МАҚОЛАЛАР

Буюк имом Ибн Ҳиббоннинг бу борада тутган йўли ҳақида сўз юритишдан олдин “бидъат” сўзининг луғавий ва истилоҳий маъноларига қисқача тўхталиб ўтсак. Луғатда – бирор нарсани “биринчи бўлиб пайдо қилиш”, “бошлаб бериш”, “жорий этиш” каби маъноларни англатади. Бу сўз Аҳқоф сурасининг 9-оятида бундай тарзда келган: ﴿قُلْ مَا كُنْتُ بِدْعًا مِنَ الرُّسُلِ﴾ …

Ҳозирги куннинг долзарб муаммоларидан бири – бу мусулмонларни куфрда  айблашнинг кўпайганидир. Бу кейин чиққан масалалардан биридир. Унутмаслик керакки, ушбу ҳаракат аҳли сунна вал жамоадан ўзгаларнинг йўлидир. Мўмин одамни кофирга чиқараётганлар адашган фирқаларнинг издошларидир. Инсон эътиқод, сўз ва амал билан динга эришади. Эътиқод қалбга, сўз тилга, амал эса аъзоларга тегишлидир. Ҳақ …

Кўпчилик халқларда етти сони хосиятли рақам ҳисобланади. Бу анъана муайян илоҳий мантиққа ҳам асосланган. Масалан, Қуръонда Аллоҳ таоло борлиқни олти кунда[1] яратиб, еттинчи куни Аршга кўтарилгани баён қилинган [1:59-оят]. Ушбу муқаддас китоб етти хил араб шевасига мувофиқ келадиган “расми хат” услубида битилгани[2] ва етти қироат[3] қорилари ҳам шу услубга таянгани …

Аллоҳ  Таоло оламларни  бунёд этгандан сўнг унга сарвар қилиб Инсонни – Ҳазрати Одам Ато алайҳиссаломни яратди. Одам Ато қовурғасидан Момо Ҳавони яратиб, улардан фарзандларини кўпайтирди.  Ривоят этилишича, одамзоднинг кўнглига 3 нарса урмас, яъни инсон 3 нарсадан асло безор бўлмас, доимо ардоқлар экан.  Биринчиси эр учун – аёл, аёл учун – эр. Чунки …

Жаҳонда бўлаётган кашфиётларнинг барчаси инсон омилига хизмат қилиб келмоқда. Бу эса, инсониятнинг турмуш тарзини ҳар томонлама яхшиланиб боришига замин яратмоқда. Ҳар бир даврда инсонга хизмат қиладиган воситалар бўлган. Мисол учун авваллари одамлар узоқ сафарга чиқаётганда от, эшак ва туялардан фойдаланган ҳолда манзилига узоқ вақт оралиғида ноқулай об-ҳаво, турли қийинчиликлар билан …

Имом Бухорий яшаган даврдан илгари яратилган ҳадис китобларида саҳиҳ ва ғайри саҳиҳ ҳадислар аралаш ҳолда берилган бўлиб, ўқувчи улардаги бирор ҳадиснинг тўғри ёки нотўғри эканини, токи унинг ровийлари аҳволини текширмай ва ҳадис аҳли орасида қай тариқа маълум бўлганини аниқламай туриб, била олмас эди. Агар у бунга муваффақ бўла олмаса, бу …

Замонамизда ер юзида фасод тарқатувчи, ҳамма жойга фитна сочиб юрадиган, мўминлар орасида ихтилоф чиқариб иттифоқларга раҳна соладиган, одамларнинг ибодатларига, эътиқодларига, амалларига асоссиз сўзлар билан таъна қиладиган талфиқчи бемазҳаб кимсалар ижтимоий тармоқда фитналарини гоҳ у шаклда, гоҳ бу шаклда кўрсатиб турибди. Уларнинг навбатдаги янги фитнаси витр намозидаги Қунут дуоси борасида бўлди. …

 “Рафъул ядайн” қилиш ёки қилмаслик масаласида тўхталадиган бўлсак, бу амал завоид амаллар тоифасига кириб, ҳукми ихтилофлидир. Бу ихтилофни фитнага айлантириш ёки унинг орқасидан мусулмонларнинг орасига тафриқа солиш соғлом фикрли олим кишига хос бўлмаган ишдир. Бир мусулмон иккинчисининг амалини фиқҳий ихтилоф масаласида маломат қилиш тўғри эмас. Ихтилофга сабаб бўлган фиқҳий масаладаги …

Ижтимоий тармоқларда сохта диний арбоб Содиқ Самарқандий диний эркинлик ва виждон эркинлиги каби ҳуқуқий ва исломий тушунчаларни ўз мақсад ва манфаатларига буриб, нотўғри талқин қилаётганини гувоҳи бўлдик. “Виждон эркинлиги” масаласини мусулмонларнинг ички фиқҳий ихтилофларига боғлаб, жамиятда нотўғри тасаввур уйғотишга ҳаракат қилмоқда. Унинг маърузаларида виждон эркинлигининг ҳақиқий моҳияти бузиб кўрсатилган ва …

Самарқанд тарихи хорижий мамлакатлар тарихшунослигида ҳам ўрганилган. Ғарб ва Шарқ тарихчи олимлари ва саёҳатчилари Самарқанднинг XIX аср иккинчи ярми – XX аср бошларидаги ижтимоий-иқтисодий ва маданий тараққиётига оид маълумотларни келтирган. Самарқанднинг Россия империяси босқини даври тарихи Ғарбий Европа тарихшунослигида ҳам таснифланган. Шу сабабдан, ҳозирги кунда ушбу масалани чуқур тадқиқ этиш …