MAQOLALAR

Qurʼoni karimda din ishlaridan ayrimlari ochiq-oydin bayon qilingan boʻlsa, ayrimlari Paygʻambar alayhissalomning hadislari orqali yoritib berilgan. Alloh taolo: “Sizga esa odamlarga nozil qilingan (maʼlumotlar)ni bayon (tafsir) qilib berishingiz uchun va tafakkur qilsinlar, deb bu zikrni (Qurʼonni) nozil qildik” (Nahl surasi, 44-oyat), deb taʼkidlagan. Demak, Qurʼoni karimni Alloh taolo iroda qilganidek tushunish uchun Paygʻambar alayhissalomning hadislariga murojaat qilish …

Bir hadis sharhi Islom odamlar hayoti goʻzal, jamiyat tinch-osoyishta boʻlishi uchun muayyan chegaralarni belgilagan. Bu cheklovlarni buzganlar atrofdagilarga salbiy taʼsir oʻtkazishi barobarida, oʻziga ham zulm qilgan boʻladi. Chegarani buzmaslikning eng yaxshi yoʻli esa unga yaqin yoʻlamaslikdir. Buning taʼrifini Paygʻambar alayhissalom chiroyli tarzda keltirganlar. عَنْ عَامِرٍ قَالَ: سَمِعْتُ النُّعْمَانَ بْنَ بَشِيرٍ …

Bir hadis sharhi Oʻzbek xalqi azaldan mehmondoʻstligi, shirinsoʻzligi va samimiyati bilan mashhur. Qaysi bir xonadonga kirmang, uy sohibi tanisa-tanimasa bir piyola choy taklif qiladi. Xalq orasida “Mehmon – otangdek ulugʻ” degan hikmatli soʻz ham bejiz aytilmagan. Buning zamirida ulkan maʼno yashiringan. Allomalarimizning hadis ilmiga doir asarlarini mutolaa qilganda mehmonni izzat-ikrom …

Bir hadis sharhi Rostgoʻylik eng ulugʻ xulq va qadri baland xislatlardan biridir. U dunyo-yu oxiratda saodat va najotga erishish vositalaridan hisoblanadi. Rostgoʻylikning ahamiyati, yuksak darajasi va taʼsirining kattaligi tufayli Alloh taolo bandalarni unga undadi va: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ﴾ “Ey imon keltirganlar! Allohdan qoʻrqingiz va sodiq kishilar …

AVVALGI DINLARDAGI GʻULUV Dinda chuqur ketish musulmonlar orasida turlicha boʻlganidek, avvalgi dinlarda ham turlicha boʻlgan va Qurʼoni karimda oʻtgan ummatlarni dinda chuqur ketib, amallarni bajarishda mubolagʻa qilishi taʼqiqlangani ochiq-oydin bayon qilingan. ﴿ قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعُوا أَهْوَاءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَأَضَلُّوا …

Oʻn ikkinchi dars. Rostgoʻylikning fazilati. Ey oʻgʻlim! Musulmon kishi ixlosmand va taqvodor boʻlishi bilan bir qatorda rostgoʻy boʻlishi ham lozim. Alloh taolo Qurʼoni karimda bunday deydi: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ﴾ “Ey iymon keltirganlar! Allohdan qoʻrqingiz va (iymonda) sodiq kishilar bilan birga boʻlingiz!”[1] Alloh taoloning bu amrida ikki narsani …

Alisher Navoiy maʼnaviy merosida ilgari surilgan komil inson konsepsiyasida ilmu maʼrifat, taʼlim-tarbiya masalalari targʻibi ustuvor ahamiyat kasb etadi. Mutafakkir jamiyat taraqqiyotida mazkur sohalar rivoji muhim oʻrin  tutishini yaxshi anglagan va asarlarida bunga koʻp bora toʻxtalgan. Jumladan, “Saodatmand agar olim boʻlsa, nodonlar soʻzi anga mujibi ibrat va eʼtibor; besaodat johil boʻlsa, …

Avvalroq Imom Buxoriy rahmatullohi alayhning Michigan kutubxonasida (AQSH) saqlanayotgan “Al-Jomeʼ as-sahih” asarining birinchi va ikki nusxasi bilan tanishgan edik. Quyida ushbu asarning uchinchi nusxasi haqida qisqacha maʼlumot berib oʻtamiz. Kitobning bu nusxasi ham “Vahiyning boshlanish kitobi” bobidagi 1-hadisdan boshlanib, “Duolar kitobi” bobidagi 7563-hadis bilan nihoyalangan. Kitob toʻliq holatda, yaxshi saqlangan. …

Bir hadis sharhi Nabiy sollallohu alayhi vasallam ozga qanoat qiladigan eng zohid zot boʻlganlar. Alloh bergan barcha mol-mulklarini Allohning yoʻlida faqir va muhtojlarga ehson qilib yuborardilar.  عَنْ أَنَسٍ رضى الله عنه قَالَ وَلَقَدْ رَهَنَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم دِرْعَهُ بِشَعِيرٍ، وَمَشَيْتُ إِلَى النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم بِخُبْزِ شَعِيرٍ …

Gʻuluvning lugʻaviy va istilohiy maʼnolari Gʻuluv (الغُلو) soʻzi lugʻaviy jihatdan: chegaradan oshib oʻtish, biror bir ishda haddan oshmoq maʼnosini anglatadi. Qozondagi suv issiqning shiddatidan qaynab toshsa ham “غَلَا القِدرُ” deb aytiladi. Matoning narxi odatiy narxidan oshsa ham “غَلا السعر” – mato qimmat boʻldi, deyiladi[1]. Istilohiy maʼnosi: Biror narsada haddan oshib …