MAQOLALAR

Alisher Navoiy “Farhod va Shirin” dostonida Sheroz va Tabriz shaharlarini bejiz alohida taʼkidlab koʻrsatmagan koʻrinadi. Chunki, Eronning bu ikki qadimiy shahrida azaldan turkiyzabon adabiyot taraqqiy etgan, jumladan, bu shaharlarda Navoiy asarlari ham qayta koʻchirilgan. Bunda, albatta, kotiblar, xattotlarning xizmati katta boʻlgan[1]. XV asr oxirlarida bu yerda faoliyat koʻrsatgan eng mohir …

Xojagon-naqshbandiya tariqati uzoq tarixga ega boʻlgan Markaziy Osiyo tasavvuf maktabi anʼanalari davomchisi sifatida mahalliy ildizlarga ega boʻlib, jumladan, Hakim Termiziy (205/820 – 320/932), Abu Bakr Kalobodiy (305/917 – 385/995), Mustamliy Buxoriy (vaf. 434/1043) kabi soʻfiylar va tasavvuf nazariyotchilari gʻoyalaridan taʼsir olgan. Shunday boʻlsa-da, xojagon-naqshbandiya tariqatining bevosita muayyan tashkilot sifatida vujudga …

Koreya davlatchilik tarixi oʻziga xos xususiyat va mintaqa madaniyati umumiy manzarasiga hal qiluvchi taʼsir koʻrsatgan jihatlarga ega. Koreys manbalarida Koreya yarimoroli va musulmon dunyosi oʻrtasidagi aloqalar XI asrdan, arab manbalarida esa musulmonlarning ushbu yarimorol bilan munosabatlari Birlashgan Silla (661-935 yy.) podsholigi davridan boshlangani qayd etilgan. Savdo maqsadida Xitoyga kelgan koreys …

Ona Vatanga muhabbat, el-yurtga beminnat xizmat qilib, ozod, erkin va farovon jamiyat barpo etish taraqqiyparvarlarning eng ulugʻ orzusi boʻlgan. Mahmudxoʻja Behbudiy, Abdulla Avloniy, Munavvar Qori Abdurashidxonov, Abdurauf Fitrat, Alixontoʻra Sogʻuniy, Abdulla Qodiriy, Ismoil Obidov, Ubaydulla Xoʻjayev, Ahmadjon Bektemirov, Polvonniyoz Hoji Yusupov, Tavallo, Choʻlpon kabi jadid namoyandalarning ilm-maʼrifat yoyish yoʻlidagi saʼy-harakatlari, …

Maʼlumki, bugungi kunda dunyoda 1600 dan ortiq millat va elat vakillari yashaydi. Xaritada esa 200 dan ortiq davlatni koʻramiz. Demak, davlatlarga koʻp millatlilik xosdir. Mazkur millatlar vakillari turli eʼtiqod, xususan, diniy eʼtiqodga amal qiladi. Bu 130 dan ortiq millat vakillari istiqomat qiladigan Oʻzbekiston uchun ham xosdir. Aholining 90 foizdan ortigʻi …

Islom dinida kasalni ziyorat qilish eng ulugʻ savobli amallardan biri hisoblanadi. Barcha ezgu amallar kabi bu ishni ham astoydil, ixlos bilan ado etish lozim. Kishi bemor boʻlganda savobli va xayrli ishlarni qila olmay qolsa, bemor paytida ham shu ishlarining savobi yozilaveradi. Muborak dinimizda bemorning har bir holati ibodat qilgan qatorida …

Oʻzining johilona fatvolari bilan mashhur boʻlgan A.Zufar yana bir gʻaroib chiqish qildi. Goʻyo Sof Islom taʼlimotlarini hech qanaqasiga rasmiy olimlar va muassasalardan olib boʻlmaydi. Haqiqiy islom taʼlimotlarini faqat va faqat norasmiy domlalardan topish mumkin, degan fikrni olgʻa surdi. Oʻzining gaplariga Imom Mahdiy haqidagi hadislardan ishoralar topib, dalil qilgan. Lekin haqiqat …

Hanafiy mazhabining uch ulugʻ imomidan biri – Muhammad ibn Hasan Shayboniy Iroqda imom Abu Hanifa va Abu Yusufdan taʼlim olib, olimlik darajasiga yetganidan soʻng Madinaga safar qilgan. Imom Molik huzurida uch yil turib, uning mashhur asari – “Muvatto”dan dars olgan, undagi hadislarni bevosita muallifdan eshitgan, uning fiqhi, ilmi va rivoyatidan …

Islom dinida Quroni karimdan soʻng ikkinchi manba boʻlib eʼtirof etilgan kitob Imom Buxoriyning “al-Jomeʼ as-sahih” – (“Ishonarli hadislar toʻplami”) asaridir. Hadis ilmining sultoni, ulugʻ bobokalonimiz Muhammad ibn Ismoil Buxoriy taʼlif etgan bu asar, koʻplab nusxalarda musulmon xalqlarining orasida tarqalib, unga yuzlab sharhlar bitilgan va dunyoning turli tillariga tarjima qilingan va …

Imom Buxoriy oʻziga xos ijtihodi bilan fiqh ilmining ham peshvosi boʻlgan. Ammo ulamolar nazdida fiqh ilmidagi oʻrni hadisshunoslikdagidek, ochiq-ravshan namoyon boʻlmagan. Bunga sabab fiqhdagi ijtihodining barchasi maxfiy hisoblanadi. Shu sababli fiqh borasidagi peshvoligi faqat ikkita ish bilan chegaralanib qolgan. Birinchisi, ulamolar haqqiga maqtovlar aytib, “Faqih” deb sifatlagan boʻlsa, ikkinchisi, Imom …