Home / МАҚОЛАЛАР

МАҚОЛАЛАР

ЎЗБEК ДАВЛАТЧИЛИГИ ТАРИХИНИ ЎРГАНИШДА «НИЗОМ АТ-ТАВОРИХ»НИНГ АҲАМИЯТИ

Ўзбек давлатчилигини бошқарган сомонийлар, салжуқийлар, ануштегинийлар ҳамда мўғулларга қарамлик даври (1220–1370) тарихига оид манбалардан бири Байзовийнинг умумий тарих йўналишида ёзилган «Тарихлар тизмаси» (نظام التواریخ) асаридир. Асар муаллифининг тўлиқ оти Носириддин Абу Саъид (ёки Абулхайр) Абдуллоҳ ибн Абу Қосим Умар ибн Муҳаммад ибн Абу Ҳасан Али Байзовий Шерозий Шофеъий бўлиб, Шероз …

Batafsil

МИЛЛИЙ КОНТЕНТ нима учун керак? ЁХУД МАҚСАД — ҲУДУДЛAPНИ ЭМAC, OНГНИ ЭГAЛЛAШ

Яқинда ўтган асрнинг 40-йиллари охирида суратга олинган фильмдан лавҳа кўриб қолдим. Унда бир дастурхон атрофида миллатимиз вакиллари, асосий қисми қизлар бўлган даврада ҳамма пиво ичиб ўтирибди. Ҳаттоки қиз битта пивони қўлига олиб, иккинчисини отасига узатяпти. Бу лавҳа диёримиздаги худди одатдаги ҳаётий воқеалар сингари акс эттирилган. Аслида, бу ҳолни ўша даврнинг …

Batafsil

ПАЙҒАМБАРЛИКНИНГ ХАЛҚ УЧУН АҲАМИЯТИ ҲАҚИДА КУМУШХОНАВИЙ ҒОЯЛАРИ

Президентимиз Шавкат Мирзиёев 2022  йилга “Инсон қадрини улуғлаш ва фаол маҳалла йили” деб ном берди [1]. Инсон бутун борлиқнинг гултожидир. Аллоҳ инсонни икки оламда саодатли бўлишини истайди. Шунинг учун инсонларга тўғри йўлни кўрсатиш мақсадида вақт ва замонга қараб пайғамбарларини юбориб турган.  Пайғамбарликнинг ҳикмати ва уларнинг вазифалари тўғрисида Аллоҳ таоло  Қуръони …

Batafsil

БУЖАЙРИЙ НИСБАЛИ РОВИЙЛАР СИЛСИЛАСИ

IX-XII асрлар ислом оламида илм-фан ривожининг олтин даври сифатида эътироф этилган. Кўплаб манбаларда айни ўша даврда Бужайрий нисбаси билан танилиб, самарали ижод қилган алломаларнинг ҳаёти ва илмий мероси ҳақидаги маълумотларни учратиш мумкин. Тадқиқотлар натижаси шуни кўрсатадики, Бужайрий нисбаси бирор жой ёки касбга эмас, Бужайр исмли шахсларга нисбатан қўлланган. У Бужайр …

Batafsil

Тарозидан уриб қолувчиларга вайл бўлсин

(Абу Ҳафс Насафийнинг “Ат-Тайсир фит тафсир” асари асосида) Ижтимоий ҳаётда одамлар бир-бири билан олди-сотди қилиб, нарса алмашиб яшайди. Нарса ёки хизмат эвазига ҳақ тўлайди. Шу жараёнда нафсига бўйин эгадиган, ўзгалар ҳақидан қўрқмайдиган, ҳаромдан ҳазир қилмайдиган кимсалар одамларни алдашга, ўлчов-тарозидан уриб қолишга уринади, бу ишларининг оқибатига кўз юмади. Аллоҳ таоло бундай …

Batafsil

ХIХ АСР ОХИРИ ВА ХХ АСР БОШЛАРИДАГИ САМАРҚАНД МАЪРИФАТПАРВАРЛИК АДАБИЁТИ НАМОЯНДАЛАРИДАН БИРИ САБРИЙ МУФТАҚИРИЙ МЕРОСИ

Сабрий нақшбандия тариқати вориси, ХХ аср бошлари адабий жараёнига ўзига хос ҳисса қўшган, шоир, шайх ва тариқат пиридир. Унинг ижоди ҳақидаги маълумотлар тор доирадагина маълум. “Ўзбекистон тарихи” телеканалида эфирга узатилган “Миллат фидойилари” кўрсатувида [4] ижодкор ҳақида батафсил маълумот берилди. Кўрсатувда Сабрий ҳаёти, фаолияти ва адабий мероси тилга олиниб, қатағон қурбонига …

Batafsil

КЎЧИРИШ АМАЛИЁТИНИНГ ТУБ АҲОЛИ ИЖТИМОИЙ-ИҚТИСОДИЙ ВА МАДАНИЙ ҲАЁТИГА ТАЪСИРИ

Мустамлакачилик истило этилган мамлакат аҳолисига нисбатан зўрлик ҳисобланади. Бинобарин, зўравонлик мустамлакачилик сиёсати сифатида барча метрополияларга хос. Шунингдек,  моддий бойликларни талон-тарож қилиш, ҳудуд захираларидан фойдаланиш ва асосийси мустамлака бошқарув тизимини яратишдан иборат эди. Бу пайтда Туркистонга кўчириб келтирилган казак ва русларни жойлаштириш, ҳайдаладиган ер, яйлов ва бошқа воситалар билангина эмас, балки …

Batafsil

ЯНГИ ЎЗБЕКИСТОН ОЛИЙ ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИДА ИСЛОҲОТЛАРНИНГ БОШЛАНИШИ ВА ДАСТЛАБКИ НАТИЖАЛАР

Янги Ўзбекистонда олий таълим тизимидаги ислоҳотлар заруратини  битирувчиларнинг олий таълим билан қамраб олиш даражасини ошириш, қабул жараёнини такомиллаштириш ва бошқа шу каби масалаларнинг ечими тақозо этади. Сўнгги йилларда юртимиздаги мактаб ва коллеж битирувчилари билан олий ўқув юртларидаги қабул квоталарининг кескин фарқ қилиши, таълим олиш истагидаги ёшларнинг эҳтиёжини қондира олмаслиги  кўплаб …

Batafsil

“ТЕЛЕФОНнинг 60 та ОДОБИ”

Одобнинг асли – ўзини нуқсонли, бошқани – комил кўрмоқликдир. Одоби кам бўлган – ўзини комил, бошқаларни – нуқсонли кўради. Банда шу тўрт нарса билан юксалади: –  илм; –  одоб; –  омонат; –  иффат. Одоби йўқнинг – илми, сабри йўқнинг – динга боғлиқлиги, тақвоси йўқнинг – Аллоҳга яқинлиги йўқдир. (Ҳасан Басрий раҳматуллоҳи алайҳ). Жаноби Пайғамбаримиз …

Batafsil

ЎРТА ОСИЁДА «ТУРК» ГУРУҲИ ВАКИЛЛАРИ ЯШАЙДИГАН ҲУДУДЛАР ВА УЛАРНИНГ ИЧКИ ЭТНИК ТАРКИБИ

XIX аср охири – XX аср бошларида Ўрта Осиё халқлари орасида миллий мансублик тушунчаси яхлит бўлмаган. Минтақа аҳолисининг бир қисми географик омилдан келиб чиққан ҳолда «тошкентлик», «чимкентлик», «фарғоналик» сингари номлар билан аталса, бошқа бир гуруҳ аҳолини эса уруғ-аймоқ номи билан аташ анъанаси кенг ёйилган эди. Бу ҳолат кўпроқ Ўрта Осиёнинг …

Batafsil