MAQOLALAR

Maʼmun akademiyasida Movarounnahrlik olimlar. Xorun ar-Rashid tashabbusi bilan Bagʻdodda ilmiy Markaz-Akademiya (“Bayt ul-Xikma”)-tashkil etilib, unga barcha musulmon oʻlkalari, jumladan Oʻrta Osiyodan ham olim va fozillar toʻplangan. Bu markazda Movarounnahr va Xurosondan kelgan Muso Xorazmiy, Ahmad Fargʻoniy, Marvoziy, Marvarudiy, Javhariy kabi olimlar Bagʻdod akademiyasini jahonga mashhur boʻlishida oʼzlarining katta hissasini qoʻshganlar. …

Tinchlik, millatlar va dinlararo bagʻrikenglik, Vatanni ardoqlash, oilani muqaddas sanash kabi gʻoyalarni targʻib qiluvchi dinimiz nomiga dogʻ tushirgan, butun dunyo nigohida islom dinini “terrorizm dini”ga aylantirishga xizmat qilayotgan, musulmonlarni islom sivilizatsiyasi rivojiga qoʻshgan tarixiy xizmatini yoʻqqa chiqarayozgan soxta salafiylik XXI asrda musulmonlar boshiga kelgan eng katta musibat boʻldi. Bu oqim …

“Ishorai sabboba” – bu namozda tashahhudning “Laa ilaaha illalloohu” kalimasini aytish chogʻida oʻng qoʻlning koʻrsatkich barmogʻini yuqoriga koʻtarishga aytiladi. Koʻrsatkich barmoq arab tilida “sabboba” deyiladi. Mazkur ishora ushbu barmoq bilan bajarilgani uchun “ishorai sabboba” deb nomlangan. Bu kalima nafiy va isbotni oʻz ichiga olgan boʻlib, ishora ham shu ikkisini oʻz …

Mavlono Jaloliddin Muhammad ibn Bahovuddin Valad al-Balxiy Rumiy nomi bilan jahonga dong taratgan allomaning taxallusi borasida ham fan olamida bir qator gipotezalar mavjud. Mavlono tugʻilgan joyi nisbatiga koʻra “Balxiy”, doʻsti Shams Tabriziy xotirasiga “Tabriziy” va yashash makoniga koʻra “Rumiy” taxalluslari ostida ijod qildi. Bu nomlar orasida esa u koʻproq Rumiy …

Barchamizga maʼlumki, Islom dini haqida bilimlarini oshirish maqsadida oʻqib-oʻrganayotgan, xususan internet tarmogʻidan foydalanayotgan yurtdoshlarimiz, ayniqsa yoshlarning soni ortib borayapti. Ammo, ana shu saytlarning barchasida ham aqidaviy masalalarda bizning diyorimizda anʼana boʻlgan Moturidiya aqidasiga muvofiq fikrlar berilmaydi. Aqida masalalarida yetarli bilimga ega boʻlmaganlar oʻzlari bilmagan holda Moturidiya aqidasiga xilof boʻlgan masalalarda …

Kalom ilmidagi mavzular orasida qiyomatda Alloh taoloni koʻrish masalasi alohida oʻrin egallaydi. Tarixda adashgan toifalar tomonidan turli talqin qilingan mazkur mavzu boʻyicha ahli sunna val jamoa naqliy va aqliy dalillar asosida oʻz qarashini ilgari surgan. Bu borada mutakallim Mahmud Lomishiy oʻzining “Tamhid” asarida shunday deydi: “Ahli sunna val jamoa eʼtiqodiga …

Oʻzining Kalomi sharifida “Agar bilmasangiz, zikr ahlidan soʻrang”, deb marhamat qilgan Allohga hamdu sanolar boʻlsin. “Ixtilof qilmanglar! Yana qalblaringiz ixtilofli boʻlib qolmasin!”, degan suyukli Paygʻambarimiz Muhammad mustafo sollallohu alayhi vasallamga salovotu salomlar boʻlsin. Har bir masalani Qurʼon va hadis orqali batafsil bayon qilib, bizlarga faqatgina amal qilishnigina qoldirib ketgan ulamolarimizga …

Insonning oilasi tinch, yashab turgan manzil-makoni osoyishta ekan unga oila ravnaqi, farzandlarining taʼlim-tarbiyasi, kelajagi va istiqboliga olib boruvchi barcha omillarga muyassar boʻlajak. Bundan tashqari, jamiyatda hayot kechirayotgan odamlarning oʻzaro bir-birlariga boʻlgan ishonch va sadoqatlari, mehr-muruvvatlarining samimiy boʻlishi asosan xotirjam boʻlishga bogʻliqdir. Shu maʼnoda Paygʻambarimiz (sollallohu alayhi vasallam) hadislarining birida tinchlik …

Ota-bobolarimiz, ajdodlarimiz, ayniqsa ilm-fan borasidagi allomalarimiz kishilarning kamoloti masalasiga  alohida etibor berganlar. Ular insonning oʻz-­oʻzini anglashi, jamiyatda oʻz oʻrnini topishi, ijtimoiy­psixologik taraqqiy etib borishini uzoq yillar davomida oʻrganishgan. Forobiy – “Maʼlum xalq va butun insoniyat toʻplab kelgan maʼnaviy-milliy merosi, «ruhlar”i, yaʼni shaxslarning maʼnaviyati, ongi milliylashib, bir-biri bilan qoʻshilib boradi» [3] …

Islom dini insonlarni ilm, hamjihatlik va ahillikka chorlaydi. Ular orasida johillik, firqalanish va oʻzaro kelishmovchilik keltirib chiqaradigan har qanday gʻoya, qarash va chaqiriqlarni keskin qoralaydi. Axborot asri boʻlmish hozirgi kunlarda har xil radikal va ekstremistik gʻoya egalari musulmonlarni oʻn toʻrt asrdan beri amalda boʻlib kelgan toʻrt fiqhiy mazhab ulamolarining asarlari …