MAQOLALAR

Qadimdan ilm-maʼrifat markazlaridan biri boʻlgan Buxoro bugungi kunda ham islom olamida bebaho qoʻlyozma asarlar qoldirgan buyuk allomalari, goʻzal va betakror tarixiy obidalari bilan jahon ilm ahlining eʼtirofiga sazovor boʻlib kelmoqda. Tarixda “Qubbatul islom” deya nomlangan aynan shu tabarruk zaminda Abu Hafs Kabiyr Buxoriy, Imom Buxoriy, Ibrohim Saffor Buxoriy, Nuriddin Sobuniy …

“AL-JOMEʼ AS-SAHIH” ASARIDA IMOM BUXORIY QURʼONI KARIMNI TAFSIR QILISHGA OID BOB AJRATISHI  “Al-Jomeʼ as-Sahih” kitobi turli ilmlar hadis, roviylar, fiqh, tarixni jamlovchi kitoblar sirasiga kiradi. Asarda tafsirning boʻlishi esa ochiq-oydin maʼlumdir. Ibn Hajar Asqaloniy “Jomeʼ” kitobidan alohida (tafsirga oid) kitob ajratgan[1]. Shayx Muhammad Fuod Abdulboqiy Imom Buxoriyning “Gʻarib ul-Qurʼon”ga boʻlgan …

“Sahihul Buxoriy”ning tafsir ilmidagi ahamiyati “Tafsir” mufassirlarning taʼrifiga koʻra: Qurʼoni karim lafzlarining botiniy va zohiriy maʼnolarini saqlab qolgan holda maʼnoni til bilan ochiqlash, tafsir etishdir[1]. “Siyarul nabiy” paygʻambar alayhissalomning hayot yoʻlini oʻrganadigan fandir. “Zuhd” istilohi tasavvuf olimlariga koʻra, dunyo, mol mulk, obroʻ va mansabdan yuz oʻgirishni anglatadi[2].  “Riqoq” soʻzi الصحة …

Bugungi kunda Yevropa mamlakatlarida musulmonlar sonining tobora ortib borayotgani va bu hol ayniqsa, Germaniya, Angliya, Fransiya va Italiyada koʻproq kuzatilayotgani barchaga maʼlum. Sanab oʻtilgan davlatlarda islomshunoslik fani oʻz tarixiga ega boʻlib, islom tarixi va falsafasi, islom ilmlari boʻyicha koʻplab asarlar yozilganiga qaramay, uzoq  yillar davomida bu fanga sharqshunoslikning bir boʻlagi …

Ibodatlari, fazllari, taqvolari va solihliklari Hokim aytganlar: “Bizga Muhammad ibn Xolid Muttavviʼiy, u kishiga  Musabbih ibn Saʼid: “Muhammad ibn Ismoil ramazon oyida har kun kunduzi bir marta Qurʼonni xatm qilardilar. Taroveh namozini oʻqib boʻlgach, har uch kunda kechqurun Qurʼonni tushirar edilar”, deganlar”. Bakr ibn Munir aytganlar: “Abu Abdulloh Buxoriyning: “Alloh …

Olimlarning Imom Buxoriy shaʼnlariga aytgan soʻzlari Abu Jaʼfar Muhammad ibn Abu Hotim aytganlar: “Doʻstlarimdan biri: “Muhammad ibn Salomning huzurlarida edim. Muhammad ibn Ismoil kirib keldilar. Chiqib ketganlaridan soʻng Muhammad ibn Salom: “Shu bola qachon huzurimga kirsa sarosimaga tushaman. Hadis va boshqa ilmlar menda chalkashib ketadi. Chiqib ketguniga qadar qoʻrqib turaman”, …

Xotiralari, zakovatlari va ilmlarining kengligi Muhammad ibn Ahmad Gʻunjor “Tarixi Buxoro” kitobida aytganlar: “Men Abu Amr Ahmad ibn Muhammad Muqriydan eshitdim. U kishi Mahiyb ibn Sulaymdan, u kishi Karmana imomi Jaʼfar ibn Muhammad Qattondan Muhammad ibn Ismoilning: “Ming va undan koʻproq shayxdan hadis yozdim. Ularning har biridan oʻn ming va …

Ilm talabida yurt kezganlari va yozgan asarlari Muhammad ibn Abu Hotim Buxoriy aytganlar: «Abu Abdulloh Muhammad ibn Ismoildan eshitdim: “Haj qildim. Akam onamni olib qaytdilar. Men hadis ilmi talabida qoldim. 18 yoshga yetganimda “Qazoyo as-sahobati vat-tobeʼin va aqoviyluhum” (Sahobalar va tobeʼinlarning fatvolari va aytgan soʻzlari) kitobini yoza boshladim. Bu Ubaydulloh …

“Sahihul Buxoriy”ning tafsir ilmidagi ahamiyati  Abu Abdulloh Muhammad ibn Ismoil ibn Ibrohim ibn Mugʻiyra ibn Bardizbah. Boshqa bir rivoyatda – Bazduzbah. Buxorocha bu soʻzning maʼnosi dehqon. Aslida majusiy boʻlgan Mugʻiyra Buxoro voliysi Yamon Juʼfiy qoʻllarida islomga kirganlar. Ismoil ibn Ibrohim oʻqimishli boʻlganlar. Bizga Hasan ibn Ali, u kishiga Jaʼfar Hamadoniy, …

Mustaqillik yillarida islom dini, madaniyati va falsafasini oʻrganishga, islomiy maʼnaviy-axloqiy qadriyatlarni qayta tiklashga katta eʼtibor qaratildi. Chunki islom dini milliy, maʼnaviy-axloqiy qadriyatlarimizga aylangan. Islom taʼlimoti dunyoviy tafakkur bilan sintezlashib ketgan. Sharqda tasavvuf falsafasi rivojlanib, kishilik jamiyatida yaxlit umumfalsafiy merosni yaratishga muhim hissa qoʻshgan. “Oʻzbekistonday oʻtmishi insoniyat tarixi, kishilik hayoti ibtidosi …