Jahonda sodir boʻlayotgan globallashuv jarayonlarida din omilining oʻrni tobora ortib bormoqda. Dunyoga xavf solayotgan ekstremistik va xalqaro terroristik faoliyatning aksar holatlarda din niqobi ostida harakatlanayotgani masalaga jiddiy yondashuvni talab qiladi. Shu bois ham bugun din va uning insonparvarlik, ezgulik, tinchlik gʻoyalarini dunyoga yetkazish muhim ahamiyat kasb etmoqda. Har bir mamlakatda …
BatafsilMUSTAQILLIK YILLARIDA TASAVVUF TAʼLIMOTINING TADQIQ ETILISHI
Mustaqillikning ilk yillarida islom diniga qoʻyilgan bir asrlik cheklov [4:252] barham topib, eʼtiqod erkinligi uchun imkoniyat kengaydi[32:176-177]. Islom arkonlari jamiyatimiz kundalik hayotida tatbiq etila boshlandi va ilmiy-maʼrifiy yoʻnalishda ham koʻplab tadqiqotlar amalga oshirildi. Islom dini zamirida vujudga kelgan tasavvuf taʼlimoti, asrlar davomida shakllandi va taraqqiyot bosqichlaridan oʻtdi [20:3]. Tasavvuf taʼlimotiga …
BatafsilOʻZBEKISTONDA DINIY-MAʼRIFIY SOHADA XAYRIYA VA HOMIYLIK FAZILATLARI: “VAQF” XAYRIYA JAMOAT FONDI FAOLIYATI MISOLIDA
Maʼlumki, xayriya va homiylik qadriyatlari Oʻzbekiston tarixining turli davrlarida turli koʻrinishlarda aks etib, har xil yondashuvlar asosida shakllanib kelgan. Homiylik va saxovat kishilararo munosabatda birdaniga paydo boʻlib qolmagan. Ular inson paydo boʻlganidan buyon asta-sekin, dialektik tarzda rivojlanib, muhim insoniy qadriyat darajasiga koʻtarilib borgan. Homiylik va saxiylik oʻzbek mentalitetining tarkibiy qismi …
BatafsilOʻZBEK DAVLATCHILIGI TARIXINI OʻRGANISHDA “NIZOM AT-TAVORIX”NING AHAMIYATI
Oʻzbek davlatchiligini boshqargan somoniylar, saljuqiylar, anushteginiylar hamda moʻgʻullarga qaramlik davri (1220–1370) tarixiga oid manbalardan biri Bayzoviyning umumiy tarix yoʻnalishida yozilgan “Tarixlar tizmasi” (نظام التواریخ) asaridir. Asar muallifining toʻliq oti Nosiriddin Abu Saʼid (yoki Abulxayr) Abdulloh ibn Abu Qosim Umar ibn Muhammad ibn Abu Hasan Ali Bayzoviy Sheroziy Shofeʼiy boʻlib, Sheroz …
BatafsilMILLIY KONTENT nima uchun kerak? YOXUD MAQSAD — HUDUDLAPNI EMAS, ONGNI EGALLASH
Yaqinda oʻtgan asrning 40-yillari oxirida suratga olingan filmdan lavha koʻrib qoldim. Unda bir dasturxon atrofida millatimiz vakillari, asosiy qismi qizlar boʻlgan davrada hamma pivo ichib oʻtiribdi. Hattoki qiz bitta pivoni qoʻliga olib, ikkinchisini otasiga uzatyapti. Bu lavha diyorimizdagi xuddi odatdagi hayotiy voqealar singari aks ettirilgan. Aslida, bu holni oʻsha davrning …
BatafsilPAYGʻAMBARLIKNING XALQ UCHUN AHAMIYATI HAQIDA KUMUSHXONAVIY GʻOYALARI
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev 2022-yilga “Inson qadrini ulugʻlash va faol mahalla yili” deb nom berdi [1]. Inson butun borliqning gultojidir. Alloh insonni ikki olamda saodatli boʻlishini istaydi. Shuning uchun insonlarga toʻgʻri yoʻlni koʻrsatish maqsadida vaqt va zamonga qarab paygʻambarlarini yuborib turgan. Paygʻambarlikning hikmati va ularning vazifalari toʻgʻrisida Alloh taolo Qurʼoni karimda …
BatafsilBUJAYRIY NISBALI ROVIYLAR SILSILASI
IX-XII asrlar islom olamida ilm-fan rivojining oltin davri sifatida eʼtirof etilgan. Koʻplab manbalarda ayni oʻsha davrda Bujayriy nisbasi bilan tanilib, samarali ijod qilgan allomalarning hayoti va ilmiy merosi haqidagi maʼlumotlarni uchratish mumkin. Tadqiqotlar natijasi shuni koʻrsatadiki, Bujayriy nisbasi biror joy yoki kasbga emas, Bujayr ismli shaxslarga nisbatan qoʻllangan. U Bujayr …
BatafsilTarozidan urib qoluvchilarga vayl boʻlsin
(Abu Hafs Nasafiyning «At-Taysir fit tafsir» asari asosida) Ijtimoiy hayotda odamlar bir-biri bilan oldi-sotdi qilib, narsa almashib yashaydi. Narsa yoki xizmat evaziga haq toʻlaydi. Shu jarayonda nafsiga boʻyin egadigan, oʻzgalar haqidan qoʻrqmaydigan, haromdan hazir qilmaydigan kimsalar odamlarni aldashga, oʻlchov-tarozidan urib qolishga urinadi, bu ishlarining oqibatiga koʻz yumadi. Alloh taolo bunday …
BatafsilXIX ASR OXIRI VA XX ASR BOSHLARIDAGI SAMARQAND MAʼRIFATPARVARLIK ADABIYOTI NAMOYANDALARIDAN BIRI SABRIY MUFTAQIRIY MEROSI
Sabriy naqshbandiya tariqati vorisi, XX asr boshlari adabiy jarayoniga oʻziga xos hissa qoʻshgan, shoir, shayx va tariqat piridir. Uning ijodi haqidagi maʼlumotlar tor doiradagina maʼlum. “Oʻzbekiston tarixi” telekanalida efirga uzatilgan “Millat fidoyilari” koʻrsatuvida [4] ijodkor haqida batafsil maʼlumot berildi. Koʻrsatuvda Sabriy hayoti, faoliyati va adabiy merosi tilga olinib, qatagʻon qurboniga …
BatafsilRASULULLOH SOLLALLOHU ALAYHI VASALLAMNI YAXSHI KOʻRISH (bir hadis sharhi)
عَنْ أبي هرَيرَةَ رَضي الله عَنْه، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلَّى الله عَلَيْه وَسَلَّمَ قَالَ: فَوَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَا يُؤْمِنُ أحَدُكُمْ حتَّى أكُونَ أحَبَّ إلَيْهِ مِنْ وَالِدِهِ وَوَلَدِهِ Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Jonim tasarrufida boʻlgan Zotga qasamki, sizlardan biringiz toki men uning nazdida otasi va …
Batafsil