MAQOLALAR

Inson qalbini goʻzal qiladigan, insoniylik his-tuygʻularini uygʻotadigan narsa bu – maʼnaviyat. Maʼnaviyat, garchi u barcha odamlarga xos boʻlsa-da, hech oʻzgarmaydigan, doimiy oʻlcham deb boʻlmaydi. Yuksak maʼnaviylik Oʻzbekiston xalqi intilayotgan ustuvor maqsadlardan biridir. Yurtimizda jamiyatni tubdan yangi asosda qurish va uni har tomonlama rivojlantirish, xalqning dunyoqarashi va shu bilan birgalikda maʼnaviyati …

Bugungi dunyo ilmiy jamoatchiligi eʼtirof etayotgan asosiy ijtimoiy voqeliklardan biri ilm-fan va islom dini tamadduniga oʻzlarining betakror hissasini qoʻshgan Markaziy Osiyolik olimu mutafakkirlarning maʼnaviy merosidir. “Maʼlumki, qadimiy madaniyat va sivilizatsiyalar chorrahasi boʻlgan yurtimiz zaminidan oʻrta asrlarda minglab olimu ulamolar, buyuk mutafakkir va shoirlar, aziz avliyolar yetishib chiqqan”[1]. Markaziy Osiyolik olimlar …

Islom dinida farzand tarbiyasi ibodat darajasidagi amallar qatoriga kiradi. Shu sababli donishmand ota-bobolarimiz, oqila onalarimiz farzand tarbiyasiga alohida eʼtibor bergan. Tarixga nazar tashlasak, bunga juda koʻp misollarni koʻramiz. Jumladan, muhaddislar sultoni Imom Buxoriyning buyuk olim boʻlib yetishishida ota-onasining ulkan xizmatlari, uzoq yillik mashaqqatlari mujassamdir. Imom Buxoriyning otasi Ismoil ibn Ibrohim …

Oʻn ikkinchi va oʻn beshinchi asrlarda Oʻrta Osiyo xalqlari orasidan Sharq irfoniy tafakkuri taraqqiyotiga ulkan hissa qoʻshgan bir tizim mutafakkir mutasavviflar yetishib chiqdi. Bu davrlarda Movarounnahr va Xurosonda tasavvufning yassaviya, kubraviya, qodiriya va, ayniqsa naqshbandiya tariqati maʼnaviy hayotda muhim rol oʻynaganligi tarixdan maʼlum. Islomiy ahkomlar oʻchogʻi Buxorodan yetishib chiqqan Bahouddin …

Xabaringiz bor, 1 apreldan boshlab tarovih namozi oʻqilmoqda. Tarovih namozi qanday namoz va uning oʻqilish tartibi qanday? Tarovih – istirohat maʼnosidagi “tarviha” soʻzining koʻpligidir. Toʻrt rakat oʻqib, ortidan dam olingani uchun bu namoz shunday nomlangan. Ramazon oyi fazilatlarga boydir. Uning fazilatlaridan biri oy davomida xufton namozidan keyin tarovih namozi oʻqishdir. …

Maʼlumki, Oʻrta Osiyo, xususan, Oʻzbekiston hududi qadim asrlardan turli madaniyat, til, urf-odat, turmush tarziga ega boʻlgan, xilma-xil dinlarga eʼtiqod qiluvchi, bir-biriga oʻxshash boʻlmagan koʻplab xalqlar yashab kelayotgan mintaqadir. Oʻzbekiston hududi jugʻrofiy nuqtai nazaridan muhim savdo yoʻllari chorrahasida joylashgani, bu zamindagi saltanatlar koʻplab davlatlar bilan iqtisodiy aloqalar qilgani mahalliy xalqlarning diniy …

Hazrat Mir Alisher Navoiy islom arkonlaridan, diniy bilimlardan yetarlicha xabardor boʻlganlarini yaxshi bilamiz. Hazratning “Sirojul-muslimin” nomli asari aynan islom ruknlariga bagʻishlangan. Kitobning bitilish sababida keltirilishicha, kunlarning birida bir samarqandlik rostgoʻy, bilimdon zot Hazrat Navoiyning huzuriga kelib, Xoja Ubaydulloh Ahrorning iltimosini yetkazadi. Xoja Ahror Hazrat Navoiydan islom dinidagi ruknlar, farz, sunnat …

Navoiy falsafasining, uning inson haqidagi fikrlarini, estetik gʻoyalarini, borliq haqidagi fikrlarini anglash bugungi kunning muhim vazifalaridan biridir. Navoiyning mutlaq borliq mavjudligini tan olib, uni zamon va makon nuqtai nazaridan cheksiz deb izohlaydi. Borliqni avvali va oxiri yoʻq, deb hisoblaydi. “Hayrat ul-abror” asarida Navoiy mutlaq borliqqa shunday taʼrif beradi: Ey senga …

Tarixga nazar soladigan boʻlsak, yurtimizda hamisha ijtimoiy hamkorlik ruhi va bagʻrikenglikni targʻib etuvchi qadriyatlar ustuvor boʻlib kelganidan dalolat beradi. Mustaqillik tufayli oʻzligimizni anglash, maʼnaviy qadriyatlarimizni tiklash jarayoni kechayotgan hozirgi paytda umuman dinga va ayniqsa ota-bobolarimiz dini boʻlib kelgan islom diniga munosabat tubdan oʻzgardi. Bu sohadagi yutuqlar va oʻzgarishlarni sanab oʻtishga …