MAQOLALAR

Adashgan va haq yoʻldan toygan islom dushmanlari hamma davrlarda ham boʻlgan. Ular turli guruhlar paydo boʻlishi uchun asos vazifasini oʻtagan yoki  mavjudlarini toʻldirib kelgan. Tarixdan maʼlumki, bunday kimsalar islomning tez tarqalayotganini koʻra olmay, uni buzish yoʻliga kirgan. Makru hiylalarini dinni yomonotliq qilish va ummatni adashtirish uchun ishga solgan. Ichi toʻla …

Buyuk Turon zamini tarix va taqdirlari tutashgan turli xalqlarni birlashtirgan makon. Buning zamirida yagona iqtisodiy manfaat bilan birga, siyosiy va madaniy qarashlarning mushtarakligi turadi, desak, haqiqatni aytgan boʻlamiz. Chunki, Turkiston oʻlkasi barcha zamonlarda ham savdo markazi, ham ilm-maʼrifat va sanʼat oʻchogʻi vazifasini oʻtagan. Maorif tizimining asosi boʻlmish xalq taʼlimi XIX …

X asrning oxirida Movarounnahr hayotida juda muhim voqealar yuz berdi. Somoniylar davlatining qulashidan keyin bu mintaqa ustidan hokimiyatni Qoraxoniylar oʻz qoʻliga oldi (hukm dav. 999-1211 yy.). Qoraxoniylar islomni qabul qilgan turk qabilalari ittifoqini boshqardi. Mintaqadagi turkiy xalqlar shahar-dehqonchilik mintaqalariga asta-sekin kirib kelishi va oʻtroq boʻlib qolishi arab istilolaridan ancha ilgari …

Vatan ostonadan, inson yashab, nafas olib turgan goʻshadan boshlanadi. Odamzot oʻzi voyaga yetgan ona zaminga doim mehr-muhabbat koʻrsatishi, uning muqaddas sanalgan har bir hovuch tuprogʻini koʻziga tutiyodek surishi, unga nisbatan bir umr farzandlik sadoqati bilan yashashi ham farz ham qarzdir[1]. Abu Nasr Muhammad ibn Muhammad ibn Uzlugʻ ibn Tarxon Forobiy …

Otaning haqqi, mehri, muruvvati onanikidan kam emas. Buni ota boʻlgach bilamiz, farzandimiz bemor boʻlgach, sezamiz. Bolalarimiz ochlikdan biroz qiynalganda, otani eslaymiz. Oila boshligʻi boʻlish mashaqqat ekanini roʻzgʻor tashvishlari boʻynimizga tushgach, his etamiz. Ota boʻlish ham sharaf, ham masʼuliyat, ham burchdir. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam ota haqida bir goʻzal hadis …

Arab tili grammatikasiga bagʻishlangan asarlar koʻp boʻlib, ular ichida turkiy tilga sheʼriy shaklda tarjima qilingani sanoqli. Shulardan biri “Abvab tasrif manzuma” asaridir. U uch qismdan iborat. Asar haqida 2014 yilda nashrdan chiqqan “Oʻzbek tilidagi toshbosma kitoblar katalogi” kitobida quyidagicha maʼlumot keltiriladi: Birinchi kitob 3410/1 inventar raqam bilan saqlanuvchi اول علم …

Ilm olish dinimizda eng ulugʻ ibodatlardan sanaladi. Chunki banda ilm vositasida Rabbini tanishga, U Zotning farzlarini bajarishga, shuningdek, barcha mavjudotlarga taalluqli haqlarni ado etishga muvaffaq boʻladi. Biror din ilm olishga islomchalik targʻib qilmaydi. Islom jaholatga qarshi ilm-maʼrifat bilan kurashishga ham katta eʼtibor qaratadi. Oʻqish ilmning kalitidir. Alloh taolo Muhammad sollallohu …

Har bir jamiyatning tinchligini taʼminlashda qoʻshnilik madaniyatiga rioya qilishning oʻrni beqiyosdir. Qoʻshnilar bir-biri bilan ahil va inoq boʻlsa, oʻsha jamiyatda tinchlik-totuvlik hukm suradi va taraqqiyot boʻladi. Bordiyu aksi boʻlsa, jamiyat parokandalikka yuz tutadi. Shuning uchun ham ota-bobolarimiz “Hovli olma, qoʻshni ol”, “Qoʻshning tinch – sen tinch” degan naqllarni oʻrgatish bilan …

Shu boisdan ham din ilmini taqvodor ustozni tanlab, tanib, undan soʻng oʻrganmogʻi lozim. Shunda hozirgidek bilib-bilmasdan har-xil oqimlarga ergashishlar boʻlmaydi. Asar kolofoni 102a varaqda joylashgan boʻlib, unda asar 1164/1751 yilda koʻchirilgani haqidagi maʼlumot keltirilgan:    تمت كتابته ونقص قرأته فى الامبول       تمت كتابته وتصحيحه 1164[1]. “Maktabatul Jomiʼil Islom”  kutubxonasida №3280 raqam ostida …

IX-XII asrlar Islom Renessansi deb, eʼtirof etilgan. Aynan oʻsha davrda davlat yuritishdagi siyosat tubdan oʻzgarishi bilan bir qatorda ilm-fanning turli sohalarida yuksak choʻqqilar zabt etilgan. Ayniqsa tafsir, hadis, kalom, fiqh, tilshunoslik, matematika, astronomiya, kimyo, tibbiyot, huquq, geodeziya va geografiya kabi yangi sohalarga qiziqish kuchaygan. Natijada Imom Buxoriy, Imom Moturidiy, Muhammad …