Home / ҚЎЛЁЗМАЛАР

ҚЎЛЁЗМАЛАР

فرض عين (Фарзи айн)

№ inv. MR 481/III Муаллиф – номаълум. Фиқҳ. Асар ҳар бир мусулмонга шариат аҳкомларидан фарз қилинган қирқта амал ва унга тааллуқли масалалар баён этилган. Асар ўрта асрларда кичик ёшдаги болаларнинг мактабда ўқиладиган дарсликларидан бири бўлган. Шунингдек, Муҳаммад пайғамбар (с.а.в.)нинг ўнта ҳадиси ва уни ўқиш хислатлари зикр этилган. Нусха тўлиқ. Басмала …

Батафсил

شرح علی مختصر مطالب المصلى (Шарҳ ала мухтасар Матолиб ал-мусолли)

№ inv. MR 481/II Муаллиф. Муҳаммад Амин ибн Муҳаммад Имом (2а). Фиқҳ. Мазкур асар Лутфуллоҳ Насафий Фозил Кайдоний (ваф. 750/1349 й.)нинг “Матолиб ал-мусолли” (Фиқҳ ал-Кайдоний) асарига ёзилган шарҳдир Асар ислом оламида фиқҳий масалаларни ишлаб чиқишда муҳим асарлардан бири ҳисобланган. Муҳаммад Амин ибн Муҳаммад Имом бу асарни ҳар бир бобларига алоҳида тўхталиб, …

Батафсил

مطالب المصلي (Матолиб ал-мусолли)

№ inv. MR 481/I Муаллиф. Лутфуллоҳ Насафий ал-Фозил ал-Кайдоний (ваф. 750/1349 й.). Фиқҳ. Асар ўз даврида Марказий Осиё ҳудудида муҳим фиқҳий асарлардан бири ҳисобланган. Ҳажм жиҳатидан кичик бўлсада, унда фиқҳ илмига ва шаръий масалаларга бағишланган. Асар Марказий Осиё мадрасаларида ўзоқ вақт давомида дарслик сифатида фойдаланилган. Нусха тўлиқ эмас. Басмала (в. …

Батафсил

ديوان بيدل (Девони Бедил)

№ inv. MR 340 Муаллиф. Мирзо Абдулқодир Бедил (ваф. 1133/1720-21 й.). Шеърият. Муаллиф – файласуф, донишманд жамиятшунос ва табиатшунос олим бўлиб, форс адабиётида мумтоз адиб сифатида танилган. Мирзо Бедил ўзининг серқирра ижоди билан Ҳиндистон, Ўрта Осиё халқлари ижтимоий-сиёсий ва бадиий тафаккури тарихида муҳим роль ўйнаган, ҳаётлигидаёқ Ҳиндистоннинг фозил ва донишмандлари, …

Батафсил

تصريف الأفعال (Тасриф ал-афъол)

№ inv. MR 319/V Муаллиф. Шасиддин Муҳаммад ибн Абулқосим Муиззий (IX-X/XIV-XV аср). Грамматика. Асарда араб тили грамматикасидаги сўзларнинг боғланиниш усулларига оид мавзулар ёритилган. Марказий Осиё ҳамда татар мадраса ва диний мактабларида дарслик сифатида ўқитилган. Нусха тўлиқ. Басмала (в. 69а). Асар боши (в. 69а) : الحمد لله على نعمائه و الصلوة على …

Батафсил

تصريف العزّي (Тасриф ал-иззи)

№ inv. MR 319/IV Муаллиф. Иззиддин Абдулваҳҳоб ибн Иброҳим ибн Абулмаолий Хазражий Занжоний (655/1257 й.). Грамматика.. Асар араб тили морфологиясига бағишланган. Унда сўз бўлаклари, феъл ва унинг боблари мисоллар билан келтирилиб, кенг ёритиб берилган. Мазкур асар Марказий Осиё мадрасаларида сарф илмидан бошланғич дарсликлардан бири ҳисобланган. Нусха тўлиқ. Басмала (в. 59а). …

Батафсил

العوامل المائة (Ал-авомил ал-миа)

№ inv. MR 319/III Муаллиф. Абдулқоҳир ибн Абдураҳмон Журжоний (ваф. 471/1078 й.). Грамматика.. Ушбу асар араб тили грамматикасига оид бўлиб, унда оятлар грамматик таҳлил қилинган. Миа (юзта) омил, муножат (чақирув) ҳарфлари, зарф аз-замон ва зарф ал-макон, ан-нақисот (исмларнинг бош келишикда, кесимнинг эса фатҳа келишигида келиши), феълларни жазм (сукун) қилиши келтирилган. Марказий …

Батафсил

حركات الإعراب (Ҳаракот ал-эъроб)

№ inv. MR 319/II Муаллиф. Маҳмуд ибн Умар Замахшарий Хоразмий (ваф. 538/1144 й.). Грамматика. Асар араб тили грамматикасига оид бўлиб, олд кўмакчиларнинг турлари ва уларнинг гапларда қўлланилиш қоидалари, феълларнинг тусланиши, исмларни мансуб (фатҳа) қилиши, кесимни эса марфуъ (бош келишик)да келтирилиши, феълларни жазм (сукун) қилиши келтирилган. Асарга бир қанча шарҳлар ёзилган. Нусха …

Батафсил

الكافية فى النحو (Ал-кофия фи ан-наҳв)

№ inv. MR 319/I Муаллиф. Жамолиддин Абу Умар ибн Абу Бакр ибн Ҳожиб (ваф. тахм. 646/1249 й.). Грамматика. Асар араб тили грамматикасига бағишланган бўлиб, унда араб тилидаги гап, сўз бўлаклари, эга ва кесим муносабати, олмошлар, сифат ва сифатдошлар, келишиклар, феъл ва юкламалар ҳақида батафсил маълумотлар берилади. Мазкур асар ўрта аср мадрасаларида …

Батафсил

رسالة (Рисола)

№ inv. MR 274/XII Муаллифи – номаълум. Фиқҳ. Мазкур асар фиқҳ илмининг фазилатига оид бўлиб, у фиқҳ илмининг фазлатига далолат қилувчи оят ва ҳадисларни ўз ичига олган. Шу билан бирга унда саҳоба ва мужтаҳид уламоларнинг сўзларидан иқтибослар ҳам келтирилган. Нусха тўлиқ эмас. Басмала (в. 335б). Асар боши (в. 335б): سپاش …

Батафсил