Imom Buxoriy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi bukhari.uz
MASHINA HAYDOVCHINING 66 ta ODOBI ni ULUGʻ USTOZ ULAMOLARIMIZ bayon qilib berganlar:
DONO XALQIMIZ MAQOLLARI:
ULUGʻLARDAN HIKMATLAR:
Dovud paygʻambarning oʻttizta oʻgʻillari boʻlibdi…
Bir kuni peshin namoziga odamlar kechika boshlabdi. Dovud paygʻambar orqalariga qarasalar, oʻng tomonlarida oʻn beshta oʻgʻillari, chap tomonlarida oʻn beshta oʻgʻillari oʻtiribdi ekan.
Shunda sal maqtanchoqlikka boʻy oldirib:
– Oʻzimiz ham bir jamoa ekanmiz-ku, elni kutmasdan namozimizni boshlayveramiz… Xudo xohlasa, oʻttiz oʻgʻlim bor, haq dinni butun elga oʻzim yetkazaman, degan oʻy kelib, namozni boshlab ketibdilar.
…Xudoga Dovud paygʻambarning bu ishlari yoqmadi. Dovud paygʻambar namoz vaqtida “Assalomu alaykum varahmatulloh!” deb, oʻng tomonga salom berganlarida oʻn beshta oʻgʻillari jon topshirdi. Chap tomonga salom berganlarida, qolgan oʻn beshta oʻgʻillari bandalikni bajo keltirdi.
Xatosini uqqan Dovud paygʻambar alayhissalom koʻz yoshlarini daryo qilib, Yaratgandan kechirim soʻradilar…
Rahmi cheksiz Alloh taolo:
– Oʻttizta oʻgʻlingizni qaytarib beraymi yo oʻttizini oʻrnini bosadigan bitta oʻgʻil beraymi? – deb soʻradi.
– Sening amring ikki boʻlmaydi… Oʻttiz oʻgʻlimning jonlari jannatda boʻlsin… Menga ularning oʻrnini bosadigan bitta oʻgʻil bersang bas…
– Aytganingiz boʻlsin! Lekin bolaning umri qisqa boʻladi. Men unga faqat toʻqqiz yil umr beraman.
– Mayli, shunisiga ham shukr! – deb, Dovud paygʻambar kelasi yil oʻgʻil koʻradilar.
U bolaning ismi Sulaymon edi. Sulaymon ish buyurishga yarab qolgan paytida Dovud paygʻambar uning qoʻliga qumgʻon (obdasta), yelkasiga sochiq osib:
– Oʻgʻlim, sen endi bizning uyga kelgan mehmonlarning yosh-mi, qari-mi hammasining qoʻliga suv quyib turgin! Suvni uch marta uzib-uzib quyasan. Toʻrtinchi marta, agar mehmon soʻrasa, quyasan.
– Ota, nega uzib quyishim kerak?
– Sababi – oʻlikni yuvishganda suvni uzmay quyadi. Sen axir suvni tirik odamlarga quyasan-da, oʻgʻlim… Ikkisini farqi bor – dedilar.
Dovud paygʻambarga kelgan yosh-qarining hammasi, suv quyib turgan Sulaymonga “Yuzga kir, bolam!”, “Qoʻling dard koʻrmasin!”, “Katta olim boʻlgin!”, “Podsho boʻlgin!”, “Ulugʻ inson boʻlgin!”, “Umring uzoq, rizqing butun boʻlsin!”, deb rahmatlar aytardi.
Bir kuni Sulaymon toʻqqiz yoshga toʻldi.
U paytlarda bolasi toʻqqizga toʻlgach, uni bir qizga unashtirib qoʻyish lozim edi. …Lekin Allohning “bolaga faqat toʻqqiz yil umr beraman” degani Dovud alayhissalomning eslarida edi.
Bir kuni Dovud paygʻambar saharda Allohni zikr qilib oʻtirar edilar… Sulaymonning yoshi toʻqqizdan oshdi. U endi jon taslim qilishi kerak edi. Buning tirik qolganining sababini soʻradi va agar jonini olmaydigan boʻlsa, bolani unashtirish lozimligini aytdi…
Shunda Haq Taolo:
– Mening ismlarimdan biri – Rahimdur! Minglab odamlar sizning bolangizga uzoq umr tiladi. Men shuncha xalqning duosini qaytara olmayman… Sulaymon uzoq umr koʻradi, U barcha yerdagi maxluqlarni, osmondagi qushlarning va barcha dengizdagi baliqlarning tilini biladigan boʻladi. Barcha odamlar va jinlarga hukmronlik qiladi, – deb javob berdi.
Ana shundan boshlab yosh bolalar qariyalarning duosini olsin, deb, toʻy-marosimlarda ularga suv quydirib qoʻyadigan betakror va beqiyos goʻzal urf-odat paydo boʻlibdi…
«Agarchi ul oyoq ostidadur xor –
Xudo maxluqidur, ogʻritma zinhor!
Takabbur qilmagʻil, ey, bemaʼoniy,
Faloniy oʻgʻlidurman deb faloniy!»
(Soʻfi Ollohyor quddisa sirruhu)
«Burungʻi holigʻa qilma nazzora,
Ani Tangrim aziz etsa na chora?!?
Ishonma otagʻa, qolma talabdin!
Qiyomatda soʻralmasdir nasabdin».
(Soʻfi Ollohyor quddisa sirruhu)
(Abdulla Oripov)
(Abdulla Oripov).
(2 – qism tugadi. Davomi bor…)
