MAQOLALAR

Insoniyat yaratilganidan buyon ikki gʻoya orasida yashab kelmoqda. Bir-biriga zid bu gʻoyalarning biri bunyodkor, ikkinchisi vayronkor. Bunyodkor gʻoya bilan insonlar katta yutuqlarga erishgan. U barqaror boʻlgan jamiyatda dunyo xalqlari bir-biriga bilan bagʻrikenglik munosabatida boʻlganlar, hamjihatlikda hayot kechirganlar. Hatto qarindoshlik rishtalarini bogʻlaganlar. Buning aksi boʻlgan vayronkor gʻoya hamma vaqt jamiyatdagi tinchlik …

Insoniyat umr davomida ezgu maqsadlarga erishish uchun doimo saʼy-harakatda boʻladi. Orzu-umidi roʻyobi, farzandlari kamolotini koʻrishi uchun eng zarur omil bu shubhasiz tinchlik va osoyishtalikdir. Bugungi globallashuv jarayoni har birimizdan yurt taraqqiyoti, avlodlar kelajagi va jamiyatning ertangi kuni uchun qaygʻurish, tinch va osoyishta hayotga raxna solayotgan turli tahdidlarga birgalikda kurashishni taqozo …

Tarixiy ildizlari uch ming yildan chuqurroq qadimiyatga borib taqaluvchi oʻzbek davlatchiligi koʻp marotaba yuksalishlar va evrilishlar davrini boshdan kechirgan. Eng qadimgi davlat uyushmalarining shakllanishi natijasida taraqqiy topgan davlatlarning vujudga kelishi, bu davlatlarning Gʻarb va Sharq mamlakatlari bilan “Buyuk Ipak yoʻli” orqali olib borgan aloqalari samarasi oʻlaroq Markaziy Osiyo xalqlari madaniyatining …

Kibermakon internet tarmoqlari orqali amalga oshiriladigan muloqot maydonini ifodalovchi voqelik sifatida 1990 yildan boshlab keng miqyosida rivojlanib, takomillashib kelmoqda. Kibermakon tushunchasini dastlab kanadalik yozuvchi Uilyam Gibson 1982 yil “Burning Chrome” nomli hikoyasida yozadi. Keyinchalik, Gibsonning 1990 yilda yozib tugatgan “Neuromancer” nomli texno-utopik fantastik trilogiyasida qoʻllagan. Asardagi kibermakon tushunchasi millionlab odamlarning …

Maʼmun akademiyasida Movarounnahrlik olimlar. Xorun ar-Rashid tashabbusi bilan Bagʻdodda ilmiy Markaz-Akademiya (“Bayt ul-Xikma”)-tashkil etilib, unga barcha musulmon oʻlkalari, jumladan Oʻrta Osiyodan ham olim va fozillar toʻplangan. Bu markazda Movarounnahr va Xurosondan kelgan Muso Xorazmiy, Ahmad Fargʻoniy, Marvoziy, Marvarudiy, Javhariy kabi olimlar Bagʻdod akademiyasini jahonga mashhur boʻlishida oʼzlarining katta hissasini qoʻshganlar. …

Tinchlik, millatlar va dinlararo bagʻrikenglik, Vatanni ardoqlash, oilani muqaddas sanash kabi gʻoyalarni targʻib qiluvchi dinimiz nomiga dogʻ tushirgan, butun dunyo nigohida islom dinini “terrorizm dini”ga aylantirishga xizmat qilayotgan, musulmonlarni islom sivilizatsiyasi rivojiga qoʻshgan tarixiy xizmatini yoʻqqa chiqarayozgan soxta salafiylik XXI asrda musulmonlar boshiga kelgan eng katta musibat boʻldi. Bu oqim …

“Ishorai sabboba” – bu namozda tashahhudning “Laa ilaaha illalloohu” kalimasini aytish chogʻida oʻng qoʻlning koʻrsatkich barmogʻini yuqoriga koʻtarishga aytiladi. Koʻrsatkich barmoq arab tilida “sabboba” deyiladi. Mazkur ishora ushbu barmoq bilan bajarilgani uchun “ishorai sabboba” deb nomlangan. Bu kalima nafiy va isbotni oʻz ichiga olgan boʻlib, ishora ham shu ikkisini oʻz …

Mavlono Jaloliddin Muhammad ibn Bahovuddin Valad al-Balxiy Rumiy nomi bilan jahonga dong taratgan allomaning taxallusi borasida ham fan olamida bir qator gipotezalar mavjud. Mavlono tugʻilgan joyi nisbatiga koʻra “Balxiy”, doʻsti Shams Tabriziy xotirasiga “Tabriziy” va yashash makoniga koʻra “Rumiy” taxalluslari ostida ijod qildi. Bu nomlar orasida esa u koʻproq Rumiy …

Barchamizga maʼlumki, Islom dini haqida bilimlarini oshirish maqsadida oʻqib-oʻrganayotgan, xususan internet tarmogʻidan foydalanayotgan yurtdoshlarimiz, ayniqsa yoshlarning soni ortib borayapti. Ammo, ana shu saytlarning barchasida ham aqidaviy masalalarda bizning diyorimizda anʼana boʻlgan Moturidiya aqidasiga muvofiq fikrlar berilmaydi. Aqida masalalarida yetarli bilimga ega boʻlmaganlar oʻzlari bilmagan holda Moturidiya aqidasiga xilof boʻlgan masalalarda …

Kalom ilmidagi mavzular orasida qiyomatda Alloh taoloni koʻrish masalasi alohida oʻrin egallaydi. Tarixda adashgan toifalar tomonidan turli talqin qilingan mazkur mavzu boʻyicha ahli sunna val jamoa naqliy va aqliy dalillar asosida oʻz qarashini ilgari surgan. Bu borada mutakallim Mahmud Lomishiy oʻzining “Tamhid” asarida shunday deydi: “Ahli sunna val jamoa eʼtiqodiga …