MAQOLALAR

Bir hadis sharhi Imom Buxoriyning “Sahihul Buxoriy” toʻplamida kelgan hadislar hayotning barcha jabhalarini qamrab oladi. Yaxshilik qilish haqidagi hadislar shular jumlasidandir. Ulamolar shunday hadisi shariflardan birini qanday sharhlagani va unda bayon etilgan odob-axloqqa oid masalalarni koʻrib chiqsak. Abu Muso Ashʼariy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Har bir musulmonning …

Hozirgi kunda dunyodagi koʻplab mamlakatlar qatori, musulmon oʻlkalarida ham fahsh ishlar kuchayib, keng yoyilib bormoqda. Uning oldini olish esa dolzarb muammo boʻlib qolmoqda. Islom dini bunday shaytoniy illatlardan qattiq qaytaradi. Alloh taolo Qurʼoni karimda: ﴿ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا لَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ وَمَنْ يَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهُ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ …

Ilm-maʼrifatga erishish uchun insoniyatga berilgan vositalar orasida eng ahamiyatlisi aqldir. Chunki inson eshitgan, koʻrgan yoki  oʻqigan narsalarini faqatgina aql vositasida tushuna oladi. Demak, aql oʻzi nima ekanini bilish muhim. Koʻpchilik olimlarning fikriga koʻra, aql inson jismiga biriktirilgan, ammo tanadan hisoblanmaydigan, nurdan yaratilgan mustaqil mavjudot hisoblanadi. Lugʻat olimlari: “aql” soʻzi “tuya …

Muqaddas manbalarda kishi niyatining xolis va amalining xayrli boʻlishi haqida qaygʻurmogʻi lozimligi taʼkidlanadi. Paygʻambar sollallohu alayhi vasallam: “Albatta, amallar niyatlarga bogʻliqdir”, deganlar. (Imom Buxoriy rivoyati) Chunki kishi niyat bilan oʻz hojati uchun qiladigan har bir amalini ibodat darajasiga koʻtaradi. Amallar bir xil boʻlsa-da, niyatga qarab turli natijalar beradi. Shuning uchun islomda har bir …

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ummat uchun vafot etgan kishini dafn qilish tartibi borasida buyuk bir namunani sunnat qilib qoldirdilar. Bu anʼana hozirgacha oʻzgarmasdan davom etib kelmoqda. Bunga koʻra, mayyit (vafot etgan kishi) janoza oʻqish uchun keltirilganda imom: “Dunyodan oʻtgan marhum holi hayotda bilib-bilmay birortamizning koʻnglimizni ogʻritgan boʻlsa, hamma rozimi?” deb …

Bir hadis sharhi Inson boshqalar bilan muomalada samimiy, ochiqkoʻngil boʻlishi kerak. Bu rishtalar muctahkamligi va jamiyat birdamligining muhim omilidir. Uning ziddi boʻlgan ikkiyuzlamachilik, munofiqlik odamlar orasini buzadigan, jamiyatda parokandalik paydo qiladigan, insonlarning bir-biriga ishonchini yoʻqotadigan razil illatlardir. عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم قَالَ: »آيَةُ المُنافِقِ ثَلاثٌ: …

Bir hadis sharhi Paygʻambarimiz sollallohu alayhi vasallam yomon axloqdan saqlanishga buyurganlari kabi, chiroyli xulqqa ega boʻlish uchun harakat qilishga chaqirganlar.    عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّه صلى الله عليه وسلم خَصْلَتَانِ لاَ تَجْتَمِعَانِ فِي مُنَافِقٍ حُسْنُ سَمْتٍ وَلاَ فِقْهٌ فِي الدِّينِ Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Rasululloh …

Saudiya Arabistonining Madina shahrida joylashgan Masjidun nabaviya kutubxonasi 1933 yilda Podshoh Abduaziz Saud tashabbusi bilan tashkil qilingan[1]. Unda islom ilmlari rivojiga ulkan hissa qoʻshgan allomalarning turli sohalarga oid asarlari va tarixiy hujjatlar saqlanadi. Mazkur kutubxonada “Sahihul Buxoriy”ning yigirmadan ziyod qoʻlyozma va toshbosma nusxasi ham bor. Quyida shu nusxalardan biri, kutubxona …

Toʻrtinchi dars. Ota-onaning haqlari Ey oʻgʻlim! Qanchalik ota-onang xizmatida boʻlib mashaqqat cheksang-da, ularning senda haqlari juda koʻpligini doim yodingda tut. ﴿فَلَا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُلْ لَهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا﴾ ﴿وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُلْ رَبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا﴾ “(Ey inson!) Agar ularning biri yoki ikkisi huzuringda keksalik …

Bir hadis sharhi Darhaqiqat, ilm Alloh taoloning bandalariga bergan eng goʻzal atosi, bebaho neʼmati lutfu-marhamatidir. Zero, uning sababidan inson Allohni, uning Rasulini, halol-haromni, bu dunyoga nima maqsadda kelganini anglaydi. Natijada hayoti davomida Uning roziligini istab ish yuritadi. Dunyoning taraqqiy etishi, insoniyat farovon hayot kechirishining negizida ham ilm yotadi. Muqaddas islom …