MAQOLALAR

Bugungi mafkuraviy jarayonlarda insonlarning ongi va qalbini egallash uchun olib borilayotgan kurash maʼnaviy taʼsir koʻrsatishni birinchi oʻringa olib chiqdi. Ushbu jarayonda noanʼanaviy diniy sektalar milliy maʼnaviyat hamda anʼanaviy qadriyatlarga qarshi kurashmoqda. Chunki har qanday milliy maʼnaviyat biron-bir xalqqa yot gʻoyalarni singdirishga harakat qilayotgan kuchlar uchun jiddiy toʻsiqdir. Shuning uchun ham …

Insoniyat tomonidan yaratilgan har qanday kashfiyot yoki ixtiro shaxs kamoloti, uning moddiy va maʼnaviy ehtiyojlarini qondirishga qaratilgan. Bugungi kibermakon taraqqiyoti natijasida biz birgina tugmani bosish orqali e-mail, audio, video, ijtimoiy tarmoqlar kesimida har qanday maʼlumotni uzatish, qabul qilish imkoniyatiga ega boʻldik. Albatta, bunda inson omili, aql zakovati, intellektual salohiyati muhim …

Buyuk muhaddis Imom Buxoriyning shoh asarida ijtimoiy hayotning barcha jabhalariga oid hadislar mavjud. Jamiyat ravnaqi va osoyishtaligining eng old omillaridan biri tinchlik, totuvlik, bagʻrikenglik hisoblanishini hech kim inkor etmasa kerak. Bu xususda “Sahihul Buxoriy”dan qanday saboq olish mumkin? Savolga quyidagi rivoyat bilan javob beramiz. Ahnaf ibn Qays roziyallohu anhudan rivoyat …

Islom tarixiga nazar solinsa, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam davrida ham, sahobai kiromlar davrida ham “Alloh taolo osmondami, yerdami?” degan savolga oʻrin yoʻq edi. Chunki musulmonlar Alloh taoloni Qurʼon va hadis asosida tanir edi. Keyingi salaf ulamolar ham eʼtiqoddan chalgʻituvchi aqidaviy masalalarni ommaga koʻtarib chiqishdan oʻzlarini saqlagan. Tavhidga oid masalalarda ilmsiz …

Hadis ilmi paydo boʻlgan davrdan boshlab muhaddislar ilm talabida oʻzga yurtlarga safar qila boshlagan. Bu jarayon Samarqandga hadis ilmi kirib kelishi va rivojlanishi uchun asosiy omil boʻlib xizmat qilgan. Tarixchilar bu mintaqaga birinchilar qatorida kirib kelgan sahoba va tobeinlarni mintaqadagi ilk muhaddislar qatorida tilga olgan. Abu Usmon Said ibn Usmon …

Hozirda safar oyidan, “ikki hayit orasidan” shumlanish ham odamlar orasida uchramoqda. “Safar oyida fotiha qilib boʻlmaydi”, “safar oyida toʻy qilish, safarga chiqish mumkin emas”, “safar oyida tijoriy shartnoma qilib boʻlmaydi”, “safar oyida uyga koʻchib boʻlmaydi”, “ikki hayit orasida toʻy qilish mumkin emas” kabi asossiz soʻzlar tarqalib ketayotgani kishini tashvishga soladi. …

Sarvari koinot Paygʻambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam sahobai kiromlar orqali bizga islom dini aqidalari, shariat hukmlarini bekamu koʻst oʻrgatib ketdilar. Sahobalardan tortib to bizning asrimizgacha oʻtgan ulamolar ummatga nafaqat shariat ahkomlarini tushuntirish, balki musulmonlar kirib qolgan bidʼat va xurofotlarga qarshi jiddiy kurashib kelgan. Lekin shunga qaramay, musulmon xalqi oʻrtasida dinga …

Bir necha asrlardan buyon mufassirlar uchun asosiy manbalardan biri boʻlib kelayotgan “At-Taysir fit tafsir” kitobi tadqiqotchilar eʼtiborini oʻziga jalb etib kelmoqda. U yozilish uslubining oʻziga xosligi, maʼnolarning aniq-ravshanligi, dalillarning kuchliligi, fasohat va balogʻatning boshqa tafsirlarda uchramaydigan usullarini mujassam etgani bilan ajralib turadi. Asarda Qurʼoni karimning yetti xil qiroati, suralarning fazilatlari, …

Insonning biror amalni yaxshi koʻrib, unda bardavom boʻlishi goʻzal sifatlardandir. Hayotda har bir kishining oʻzi xohlab, sevib tanovul qiladigan taomi, yaxshi koʻrgan kishisi, kiyimi va boshqa narsalari boʻlib, vaqti-vaqti bilan oʻsha taomlardan yegisi, yaxshi koʻrgan kishisini koʻrgisi keladi. Moʻmin bandani bu dunyoda yaxshi koʻrgani, avvalo, uning ota-onasi, oilasi, yaqin qarindoshlaridir. …

Hozirgi kunda yurtimizda islom ilmlari tarixiga, hadisshunoslik va tafsir ilmiga qiziqish tobora oshmoqda. Ayniqsa, keyingi yillarda islom ilmlarining oltin davrini boshlab bergan asrlarni oʻrganishga keng imkoniyatlar ochilishi bilan bu ishtiyoq yanada kuchaymoqda. Bunday asarlar qatorida Movarounnahrda yashab ijod etgan yetuk alloma, faqih va mufassir, balogʻat va fasohat ilmi, tilshunoslik boʻyicha …