MAQOLALAR

Taʼlim va tarbiyaning shakllanishida oila va maktab alohida oʻringa ega. Milliy tarbiya xalqning tarixiy tajribasi asosida vujudga kelib, yosh avlod mafkuraviy ongini shakllantirishga qaratilgan anʼana, eʼtiqod va urf-odatlar tizimida namoyon boʻladi. Shuning uchun xalqimizning ilmiy-madaniy tarixini oʻrganish muammosi hozirgi davrning dolzarb masalalaridan biri hisoblanmoqda. XIX asrda davom etgan siyosiy kelishmovchiliklar …

Tazkiralar[1] turkiy va musulmon olamida, xususan, Turkiya, Turon va Eron zaminida turli tarixiy davrlarda yashab oʻtgan shoirlar va ularning sheʼrlari jamlangan majmua sifatida doimo qadrlangan va maxsus yoʻnalish sifatida rivojlanib kelgan. Tazkiralar Oʻrta Osiyoda ham koʻp asrlik tarixga ega, ularning katta qismi shoirlarning ijodiga bagʻishlangan boʻlsa-da, orasida olimlar, hukmdorlar, diniy ulamolar, …

Bugun butun dunyo oila instituti inqiroziga, xususan, nikohlar beqarorligi, ajrashishlar soni ortishi, nikohsiz tugʻilishlar koʻpayishi, oilaviy hayot va farzand tarbiyasiga toqatsizlik kabi muammolarga toʻqnash kelyapti. Olimlar bunday muammolar millatning maʼnaviy tanazzuliga sabab boʻlishi mumkinligini ilmiy jihatdan asosladi. Bu borada Abdurauf Fitrat: “Har bir millatning saodati va izzati shu xalqning ichki …

Tarixiy haqiqatlar hech qachon izsiz yoʻqolib ketmaydi. Ular avlodlar ongida rivoyatlar shaklida davom etadi. Ana shunday tarixiy haqiqatlardan biri qadimgi Xorazm davlatchiligining tarixi va aholisining etnik tarkibi bilan bogʻliq boʻlib, ular bizgacha Abu Rayhon Beruniyning “Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar” asari orqali yetib kelgan. Olimning yozishicha, qadimgi Xorazmning oʻzlashtirilishi makedoniyalik Iskandargacha, …

Oʻzbek davlatchiligiga bagʻishlangan ilmiy ishlarda davlat, maʼmuriy [10:454] idora va boshqaruv tizimi boʻyicha maʼlum darajada tadqiqotlar olib borilgan [3:143;368:71]. Xiva xonligidagi unvon va mansablar, mansab egalarining siyosiy, ijtimoiy, iqtisodiy mavqei kabi masalalarning baʼzi jihatlari N.N.Muravyov, A.A.Semyonov, A.Vamberi, N.Veselovskiy, V.V.Bartold, P.P.Ivanov, A.Boltayev, M.Yoʻldoshev, Q.Munirovning ishlarida oʻz aksini topgan. Mualliflar bu masalani …

Paygʻambarimiz sollallohu alayhi vasallamning hadisi muboraklari dinda Qurʼoni karimdan keyingi manba hisoblanadi. Hadislar Qurʼon oyatlarini tafsir qiladi, sharhlaydi, umumiy hukmlarni xoslaydi. Shunday muhim manbani uning sahihligi, aniqligiga taʼsir qiluvchi omillardan himoya qilish juda masʼuliyatli vazifadir. Hadis ilmida hadisning eng muhim tarkibiy qismi hisoblangan roviylar zanjiri, yaʼni sanadni tanqidiy oʻrganishga katta …

Samarqand shahri oʻzining qadimiyligi va betakrorligi bilan ajralib turadi. U oʻzining salkam uch ming yillik tarixini oʻzida mujassamlashtirgan. Oʻz tarixining turli yillarida bunyod etilgan muhtasham binolar shahar koʻrinishiga zeb bagʻishlaydi. Ana shunday muhtasham inshootlardan biri Ulugʻbek madrasasidir. U oʻzining mahobatliligi, noyob meʼmoriy xususiyati, boy qurilishi va taʼmirlash tarixi bilan ajralib …

Maʼlumki, diniy bagʻrikenglikni taʼminlash, uni qonuniy asoslarini mustahkamlash har bir mamlakat uchun dolzarb hisoblanadi. Oʻzbekiston koʻp konfessiyali mamlakat boʻlib, unda istiqomat qiladigan 130 dan ortiq millat va elat vakillari 16 konfessiyaga amal qiladi. Shu sababdan, turli din vakillari oʻrtasida oʻzaro hurmat ruhini qaror toptirish Oʻzbekiston uchun ham muhim ahamiyatga ega. Bu borada mustaqillik …

Parvardigori olam bir-birini tushunsin, bir-biriga yordami tegsin va ahil yashasin deb, insonlarni bir-biriga doʻst-birodar qilib qoʻydi. Inson hayotida chin doʻstlarning koʻp boʻlishi uning baxtidir. Bunda insonning goʻzal odobi va komil axloqi muhim oʻrin tutadi. Paygʻambar alayhissalom Abu Hurayra roziyallohu anhuga: “Ey Abu Hurayra! Goʻzal axloqli, chiroyli odobli boʻlgin”, dedilar. Abu Hurayra …

Islom dini inson hayotining har bir jabhasini oʻzida mujassam etgan, har zamonga mos ezgulikka asoslangan bagʻrikeng, moʻtadil dindir.U faqat ahkomlardan iborat emas, balki inson maʼnaviyati va maʼrifatini shakllantiruvchi, uni kamolga yetkazuvchi, ijtimoiy-siyosiy, ruhiy-maʼnaviy talablarini qondiruvchi dindir. Ammo kishi diniy ilmsizlik sababli koʻplab muammolarga duch kelishi tabiiy hol. Mana shu muammolardan …