MAQOLALAR

Movarounnahrning ikki yirik muhaddisi Isʼhoq ibn Rohavayh bilan Imom Buxoriy oʻrtasidagi iliq munosabat, ustoz va shogirdlik uzoq yillar davom etgan. Imom Buxoriy tirishqoqligi, bilimga chanqoqligi va hofizasining kengligi bilan ustozlarini hayron qoldirgan. Koʻplab muhaddislar rivoyat qilgan hadislarni yod bilishi uning isteʼdodi yuksakligidan dalolat beradi. Ustozi Isʼhoq ibn Rohavayh unga sahih …

Maʼlumki, III/IX asr Islom olamida hadis ilmining gullab yashnagan va rivoj topgan davri boʻldi. Bu asrda muhaddislar hadislarni yozish, ularni jamlash, tartibga solish va sahihlarini boshqalaridan ajratish va toʻplangan hadislarni ilmiy nuqtai nazardan muayyan qonun-qoidalarga tayangan holda tartibga tushirish ishlarini bajarishdi. Muhaddislar sultoni Muhammad ibn Ismoil Buxoriy (vaf. 256/870) hadis …

Yer yuzidagi barcha nozu-neʼmatlar odamlar farovon yashashi uchun yaratilgan. Barcha shart-sharoitlar inson uchun, uning hayoti quvonchli boʻlishi uchun moʻljallangan. Inson tayyor neʼmatlarga egalik qilibgina qolmay, hayotini yanada goʻzal, yanada maroqli, yanada qulay qilish uchun ter toʻkib, mehnat qiladi. Inson oʻz ongi, tafakkuri tufayli doimo harakatda boʻlib, olgʻa intiladi. Bular, albatta, …

Tobeinlar nafaqat sunnatni, balki butun dinni sahobai kiromlardan oʻrgandi. Ustozlaridan keyin risolatni butun insoniyatga yetkazishni oʻz zimmasiga oldi va bu vazifani nihoyatda ehtiyotkorligu omonatdorlik bilan bajardi. Chunki bu davrda fitnalar avj oldi, adashgan firqalar koʻpaydi va har xil bidʼatlar urchiy boshladi. Shu bilan birga, inson oʻz feʼli (xatti-harakati)ning yaratuvchisi deydigan …

“Tilbatut talaba” asarining muallifi Imom Najmuddin Abu Hafs Umar ibn Muhammad ibn Ahmad ibn Luqmon Nasafiy Hanafiydir. Barcha tarixchi olimlar uning tarjimai holini oʻz kitoblarida quyidagi tartibda keltirgan: “At-Tahbiyr” 1j/527-bet, “Moʻjamul adibbo” 16j/70-71-betlar, “Al-Ibar” 4j/102-bet, “As-Siyar” 20j/126-127-betlar, “Uyunut tavorix” 12j/375-bet, “Mirʼatul jinon” 3j/267-bet, “Al-Javohirul muziyya” 1j/394-395-betlar, “Lisonul miyzon” 4j/327-bet, “Tojut …

“Kichik tib qonuni” uslubining qisqaligi va mazmunan boyligi bilan Oʻrta asrlarda oddiy aholi va amaliyotchi tabiblarga undan har tomonlama keng foydalanishi uchun imkon yaratgan. Amaldorlar bu asarni vaqf muhri bilan tasdiqlab, shaxsiy kutubxonasida saqlagan. Asarning hududlarga tarqalib, turli davrlarda kotiblar tomonidan koʻchirilgani, bu asarga ehtiyoj juda yuqori boʻlganini koʻrsatadi. Tib …

Yurtimizda, umuman islom dunyosida vaqf mulki yer egaligining muhim bir turi hisoblanib kelgan. Vaqf siyosati esa musulmon davlatlarining qishloq xoʻjaligi va diniy siyosatining muhim yoʻnalishi boʻlgan. “Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi”da vaqfga shunday taʼrif beriladi: “Vaqf (arab.) — musulmon mamlakatlarida davlat yoki ayrim shaxslar tomonidan diniy ehtiyoj yoki xayriya ishlari uchun ajratilgan …

“Albatta, haqiqiy moʻminlar Allohga va Uning Rasuliga iymon keltirgan, soʻngra shubha qilmagan va Allohning yoʻlida mollari va jonlari ila jihod qilganlardir. Ana oʻshalar, oʻshalargina (iymonida) sodiqlardir” (Hujurot surasi, 15-oyat). Baʼzilari esa qandaydir obroʻ yoki mol-mulk orqasidan quvgan gumroh kimsalardir. Yana baʼzilari esa alamzada hayotda maqsadlariga erisholmagan odamlardir. Ular umuman ilm …

Buyuk mutafakkir, davlat va jamoat arbobi Alisher Navoiy qoldirgan maʼnaviy meros nafaqat xalqimizning, balki butun insoniyatning maʼnaviy mulkiga aylangan. Chunki, hazratning insonparvarlik gʻoyalari millatidan, jinsidan, ijtimoiy kelib chiqishidan qatʼiy nazar umuminsoniyatning manfaatiga xizmat qilmoqda. Navoiy ijodining markazida inson turadi. Allomaning nazaridagi inson ijodkor, qobiliyatli, bilimli, sabr-qanoatli, rostgoʻy adolatli, halol, insofli …

Islom insonni mukarram qilish boʻyicha koʻrgan choralar ichida libos masalasi ham bor. Bu masalada insonning kiyinish madaniyatiga rioya qilishi oʻzi uchun obroʻ va martaba ekani, goʻzallik va ziynat ekani bir nechta kitoblarimizda zikr qilingan. Alloh taolo Aʼrof surasida marhamat qiladi: “Ey Odam bolalari, batahqiq, sizlarga avratingizni toʻsadigan libos va ziynat …