyki, sunnat va uning ilmlariga xizmat qilishda oʻzidan oldingi allomalarga ergashgan. Shuning uchun ham ular sahih hadislarni taxrij qilishda ikki “Sahih”, yaʼni Imom Buxoriy va Imom Muslimning shoh asarlaridan foydalangan. Bunday taxrij asarlariga …

Soʻngi yillarda sodir boʻlayotgan din bilan bogʻliq boʻlgan voqealar soha mutaxassislarini mutaassiblik, radikalizm va aqidaparastlik kabi zamonaviy dunyo tartibini izdan chiqarishi bilan ajralib turadigan diniy-ijtimoiy hodisalar ustida izlanishlar olib borishga majbur qilmoqda. Mutaassiblik hodisasi turli shakllarda jamiyat hayotining barcha jabhalarida namoyon boʻlib kelganligi sababli har doim faylasuflar, diniy mutafakkirlar, sotsiologlar, …